Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Kolu Öğretim üyesi Doç. Dr. Serkan Durdu, global salgın yeni tip koronavirüsün (Covid-19), akciğerlerin yanı sıra kalp kapakçığı ve kalp zarına tutunarak hastalığın daha ağır ve ölümcül seyretmesine yol açtığını belirtti.
Memleketler arası bilimsel çalışmalar ve klinik izlemler, dünya genelinde mevt nedenlerinde birinci sırada yer alan kalp ve damar hastalıklarının, Covid-19 enfeksiyonuyla birleştiğinde ömrü tehdit ettiğini, virüse bağlı entübe olan kalp ve damar hastalarında damar tıkanıklığına bağlı komplikasyon ve uzuv kaybı görülme sıklığının öbür hastalara oranla daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
Doç. Dr. Durdu, Covid-19’un direkt enfeksiyon ve halk sıhhati bilim kısımlarını ilgilendirdiğini lakin süreç içinde kalp ve damar hastalıkları, kardiyoloji, nöroloji üzere farklı alanlarda da olumsuz tesirlerinin tespit edildiğini söyledi.
Covid-19’un bedende üç kademeli tesiri olduğunu anlatan Durdu, şu bilgileri verdi:
“Bunlar, virüs kaynaklı enfeksiyonun yarattığı tesir, virüs sonrasında beden savunmasının yarattığı tahrip ve şahısta bulunan öbür hastalıklar. Bağışıklık sisteminin verdiği karşılık olan inflamatuvar sonuç, bedendeki tüm sistemleri etkiliyor.
Tedavi sürecinde enfeksiyonu denetim altına almaya çalışan beden savunma hücreleri, tehdidin devam ettiğini düşünerek savunmaya devam ederken organlara da ziyan vermeye başlıyor. Bu basamakta, beyne, damar sistemine, kalp kasına ve zarına, akciğerlere, böbreklere, karaciğere kadar ziyan verebiliyor. Vefatlar de bu etapta ortaya çıkıyor. Yani enfeksiyona bağlı ölümlerin yanı sıra organlarda gelişen hasar, vefata neden olabiliyor.” diye konuştu.
“KALP-DAMAR YA DA AKCİĞER HASTALIĞI BULUNUYORSA, KİŞİNİN MEVT RİSKİ ARTIYOR”
Kalp damar hastalıklarının dünyada ve Türkiye’de hala vefat nedenleri ortasında birinci sırada olduğuna işaret eden Durdu, bu periyotta altta yatan bir kalp hastalığı bulunanlar için salgının çok büyük risk taşıdığını lisana getirdi.
HASTALIĞIN AĞIR GEÇMESİNE NEDEN OLUYOR
Durdu, Covid-19’a yakalananlarda altta yatan bir hastalık ve ileri yaşın, hastalığın ağır geçmesine neden olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Hastanın bilhassa kalp-damar ya da akciğer hastalığı bulunuyorsa, kişinin mevt riski artıyor. Ayrıyeten virüsün etkilediği kalp-damar hastalıkları var. Klinik müşahedeler ve milletlerarası bilimsel araştırmalar, Covid-19’a bağlı kalp kasında önemli hasar meydana gelebildiğini, kalbin etrafını kaplayan zarda önemli sorunlar görülebildiğini ortaya koydu. Beden savunma hücreleri, Kovid hastalarında tetiklendiğinde başıboş formda beden içinde gezip kalp kasına tutunabiliyor ve ziyan verebiliyor. Baktığımızda bu virüsün birincil değil lakin tahribatın ikincil tesiri olarak karşımıza çıkıyor. Bu durumda da hastalık seyri daha ölümcül olabiliyor.
Ayrıyeten bu inflamatuvar tesirin bir devamı olarak hastalarımızda önemli derecede tromboz (pıhtı) gelişmesi eğilimi oluyor. Bunun sonucunda ölümcül akciğer embolileriyle karşılaşıyoruz. Bu sorunu engellemek için çabucak tüm hastalarımıza pıhtı oluşumunu engelleyici iğneleri rutin olarak başlıyoruz.”
“UZUN MÜDDET HAREKETSİZLİK DAMARLARDA SIRKÜLASYONU BOZABİLİYOR”
Altta yatan bir kalp-damar hastalığı bulunan ve Kovid-19’a bağlı entübe olan hastalarda da dolanım meselesiyle karşılaşılabildiğine işaret eden Durdu, “Altta bir sirkülasyon bozukluğu ya da damar hastalığı bulunan hastalarda, uzun mühlet hareketsizliğe bağlı ayak parmaklarından başlayarak deveran bozulabiliyor. Bu nedenle uzuv kayıpları olabiliyor. Kovid-19 nedeniyle entübe olan hastalarda bu üzere durumlarla maalesef karışılaşılabiliyor.” dedi.
“KALP AMELİYATLARINI ERTELEMEK DE MÜMKÜN DEĞİL”
Salgın devrinde kalp ameliyatı yapılması gereken hastalar olduğunu lisana getiren Durdu, “Pandemide kalp ameliyatlarını ertelemek de mümkün değil.” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Durdu, bu hastaların inançlı formda ve inançlı sıhhat merkezlerine yönlendirilmesi gerektiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Hastaların hastane kalış müddetlerinin de mümkün olduğunca kısa tutulması hayati değer taşıyor. Bunun için bir stratejinin belirlenmesi ve tedavi sürecinin idaresine ait planlama yapılması gerekiyor. Hastaların operasyona alınmadan kesinlikle virüsle enfekte olmadıklarının mutlaklaştırılması gerekiyor. Bu noktada hastaların hastanede kalış müddetlerinin azaltılması epey ehemmiyet arz ediyor. Bugün kalp hastalıklarının nerdeyse yüzde 95’ini minimal invaziv-endoskopik metotlarla tedavi edebiliyoruz. Minimal invaziv kalp ameliyatları sonrası, hastaların hastanede kalma mühletleri de epeyce kısalıyor.”
YÜZDE 90 OLASILIKLA HAYATINI KAYBEDER
Durdu, kalp ve damar hastalarının salgın sürecinde tabipleriyle irtibat halinde olmaları, bilhassa ameliyat sonrası birinci denetiminin güvenlik önlemleri içinde yapılması gerektiğini vurguladı.
Gerektiğinde hastaların muhakkak bir sıraya konularak denetimlerinin gerçekleştirilmesinin değer taşıdığını belirten Durdu, “Çünkü unutmamak lazım ki Covid-19’dan bir hasta kurtulabilir fakat kalp damar hastalığına bağlı bir sorun varsa kişi yüzde 90 olasılıkla hayatını kaybeder. Kalp damar tıkanıklığı bulunması, sol tarafta önemli bir göğüs ağrısı hissedilmesi, yürümeyle ortaya çıkan nefes darlığının olması, sırtüstü yatamaması, yürürken bacaklarda ağrı hissedilmesi kalp-damar hastalıklarının belirtisidir. Kişi, pandemi periyodunda de bu bulgulardan birinin olması halinde, maske, uzaklık ve hijyen kurallarına uyarak kesinlikle hastaneye başvurmalı.” ikazlarında bulundu.
Cumhuriyet
