Prof. Dr. Tabak, Covid-19’un 11 ayda 1,5 milyon kişinin vefatına yol açtığına işaret ederek “Tartışalım lakin bilimsel bilgiler ışığında tartışalım. Sinovac denilen firma da uzun yıllardır aşıda tecrübeli. Faz 1-2 sonuçlarını yayınladılar. Her iki aşının Faz 3 çalışmalarına biz de dahil olduk ve çok titizlikle sürüyor. Çin’in geliştirdiği inaktif virüs aşısı, 3 ay evvel acil kullanım onayı alarak Çin’de 80 bin acil servis çalışanına uygulandı. Bugün etik şura onayım çıktı, ben de bu aşıdan olacağım. Güvenmesem olmazdım” dedi.
İSTEKLİ VATANDAŞLAR AŞILANMAYA BAŞLANDI
Geçtiğimiz Eylül ayında Hacettepe Tıp Fakültesi’nde birinci kere istekli sıhhat çalışanlarının aşılanmasıyla Türkiye’deki Faz 3 klinik araştırmaları başlayan Çin’li Sinovac Biotech firmasının geliştirdiği Covid-19 aşısı için vatandaşlar ortasından da gönüllülere aşı uygulamaları başladı. Aşı, Türkiye genelinde 24 merkezde, 10 binin üzerinde gönüllüye uygulanacak. Sinovac aşısının uygulandığı merkezlerden İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’ndeki araştırmanın yürütücüsü Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Fehmi Tabak, “Aşı, Türkiye’de şimdiye dek yaklaşık 2 bin civarı istekli sıhhat çalışanına uygulandı. Toplamda 13 bin bireye ulaşılması hedefleniyor. Bir iki ay içinde aşılamaların bitip çalışmanın tamamlanacağını iddia ediyorum” dedi.
‘TOPLUMUN YARISINDAN FAZLASININ AŞILANMASI GEREK’
Prof. Tabak, bu pandemideki bütün oyunu değiştirecek gücün aşı olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Aşıda bugün için geldiğimiz noktaya baktığımız vakit, umutlanmamız için çok neden var. Bugün 233 tane aşı çalışması var dünyada. Bunların 67 tanesi insan çalışmalarına yani Faz 1-2 klinik çalışmalara devam ediyor. Üç aşı, artık ilgili kuruluşlardan onayı alınıp tüm dünyada kullanıma girmek üzere. Birinci başvuranlardan biri de bizim açımızdan da bir gurur kaynağı olan BioNTech-Pfizer (mRNA) aşısı. Bunun Faz 3 çalışmalarına Türkiye’de biz de dahil olduk ve şimdiye dek (tüm Türkiye’de) 500 istekli sıhhat çalışanı aşılandı. İkinci dozlarına başlanıyor bugünlerde. Bir öbür aşı da, Faz 3 çalışması şu anda ülkemizde, Brezilya ve Endonezya’da da devam eden inaktif virüs aşısı olan Çin’li Sinovac’ın aşısı. Sıhhat Bakanlığı’nın istekli daveti ile çok fazla sayıda gönüller başvurmaya başladı bizim merkezimize de. İnaktif virüs aşısı daha eski bir yol. Aslında daha emniyetli bir metot. Virüsü üretip değişik unsurlar yahut ısıyla inaktif hale getiriyorsunuz. Yani o virüsün çoğalma bahtı, hastalandırma gücü yok oluyor. Fakat immün sistemimizi uyarıp antikor oluşturma gücü çok çok iyi. Mevcut yeni teknolojiler (mRNA) yahut inaktif aşıların aktiflikleri aşağı üst emsal formda. Fiyatları da üç aşağı üst beş üst birebir olacak muhtemelen. Benim görüşüm inaktif aşı ya da başka aşılar, bir an önce toplumun yarısından fazlasını aşılayacak formda bir aşı programına bir an önce başlamamız lazım.”
Aşıların hangi ülkeden olduğunun değil, bilimsel bilgilerinin tartışılması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Tabak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Tamam tartışalım fakat bilimsel bilgilerle tartışalım. Sinovac firması da uzun yıllardır aşıda tecrübeli bir firma. Onların da önemli klinik araştırma grupları var. Faz 3 çalışmalarının kabulünü, yapılan ülkelere bırakmış durumdalar. Çalışma, araştırmanın yürütüleceği merkezlerin etik şurasından, Sıhhat Bakanlığı’nın etik konseyinden onay verildikten sonra yapılıyor ve muhakkak kuralları var. Aslında bu aşının da Faz 1-2 sonuçları iyi olunca Faz 3’e geçildi. Araştırmanın temeli aslında Faz 1 ve Faz 2’de belirlidir. Orada aşının aktifliği görülür. Yan tesirler görülür. Faz 3’te ise bu aktifliğin doğruluğu daha farklı coğrafik bölgelerde, çok daha fazla sayıda gönüllüde denenir. Daha az bir yan tesirin görülüp görülmeyeceğine bakılır.”
