Venezuela’nın Maracay kentinde yaşayan 16 yaşındaki Valeria Torres, hiç beklemediği bir anda yaşadığı mahallenin “öğretmeni” oldu.
Covid-19 kısıtlamaları nedeniyle yaklaşık bir yıldır okulların kapalı olması, Valeria’ya beklemediği bir misyon yükledi.
Birinci olarak, ödevleri için yardımcı olmasını isteyen kuzeni kapısını çaldı. Sonra bir oburu. Akabinde mahallenin başka çocukları Valeria’nın meskeninin yolunu tuttu.
Valeria sınıf ortamı yaratmak için konutunda bulunan mütevazi eşyaları kullandı. Yemek masasını, meskenin doğal ışık alan tek noktası olan sokak kapısının önüne yerleştirdi.
Kitap yığınlarının ve defterlerin ortasında öğrencilerini beklerken öyküsünü BBC Mundo’yla paylaştı.
Ödevlerin kahramanı
Valeria, “Kuzenlerim ödevlerini yapamadı ve yardım istediler. Onlara yardım ettim. Lakin sonra daha fazla çocuk gelmeye başladı” diye anlatıyor.
Maracay’ın kenar mahallesi olan La Padrera isimli bölgede, teneke çatılı küçük bir konutta annesi, kardeşi ve öbür beş şahısla birlikte yaşıyorlar.
Bir kezinde kendi sınıf arkadaşları dahil 10 öğrencisi olmuş.
Aralık ayında öğretmenliğin yorucu olduğunu anlayan Valeria, “Yapacak çok şey vardı, devam edemeyecek üzere hissettim. Lakin zorundaydım” demiş ve derslere teğe bir devam etmeye karar vermiş:
“Herkese birebir anda ders vermek çok güç. Ödevlerinin tarihlerini öğrendim ve en yakındaki ödevlerine başlamalarını istedim. Her gün bir çocuğa yardımcı olmaya çalışıyorum ve kendi işlerime de vakit ayırıyorum.”
Hiçbir şey Valeria’nın dikkatini dağıtamıyor: Avlunun tozlu yerini gagalayan gürültücü horoz, etrafta koşuşturan çocuklar, yemeği hazırlayan annesinin mutfaktaki telaşı… Valeria kalın çerçeveli gözlüğünden defterine bakıp, derse devam ediyor.
En küçük öğrencisi 4 yaşında, en büyüğü ise 16. Onlar da Valeria üzere neredeyse bir yıldır okula gidemiyor.
Venezuela’da uzaktan eğitim sistemleri kâfi seviyede çalışmıyor. Devlet Lideri Nicolas Maduro’nun son açıklamasına nazaran okulların Mart ayında yarı vakitli olarak açılması planlanıyor.
Maduro, “Önlemler ve gelen aşılarla salgını adım adım denetim etmeye başladık” dedi. Venezuela’ya Rusya’dan sırf 100 bin doz Sputnik aşısı getirildi. Toplamda 10 milyon aşının gelmesi için muahede yapıldı.
Birinci parti aşılar, sıhhat çalışanlarına ve risk taşıyan kümelere yapılacak.
Çevrimiçi dersler
Salgın müddetince Venezuela’da 1285 kişi ömrünü yitirdi.
Başka ülkelere emsal biçimde Venezuela’da yetkililer çevrimiçi dersler hazırlayıp ulusal televizyonda bunları yayınlamaya karar verdi.
Maduro, Ekim ayında yaptığı açıklamada, “Merak etmeyin, her aile bir okuldur. Ülkedeki eğitimi çevrimiçi ve uzaktan derslerle devam ettireceğiz” demişti.
Lakin aylar geçmesine karşın birçok Venezuelalı bu vaatlerin gerçekleşmediğini söylüyor. Kâfi süratte internet erişiminin olmamasından ve derslerin içeriğinin yetersizliğinden şikayet ediyorlar.
