Çocuklar için üretilen oyuncaklar, görüntü içerikler ve şekerlemeler dikkat çekiyor. Bilhassa çocukların, denetimsizce izlediği görüntülerde gördükleri birçok eseri talep etmesi ve beraberinde oluşan davranış bozuklukları tasa uyandırıyor. Çocuk Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Kısmından Uzmanı Dr. Emin Çağlar, son vakitlerde internette sıkça izlenen ve online satışı yapılan ‘klozet şekerlemeler’ ile ilgili aileleri ve çocukları şuurlu olmaları konusunda uyardı.
“ÇOCUĞU HEM AHLAKİ HEM DE HİJYENİK AÇIDAN OLUMSUZ ETKİLİYOR”
Çocukların internette izlediği görüntülerin olumsuz tesirleri olduğunu belirten Uzman Dr. Çağlar, “Bazı görüntü içeriklerde gördüm klozet şekerleri. Öncesinde de sigara biçiminde sakızlar vardı. Bu sefer de klozet halindeki şekerlemeler çıkmaya başladı. Alışılmış ki bunlar, çocuğun gelişimini hem ahlaki hem de hijyenik açıdan son derece olumsuz etkiliyor. Anne babaların buna çok dikkat etmesi gerekiyor. Marketlerde açık bir biçimde satıldığına denk gelmedim lakin görüntü içerik olarak denk geldim” dedi.
Bilhassa okul öncesi devirde ve ilkokul periyodunda çocukların gerçek ile gerçek olmayanı ayırt etmelerinin pek mümkün olmadığını aktaran Dr. Çağlar, “Olaylar ortasında neden-sonuç bağlantını tam olarak kuramıyorlar. O yüzden muhakkak bahisleri çocuklara net olarak anlatmak gerekiyor. Biz, okul öncesi periyotta çocuklara hem tuvalet eğitimini hem tuvalet paklığını anlatıyoruz hem de özel, mahrem bölgelerini anlatıyoruz. Lakin bu şekerlemelere baktığımızda tuvalet fırçasını klozetin içerisine batırıp yenilebilecek biçimde yapıldığını görüyoruz. Çocuğun başındaki bu gerçek bilgiyi allak bullak edebilecek seviyede bir durum kelam konusu oluyor. Pek satılmadığına ve daha çok görüntü içerik olarak çocuklara sunulduğuna denk geldim. Anne babalar bu durumda, çocuklarının internette girdiği siteleri ve izlediği içerikleri denetim edecekler” diye konuştu.
AİLELER ÇOCUKLARININ İZLEDİĞİ İÇERİKLERİ DENETİM ETMELİ
Anne-babaların, çocuklarının telefon ve bilgisayarda geçirdiği mühlet boyunca yanlarında olması gerektiğini söyleyen Dr. Çağlar, “Geçenlerde internette, ‘akran zorbalığının yerini ekran zorbalığı aldı’ diye bir cümleye denk geldim. Siber zorbalığı, ekran zorbalığı olarak anlatmışlar. Akran zorbalığı, bir çocuğun, yaşıtı tarafından makus muameleye tabi tutulması manasına gelir. Bu nedenle anne-babalar, çocuklarının gerçek hayatta görüştüğü şahıslara dikkat ediyor. Çocuklarının görüştüğü çocuğun ve anne-babasının kim olduğuna, hangi muhitte oturduklarına kadar birçok ayrıntısı araştırmak istiyorlar. Lakin çocuk, bilgisayar başına oturduğunda sanal arkadaşları kim, kimlerle muhabbet kuruyor ya da internet üzerinde hangi görüntüleri izliyor diye gözlemiyorlar. Çocuk, 4-5 saat internet başında oturuyor. Bu da anne babaların bir nevi işine geliyor diyebiliriz. Zira daha rahat hareket ediyorlar” tabirlerini kullandı.
Uzman Dr. Emin Çağlar, kelamlarına şöyle devam etti:
“Ailelerin, bilhassa okul öncesi ve ilkokul devrinde çocukları internette geçirdiği mühlet boyunca, onlarla otursunlar ve interaktif bir halde onlarla konuşsunlar. Hangi arkadaşları ile ne konuştuğuna dikkat etsinler. Görüntüleri izliyor, açıldı ancak reklamlarda ne çıktığına baksınlar. Diyelim ki bu klozet biçimindeki şekerlemeler üzere makûs içerikler çıktı ya da ‘MoMo’ diye bir karakter çıktı. Bu üzere görüntüler çıkar çıkmaz çocuğa olumsuz yanları anlatılırsa çocuk kendini daha iyi hisseder. Zira başında net bir formda oturmuş olur.”
