Fotoğraflar: Vedat Arık
– Seyhan evvel seni tanıyalım, nerede, nasıl bir aileye doğdun?
1991 yılında Bitlis’te doğdum. Annem konut bayanı, babam devlet memuru… Gündemin sıkı sıkıya takip edildiği, Bitlis kurallarında sıkıntı olsa da her gün günlük gazetenin geldiği bir konutta büyüdüm. Babam da annem de yeni mevzuları takip etmeyi çok severdi. Hatta meskende daima Hulki Cevizoğlu’nun Ceviz Kabuğu programı, Siyaset Meydanı ve 32. Gün izlenirdi. Ben de benden bir yaş büyük olan abim de bu durumdan hiç şikâyetçi olmadık ancak güya çizgi sinema izlememiz gereken devirleri biraz eksik yaşamışız. Tahminen de o yüzden abim avukat ben ise gazeteci olmayı tercih ettik.
– Gazeteci olmaya ne vakit, nasıl karar verdin?
Aslına bakarsanız annem bırakın gazeteci olmamı, okumamı bile istemedi. Daima başıma bir şey geleceğinden korktuğunu söylüyordu. Bir orta okuldan ayrılmam için baskı kurunca okulu bıraktım. Hüzünden mide kanaması geçirince geri döndüm. Okulu o kadar çok seviyordum ki her sabah okul görevlisinden evvel okula gidiyordum. Anneme karşı verdiğim uğraş sonunda galip geldim. Gerçi şu an annem hayli şad. Okulu sevmeyen çocuklara benim mide kanaması geçirdiğim hadisesi anlatıyor ve ben hissediyorum benimle gurur duyuyor. Gazeteciliğe gelince ise kendimi yakın hissettiğim iki meslek vardı. Ya avukat olacaktım ya da gazeteci… Çok sevdiğim bir kuzenim vardı. Cumhuriyet’in Bolu temsilcisiydi. Lokal bir gazetesi vardı. Onu çok sevdiğimden gazeteci olmaya karar verdim. Âlâ bir sıralamam vardı. Lakin babam muhakkak gazeteci olmamı istemiyordu. Okul bitince hüsrana uğramamdan korkuyordu. Üniversite tercihlerimin tamamına Türkçe öğretmenliği yazdırdı.
– Fakat…
Sonraki gün babamdan habersiz dershaneye gidip birinci tercihlerime gazetecilik yazdım. Tercihler açıklanınca Anadolu Üniversitesi Irtibat Fakültesini kazandığımı babama söyledim. Lakin yaşanacaklardan habersizdim. Çabucak bilgisayar başına geçip bakmış. Sistemde tercih sonucumla birlikte altta ‘2. tercihinize yerleştirildiniz’ ibaresiyle karşılaşmış. Tercihlerimi değiştirdiğim böylece ortaya çıktı.
– İnsanın içinin okurken taşıyamayacağı kadar ağır bir kitap yazmışsın… Bunlar senin haberlerinin geniş hali aslında… ‘Rezilsiniz’ kitabında seni en çok etkileyen öykü hangisiydi?
En çok etkilendiğim H.R.Ö. isimli mağdur çocuğun vazelin kokusu alınca makus olduğunu söylemesiydi. Düşünsenize bir zanlı, çocuğu istismar ederken vazelin kullanıyor ve o çocuk şu an vazelinin kokusu alınca dahi çok rahatsız oluyor… Gariptir lakin ben de o çocuğun yaşadıklarını dinledikten sonra vazelinin bırakın kokusundan ismini duymaktan dahi rahatsız oluyorum. Bir başka hadise ise kalabalıklar içinde çaresiz kalan bir çocuğun intihar etmek için Kuran kursunun olduğu binanın en üst katına çıkmasıydı. Bu iki vaka beni bir oldukça yaraladı…
– Mağdurlarla görüştün mü?
Tüm mağdur çocuklarla görüşüp, sohbet ettim. Neredeyse tamamı orta halli lakin çok muhafazakâr ailelerde yetişmişler. Aslında durum bu türlü olmasa hangi aile küçücük çocuğunu yatılı bir kuran kursuna bırakabilir ki? Çocukluktan beri içinde oldukları ortamdan kaynaklı olarak tamamı dini bilgilere hayli hâkim. Bunun yanında o denli bir ortamda sorgulamayı, biat etmemeyi başarmış çocuklar onlar. Bu çocukların çaresiz kaldıkları vakitler olmuş. Lakin diğer çocuklar da bunları yaşamasın diye susmamayı tercih etmişler. Pırıl pırıl hepsi…
Üniversitede mecburî staj için başvurduğu Cumhuriyet’in başarılı, ödüllü muhabiri Seyhan Avşar. Bir gazeteci ses getiren haberler yapıncabaşı soruşturmalarla kedere giriyor. Seyhan Avşar dokümanı olmayan hiçbir haber yazmamasına karşın hakkında dava ve soruşturmalar açıldı. Seyhan, “Bu mesleği hakkıyla yapabilmenin bu ülkede bir bedeli olduğunun ziyadesiyle farkında olan birisi olarak bizde bedelini ödüyoruz” diyor.
– Fıkıh Der’deki cinsel istismar vakaları nasıl bir sistemle işliyordu?
Kurs sorumlusu çocukları tek tek odasına çağırıyor. Bazen yalnız, vakit zaman ise yardımcıları ile çocuklara istismarda bulunuyor. Aralıklarla devam ediyor bu süreç… Çocuklardan biri kurstan ayrılıp alkollü bir ortamda yaşadıklarını anlatıncaya kadar…
– Taciz edilen itiraz ettiğinde başına ne geliyor?