‘ÇİN’DE 80 BİN ACİL SIHHAT ÇALIŞANINA UYGULANDI’
İnaktif virüs aşılarının da pandemiyle çabada aktif bir rolü olacağına inandığını söyleyen Prof. Tabak, “Bence canlısını (hastalığın kendisini) almaktansa, inaktifini (virüsü) alıp bir an önce antikorlarımız oluşturmanın manalı olduğunu düşünüyorum. Sıhhat Bakanlığı da gerekli mutabakatları yapıyor. Bu aşı özel bir müsaadeyle acil kullanım onayı alarak Çin’de 3 ay evvel sıhhat çalışanlarına uygulanmaya başlandı. Acilde çalışan doktor, hemşire, çalışanına, toplam 80 bin kişi bu aşıyı oldu. Bu aşıda da tolere edilebilecek, her aşıda görülebilecek ve yalnızca bir iki gün süren hafif ateş, aşı yerinde ağrı vb üzere yan tesirler görüldü. Sanki uzun vadeli tesirleri ne olacak? En çok sorun olan bahis bu aslında aşılarda. Aslında laboratuvarda, insan çalışmalarından evvel yapılan hayvan çalışmaları, iyi makûs bize kimi bilgiler verdi bu aşı çalışmalarında. Biz, bilimsel çalışmalara güvenmek zorundayız. Faz 1 ve Faz 2’de baktığımız vakit, inaktif virüs aşısının yani Çin’in aşısının, iki dozdan sonra kollayıcı antikorları oluşturduğunu biliyoruz. Artık görmemiz gereken sonuç, toplumda plasebo alanlarla aşılanan küme ortasındaki hastalık oranı ve bunlar ortasında istatistik olarak bir mana olacak mı olmayacak mı?” dedi.
‘KAPASİTENİN ÜZERİNDE İSTEKLİ BAŞVURUSU OLUYOR’
Sıhhat çalışanı dışındaki vatandaşlar için istekli daveti yapılmasından sonra kendi merkezlerine de ağır müracaat aldıklarını anlatan Prof. Dr. Tabak, “Günde 20’ye yakın kişi geliyor bize. Biz de (gerekli testleri ve değerlendirmelerini yapıp) aşılamayı gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Kapasitenin üstünde bir müracaat var lakin gerekirse randevusunu sonraki güne çekiyoruz. Beklediğimizden daha süratli bir müddette Faz 3 istekli aşılamalarını bitirebiliriz. Bu aşılamalardan sonra da örneğin 500 gönüllünün verisi, bize çok büyük yol gösterecek. Aşı programına başlanması için vilayetle de Faz 3 çalışmasının 2 yıla kadar uzayabilen tamamlanma mühletinin beklenmesine gerek yok. Antikor oluşturursa, aktifliği tamamsa gerekli yerlerden onayları alınır ve aşılamalara başlanabilir” diye konuştu.
‘BEN DE BU AŞIDAN OLACAĞIM, GÜVENMESEM OLMAZDIM’
Aşı çalışmalarının süratli yapılmak zorunda kalındığını fakat yeniden de Faz 1-2 ve 3 evrelerin titizlikle yürütüldüğünü vurgulayan Prof. Dr. Tabak, kelamlarını şöyle noktaladı: “Normalde bir aşı çalışmasının bitmesi en az 5-6 yılda olur. Burada zorunluluktan bu süratle ilerliyor. Ancak araştırmaların tüm kurallarına uyularak, baştan savma değil, titizlikle yapıldı bütün dünyada. Hiçbir vakit şöyle düşünmemek gerekiyor; vilayetle ben BioNtech aşısı olursam bu iş sağlam olur, Çin aşısı ismi üstünde vs; o denli bir şey yok. Şu andaki bütün sıkıntımız, pandeminin bir an önce denetim altına alınması. Bugün etik konsey onayım çıktı örneğin, ben de inaktif virüs aşısından yaptıracağım. Aktifliğine inanmasam, ben de olmam. Şunu da hiç unutmayalım, aşılar çıksa da bu iş birden bitmeyecek. Biz, 2021’i de maskeli ve dikkatli bir formda geçirmek durumundayız. Toplumu belirli bir oranda aşılamak zorundasınız. Yüzde 10’u aşılayıp bırakırsanız pandemi devam eder. Bir an önce nüfusun yüzde 50-60’ının aşılanması gerekiyor.”
Cumhuriyet