ISRARCI DAVRANAN ÇOCUKLARA KARŞI DAHA AÇIKLAYICI OLUN
Anne-babaların, ısrarcı davranan çocuklara karşı daha açıklayıcı olunması gerektiğini lisana getiren Çağlar, “Aileler, gördüğü, istediği oyuncağın alınamayacağını, kendine ve gelişimine ziyan verebileceğini, oradaki oyuncağın ya da objenin yanlış örnek olduğunu daha açıklayıcı bir biçimde çocuğa anlatmalılar. Çocuklar bir açıklama ile ikna olmaz doğal. Bu durumda ise anne-babalar, durumu tekraren açıklayacaklar ve istediğini katiyen almayacaklar. Şayet baş edemiyorlarsa ve çocuğun kişiliği tutturmaya ya da davranış problemlerine yatkın bir çocuksa psikolog ya da çocuk psikiyatristinden dayanak alabilirler.”
PANDEMİ DEVRİNDE EKRAN BAĞIMLILIĞI ARTTI
Pandemi devrinde, çocukların meskende kalması ile internet kullanımının artmasına bağlı olarak ekran bağımlılığının da arttığını vurgulayan Dr. Çağlar, “Bahsettiğimiz klozet halindeki şekerler, örneklerin en hafifi olabilir. O yüzden ailelere çocuklarının izlediği görüntüleri ve internette geçirdikleri süreyi denetim etmelerini şiddetle tavsiye ediyoruz. Bir sonlandırma koysunlar. Mesela bu mühletler, bilhassa okul öncesi periyotta 30 dakika, ilkokul periyodunda 1 saat, ortaokul ve lise periyodunda 2 ya da en fazla 3 saate kadar çıkarılabilir. Lakin pandemi periyodunda, bu ekran bağımlılığı ve siber zorbalıklar çok artmaya başladı. 10-12 saat bilgisayar başından kalkmayan çocuklar var. Bu tabloda, bütün sorumluluk anne-babalara düşüyor” diyerek ailelerin çok dikkatli olmaları gerektiğini belirtti.
“BU GÖRÜNTÜ İÇERİK VE AMBALAJLAR HİÇ SAĞLIKLI DEĞİL”
Klozet ambalajı ile satılan şekerlemeyi görünce şaşkınlığını gizleyemeyen Zeynep Bozyel, “Bu üslup görüntü içerikler sağlıklı olmaz. Bu şekerler de çocuklara verilmez lakin biz tekrar de çocuklar isteyince mecbur alıyoruz. Tuvalet alışkanlığını da öğretiyoruz gerçi ancak bunu bilemiyorum” dedi. Eşi Yılmaz Bozyel ise, “Bu biçimde olmaz yani. Hiç bilemiyorum nasıl bir şey bu?” diyerek reaksiyon gösterdi.
“BU OLAĞAN BİR ŞEY DEĞİL”
Hem görüntü içerik olarak sunulan hem de satışı yapılan şekerlerin çocuklar için sağlıklı olmadığını düşündüğünü söyleyen Bilal Şentürk, “Bu olağan bir şey değil. Çocuk orada izlediği üzere şekeri ona batırıp yiyorsa, konutta de birebirini yapabilir. Zira çocuk ne görürse onu yapar. O yüzden bence bu şekerin bu ambalajla tanıtılması kusurlu. Farkı bir şey olabilir. Aslına bakarsanız birçok şeyi engellemeleri lazım. YouTube’da da bu üslup görüntü içerikler ile ilgili tedbir alınmalı. Devletin bunları denetlemesi ve kaldırması lazım” sözlerini kullandı.
“PEK TAVSİYE ETMEM”
Klozet ambalajlı şekerlemelerin çocuklar için değişik oyuncaklar olduğunu lisana getiren Karina Şarapova, “Bence satılır. Yani hoş, değişik bir oyuncak çocuklar için. Yani plastik ise olumsuz tesirler. Fakat yiyorlarsa, satışı da görüntü içeriği de olabilir” diye konuşurken, bir öteki vatandaş ise, “Pek tavsiye etmem. Çocuklar için pek faydalı bir şey değil” dedi.
Cumhuriyet