Kurs sorumlusu tarafından ruhsal bazen de fizikî eziyete maruz kalıyorlar. Bazen Kuran’dan çok fazla sayfalar ezberlemesi dayatılıyor, bazen ise çekiçle darp ediliyorlar. Çıkış yolu bulamayan çocuklar ise bunu kabul ediyor.
– Ailelerine açılabiliyorlar mı? Kol kırılır yen içinde kalır mantığıyla mı hareket ediyor?
Ağlayıp, kursa gitmek istemeyenler var lakin ailelerine yaşadıklarını anlatamıyorlar. Birtakım çocukların aileleri de kurs sorumlularına büyük bir aidiyet ile bağlı oldukları için kendilerine inanmayacağını düşünüyorlar. Aslında bizler daima şunu söylüyoruz: ‘Çocuğun çıkaramadığı ses olmak zorundayız.’ Düşününce ne kadar da yanlış bir cümle. Zira çocuklar gereğince ses çıkarıyor lakin biz yetişkinler duymuyoruz.
– Kitapta sorduğun bir soru var, daima aklını karıştıran. Artık ben sana sormak istiyorum: Bu çocuklar hayata tutunabilecek mi?
Genelde istismar ve şiddete maruz kalan çocukların sonraki hayatlarının problemli olduklarını görüyoruz. Bu çocukların da ne yazık ki hayata tutunmalarının güç olduğunu biliyorum. Zira yaşadıkları travmalar çok ağır. Hepsinin uzun mühlet ruhsal takviye almaya gereksinimleri var. Vakit her şeyin ilacı derler, umut ediyorum ki vakit bu çocukların da ilacı olsun ve hayata sıkı sıkı sarılabilsinler.
– Haberi yazarken Türkiye’de tarikatlar, müritler, yobazlar hakkında ne düşündün? Çürüme nerede başlıyor?
Şu an tarikat ve cemaatler zehirli bir sarmaşık üzere Türkiye’yi sarmış durumda. Bu sarmaşığın bir kolu FETÖ, bir kolu Menzil, bir kolu Süleymancılar…. Bu liste bu türlü uzayıp gidiyor. Bu yapılanmalar görünüşte dinî üzere gözükse de aslında siyasi bir örgütlenme biçimi. Çürüme ise aslında çok daha eskiye gidiyor. Yalnızca AKP iktidarıyla bu çürüme daha da ilerledi ve görünür oldu. Kitabı yazarken yalnızca şunu düşündüm. ‘Bu toplum ne vakit akıllanacak?’
– Bu haber nasıl bir ses getirdi, Fıkıh-Der’e ceza verildi mi?
Tabi… 3 sanık 170 yılı aşkın mahpus cezası aldı. Haber büyük bir yankı yarattı. O gün binlerce kişi yatılı Kuran kurslarının kapatılması için toplumsal medyada paylaşım yaptı. Birden fazla vakit verdiği fetvalar ile çürümüşlüğü simgeleyen Diyanet dahi çocukların kırmızı çizgi olduğunu açıkladı. İstismar hadisesi cami, Kuran kursu yahut bir tarikatte yaşandığında başını kuma gömen iktidar kanadından da epey büyük bir reaksiyon yükseldi bu skandala.
VİCDANSIZLIK KAHRETTİ
– Hukukun bu kadar tartışıldığı bir ülkede adliye muhabirliği yapıyorsun. Seni en çok ne rahatsız ediyor?
Beni en çok rahatsız eden hadiseler bayan ve çocuk istismarlarında yapılan indirimler, bu yargılamalarda bayanın davranışlarının kıyafetlerinin sorgulanması. Bazen duruşma salonlarında isyan edesim, avazım çıktığı kadar bağırasım geliyor. Tabi yalnızca bu da değil bizler son devirlerde kendinden olmayana, fikrini yazana düşman hukukunun uygulandığı yargılamalara da tanıklık ediyoruz. Süratlice, adil ve faal yargılanma yapılmadan siyasetçilere, gazetecilere, avukatlara ve aydınlara verilen onlarca yıllık mahpus cezaları yargı sistemimizin ne kadar zahmetli olduğunu gösteriyor. Bir gazeteci olmanın yanında bir yurttaş olarak bu durum adalete olan inancımı sarsıyor. Son bir şey daha eklemek istiyorum zira bu dava özel olarak beni çok etkilemişti. Ruhsal rahatsızlığı olan bir bayan yakın bir tarihte türbanlı bir bayana tokat atmıştı. Çabucak tutuklandı, süratlice iddianame yazıldı. Birinci duruşmada Cumhurbaşkanı avukatlarından tutun da onlarca avukat, ruhsal tedavi gören bir bayanın ceza alması için çabaladı. Bayan aylarca tutuklu kaldı. Cezaevinde ruhsal durumu daha da berbata gitti. İşte bu vicdansızlık beni kahretti.
– Amacın ne?
Aslında yakın bir tarihte bir cerrah arkadaşımla bu bahis üzerine konuşmuştuk. Ben kendisine 10 yıl sonra istediğim yerde olamazsam mesleği bırakacağımı belirtmiştim. O ise bu müddette Türkiye’nin en iyi cerrahları ortasında yer almayı hedefliyor. Kendi aramanızda birde argümana tutuştuk. Bakalım kim galip gelecek. İşin esprisini bir yana bırakırsak maksadım Rezilsiniz’de anlattığım dehşetin yaşanmadığı bir ülkeyi inşa edebilmek durmadan ve yorulmadan çaba edebilmek.
Cumhuriyet
