Koronavirüs aşısının süratle geliştirilmesi fevkalade bir bilimsel ilerlemeydi.
Şimdiyse, aşılar global seviyede yapılmaya başlanırken, sıhhat uzmanları uyarıyor: Herkes savaşı kazanana dek kimse kimse kazanmış olmayacak.
Bir diğer deyişle, aşıların güçlü ve fakir tüm ülkelere ortasında adil bir formda paylaşılması gerekiyor.
Bunun için Covax isimli argümanlı bir plan hazırlandı.
Covax’ın temel noktaları şöyle;
COVAX NEDİR?
Geçen yıl aşı yarışı sürat kazanmışken, varlıklı ülkelerin fakir ülkeler hilafına aşıları stoklayacağı endişeleri vardı.
Covax bir ölçüde gerçeğe dönüşen bu dehşetler karşısında kuruldu.
Gelir seviyesi ne olursa olsun, tüm ülkelere koronavirüs aşısına eşit erişim sağlamayı amaçlayan global bir teşebbüs.
Nisan 2020’de başlatılan Covax’ın önderliğini bir Birleşmiş Milletler kuruluşu olan Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) ve iki aşı savunma kümesi yapıyor.
Birlikte, bağışları Covax’a üye olan 180’den fazla sayıda ülke için aşı geliştirilmesi, satın alınması ve dağıtımına yatırıyorlar.
COVAX NEDEN KIYMETLİ?
Koronavirüs salgını, geçim kaynaklarını yok etti, ülkelerdeki ekonomik faaliyetleri büsbütün durdurdu ve şu ana dek dünya genelinde 2,1 milyon kişinin vefatına neden oldu.
Bu ortada koronavirüs hala yayılıyor.
Bu durumda, global nüfusun çok büyük bir kısmı aşılanana dek dünya salgın öncesindeki olağana dönmeyecek.
Sıhhat uzmanları, aşıların tahlil olduğunu, lakin ülkelerin salgının sonunu getirebilmesi için eşit bir formda paylaşılması gerektiğini vurguluyor.
WHO “Bu, salgının kamu sıhhati ve iktisada tesirlerini azaltmak için tek yol” diyor.
ÜLKELER AŞILARINI NE VAKİT ALACAKLAR?
Covax şu ana dek tek bir doz aşı bile dağıtamadı.
Covax, Covid-19 aşılarının dağıtımına orta ve düşük gelirli ülkelerin aslan hissesini alacağı formda şubat ayında başlaması bekleniyor.
Covax, bu yıl sonuna dek iki milyar dozdan fazla aşının dünya genelindeki ülkelere dağıtılmış olmasını umuyor.
Bu aşıların 1,3 milyar dozu plana katılan 92 ülkeye dağıtılacak ve nüfuslarının yüzde 20’sini kapsayacak.
Sıhhat çalışanları, yaşlılar ve tehdide açık olanlar birinci olarak aşılanacak.
ÜYE ÜLKELER NE KADAR BAĞIŞ YAPTI?
İştirakçi ülkeler, farklı ölçülerde bağış yaptı.
Örneğin en büyük taahhütlerden birini yapan İngiltere hükümeti 734 milyon dolar sağladı.
Rusya ve ABD ise katkıda bulunmayan ender ülkelerden. Lakin ABD’nin Joe Biden’ın başkanlığında programa katılması bekleniyor.
Covax şu ana dek 2,4 milyar dolar topladı, fakat 2021 global aşılama maksadı için 4,6 milyar dolar daha gerektiği belirtiliyor.
COVAX HANGİ AŞI MUTABAKATLARINI YAPTI?
Covax, Pfizer-BioNTech, AstraZeneca-Oxford Üniversitesi , Johnson & Johnson ve Sanofi/GSK ile aşı muahedeleri yaptığını duyurdu.
Pfizer-BioNTech aşısından 40 milyon daha alınması, geçen hafta varılan son mutabakattı.
Bu aşı WHO tarafından onay aldı, lakin muahede yapılan başka aşılan şimdi onaydan geçmedi.
Cumhuriyet