Covid-19 salgını sırasında bireylerin besine ve beslenmeye karşı tavır ve davranışlarında görülen değerli değişiklikleri belirlemek için tasarlanan ve birçok memleketler arası kuruluşun takviyesiyle dünya çapında sürdürülen araştırmanın Türkiye ayağında çarpıcı sonuçlara ulaşıldı.
ARAŞTIRMA 12 VILAYETTE 600 BIREYLE YAPILDI
Sabri Ülker Vakfı’nın Akademetre işbirliğiyle Türkiye genelindeki 12 vilayette 600 bireyle online anket formülüyle yaptığı çalışmada, koronavirüs nedeniyle kısa ve uzun vadedeki beslenme alışkanlıklarındaki tüm faktörler için değerli bilgiler elde edildi. Araştırma sonuçlarına nazaran Covid-19 salgını ekmek tüketiminden orta öğün alışkanlıklarına, paket servislerden planlı alışverişe kadar beslenmeyle ilgili pek çok davranışta aşikâr başlı değişiklere yol açtı.
Araştırmadan elde edilen bilgiler özetle şöyle:
ANA BESİN KÜMELERI VE BU BESİNLERİN SATIŞ KANALLARI DEĞİŞTİ
-
COVID-19 periyodunda temel besin ögelerini kendisi satın alanların oranı yüzde 1,2 oranında azaldı. Kamu yahut belediye yardım kurumlarından temel besin ögelerini temin edenlerin oranı ise yüzde 1,6 oranında arttı.
-
Taze meyve ve sebzeyi semt pazarından satın alanların oranında önemli oranda azalma meydana geldi. Ekmek, süt ve peynir üzere taze besinler ile taze olmayan besinlerin satın alındığı bakkal ve semt pazarı üzere satış noktalarının tercih edilme oranlarında ise değişiklik olmadı.
-
İndirim marketlerini tercih edenlerin oranı arttı. E-ticaret sitelerinin kullanımı COVID-19 öncesine nazaran arttı.
-
COVID-19 periyodunda ekmek, süt ve peynir üzere taze eserlerin satın alınma sıklığı düştü. Taze meyve-sebze, et-balık ve taze olmayan besinlerde ise değişiklik olmadı.
ORTA ÖĞÜN TÜKETİMİ ARTTI, PAKET SERVİS AZALDI
-
Pandemide konutta geçirilen mühlet artışıyla yanlışsız orantılı olacak biçimde tüm öğünlerin konutta hazırlanma ve tüketim oranlarında manalı bir yükseliş göze çarptı. En yüksek artış ise orta öğünlerde oldu. COVID-19 öncesi meskende orta öğün hazırladığını ve tükettiğini belirtenlerin oranı yüzde 17,2 iken, COVID-19 sürecinde bu oran yüzde 42,5’e yükseldi. Başka yandan meskende öğlen yemeği hazırlayıp tüketenlerin oranı da yüzde 75,2’den yüzde 90’a yükseldi.
-
Hiç öğün atlamadığını belirtenlerin oranı COVID-19’dan evvel yüzde 46,5 iken, COVID-19 devrinde bu oran yüzde 50,2’ye yükseldi
-
COVID-19 öncesinde her 10 şahıstan 5’i konutta yemek tüketimi için paket servisi yapan yerleri tercih ederken, COVID-19 süreci boyunca sırf her 10 bireyden yaklaşık 3’ü paket servisi yapan yerleri tercih etti.
DONDURULMUŞ BESIN TÜKETİMİNE DEVAM
-
Koronavirüs periyodunda ekmek ve süt tüketim sıklığı manalı bir biçimde azaldı. COVID-19 öncesi her gün ekmek yediğini söyleyenlerin oranı yüzde 48,7 iken, bu oran COVID-19 periyodunda yüzde 43’e düştü.
-
Bu devirde taze meyve-sebze, çikolata-şeker ve pasta-bisküvi, taze et, taze balık tüketim sıklıkları ise arttı.
-
Dondurulmuş besinlerin, tüketmeye hazır yemeklerin, tüketim sıklıkları bu periyotta fazla değişmedi.
DIŞARIDA YEMEYİ BIRAKTIK
-
Uzaktan çalışmaya bağlı olarak iş yerindeki yemekhanelerde yemek yeme sıklığı oldukça azaldı. Başka yandan restoran ve kafe üzere yerlerin çoğunlukla kapalı olmasına bağlı olarak bu yerlerde yemek yeme sıklığı da düştü.
-
Sokak satıcıları da COVID- 19 periyodunda daha az tercih edilen yemek yeme noktaları oldu.
BESIN İÇİN DAHA ÇOK PARA HARCANDI, ORGANİK ESERE İLGİ ARTTI
-
COVID-19 periyodunda iştirakçilerin yüzde 55’inden fazlası yiyecek tüketimlerinin ve yiyecek için harcadıkları paranın arttığını belirtti.
-
Bu periyotta organik eser alışverişinin arttığını belirtenlerin oranı da yaklaşık yüzde 40 arttı.
-
Ankete katılanların yüzde 48,3’ü, planlı market/gıda alışverişinin arttığını tabir etti.
-
Iştirakçilerin yaklaşık yarısı, büfe üzere yiyecek satan noktalara gitme sıklıklarının bu periyotta azaldığını söyledi.
EN FAZLA MAKARNA, BAKLİYAT VE UN STOKLANDI
-
COVID-19 müddetince, iştirakçilerin yüzde 15’i besin stoklarının arttığını belirtti. En fazla stoklanan eserler makarna, bakliyat ve un oldu.
-
Her 10 bireyden yaklaşık 1’i COVID-19 devrinde genel olarak besin davranışlarında değişiklik olduğunu belirtti. Davranışlardaki en değerli değişiklik “yiyecekleri dezenfekte etmek” oldu.
TOPLUMSAL ARALIK PANDEMİDEN SONRA DA DEVAM EDER
-
Her 10 şahıstan 4’ü marketlerdeki toplumsal ara kuralının günlük ömür olağana dönse de devam edeceğini belirtti.
-
Bu devirde besin tedariki ile ilgili tasa duyduğunu belirtenlerin oranında manalı bir artış olurken; iştirakçilerin yaklaşık yüzde 15’i, virüsün potansiyel tesirine dair tasa seviyelerinin yüksek olduğunu aktardı.
Cumhuriyet