BBC’ye konuşan Venezuela Öğretmenler Federasyonu Lideri Orlando Alzuru, “Yüzde 80-90 oranında öğrenci, işlemeyen sistem nedeniyle mağdur oldu” diyor.
7 milyon öğrencinin bulunduğu Venezuela’da eğitim sistemi salgından evvel de zorluklar yaşıyordu. Ülkenin son yıllarda içinde olduğu ekonomik darboğaz bunun en önemli nedeni.
Alzuru, uzaktan eğitimin Venezuela gerçekleriyle uyuşmadığını kaydederek, elektrik kesintilerine, zayıf internet irtibatına ve birçok ailenin teknolojik gereçleri almaya maddi gücünün kâfi olmamasına işaret ediyor.
BBC Mundo, Venezuela’da eğitim otoritelerine ulaşarak durumu sordu lakin yetkililer sorulara karşılık vermedi.
Cep telefonu ve internet
Mahallenin genç öğretmeni, her vakit disiplinli bir öğrenci olduğunu söylüyor. Yapılacak listesi, buzdolabının üzerinde asılı duruyor. 10 unsurdan 4’ü işaretlenmiş.
“Çok fazla boş vakit bulamıyorum. Boş vakit bulduğumda arkadaşlarımla görüşüyorum ya da uyuyorum” diyor.
Arkadaşlarından biri 13 yaşındaki Valery Castaneda, “Merhaba” demeye Valeria’nın sınıfa çevirdiği konutuna uğruyor. Günlerden Cumartesi olduğu için ders yok.
“Ödevlerimizi yapmak için buraya geliyoruz” diyen Valery, ortaokula şimdi başlamış. Salgın yüzünden dersleri yarıda kalmış.
“Öğretmenim bana hiçbir şey öğretemedi, sırf WhatsApp’tan ödevleri gönderebiliyor” diyor. Valery’nin meskeninde internet irtibatı yok. Annesi de derslerine yardımcı olamıyor. O yüzden o da Valeria’nın “mahalle okuluna” gidiyor.
Valeria ve öğrencileri için çevrimiçi dersler bir seçenek değil zira konutlarında internet irtibatı yok.
En büyük yardımcısı bir cep telefonu. Telefona bilgi paketi yüklemek için önemli bir para harcaması gerekiyor. Bu yüzden çok dikkatli olmalı. Telefondaki internet sadece kendisinin ve öğrencilerinin dersleri için.
Valeria internetteki işi biter bitmez telefonu kapatıyor: “Tüm araştırmaları yapmak için kâfi değil. Nitekim sıkıntı oluyor.”
Valeria’nın annesi Laura Guzman, bir kuaför. Lakin kendi salonu yok ve tertipli bir gelire sahip değil.
“Salgına ve hayat pahalılığına karşın öteki çocukların aileleri bazen Valeria’ya internet paketi alması için yardımcı oluyor” diyor.
Valeria çocuklara yardım ettiği için hiçbir vakit para istemediğini söylüyor. Lakin anlık gereksinimlere dönük katkılar yardımcı oluyor.
“Bazen karnım acıkıyor ve meskende tüm çocuklar için yemek olmadığından yemiyorum. Anneme yemek alması için para veriyorum.”
Valeria’nın büyük ablası Valentina, Şili’ye göç etmiş. Her ay kiraya yardımcı olmak için ailesine 30 dolar gönderiyor.
Lakin Valeria gitmeye sıcak bakmıyor.
Üniversiteye gittiğinde hiçbir şey bilmediğini fark etme ihtimalinden de korkuyor. Salgın nedeniyle yarıda kalan eğitim, telaşlarını büyütüyor.
Okula dönmek için sabırsızlanan Valeria, geleceğine dair net bir fikre sahip: Avukat olmak istiyor.
Gülümseyerek, “Öğretmen olmak istemiyorum, çocuklara çok fazla sabrım yok” diyor.
Cumhuriyet