Gazi Üniversitesi Sarsıntı Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde vazifeli Doç. Dr. Bülent Özmen, İzmir’de meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki depremi kıymetlendirdi. Doç. Dr. Özmen, Ege bölgesinin ve Ege denizinin Türkiye’nin zelzele açısından en faal yerlerinden birisi olduğunu söyledi.
‘O BÖLGEDE 20-25’E YAKIN FAY VAR’
O bölgede irili ufaklı vakit zaman zelzelelerin meydana geldiğine vurgu yapan Doç. Dr. Özmen, “İzmir’in vilayet hudutları dahilinde, o bölgede 20-25’e yakın fay var. Ege Denizi içinde de keza buna emsal sarsıntı üretme potansiyeli olan canlı faylar var. Biz oradaki zelzele tehlikesini incelerken hem canlı faylara hem geçmiş devirde meydana gelen zelzelelere bakarak yorumlarda bulunuyoruz. Tarihî devirlerde bakıldığında zelzelesi kaydeden aletler icat edilmeden evvel 1900’lü yıllardan evvel o bölgede 200’e yakın zelzele meydana gelmiş. Aletsel devirde yani 1900’lü yıllardan günümüze kadar da 17’ye yakın sarsıntı meydana gelmiş. Münasebetiyle hem bu geçmişte meydana gelen sarsıntı datalarına hem de canlı faylara baktığımız anda o bölgenin sarsıntı açısından tehlikeli olduğu gerçeğini biz biliyorduk. Yani bu bölgede bu büyüklükteki bir sarsıntı beklenen bir depremdi” dedi.
‘ARTÇI ŞOKLARI DEVAM EDECEKTİR’
Doç. Dr. Özmen, o bölgede beklenen sarsıntının meydana gelmiş olduğuna dikkat çekerek, “İzmir vilayet hudutlarında 17 tane sarsıntı üretme potansiyeli olan canlı fay var. Ege denizi içerisinde de keza buna benzeri faylar var. Münasebetiyle biz o bölgede sarsıntı bekliyorduk. Canlı faylara ve geçmiş periyotta meydana gelmiş faylara bakarak bunu vakit zaman da lisana getiriyorduk. Bu 7.0 büyüklüğüne varacak formdaki sarsıntısı ‘ana şok’ diye rahatlıkla söyleyebiliriz. Bunun daha üstünde bir sarsıntı meydana gelme mümkünlüğü yok denecek kadar az. Bu ‘ana şok’ meydana geldi. Bundan sonra ilerleyen günlerde, aylarda bu büyük sarsıntının artçı şokları meydana gelecektir. Şu andaki datalara nazaran 500’e yakın bir artçı şok meydana geldi. Bunun 35’e yakınının 4’ün üzerinde olduğunu biliyoruz. 2 adedinin de 5.1 ve 5.0 büyüklüğünde olduğunu biliyoruz. Bunlar 6.0 şiddetine de yaklaşabilir; bunlara da dikkat etmek lazım. Bu 7.0 büyüklüğüne yaklaşık olarak gerçekleşen zelzelede bu türlü artçıların olması pek normal” tabirlerini kullandı.
‘TSUNAMİNİN MEYDANA GELMESİ NORMAL’
İzmir’deki zelzelede dün ayrıyeten bir tsunaminin yaşandığını vurgulayan Doç. Dr. Özmen, “Denizin altında yaklaşık 30 kilometre eninde ve 16 kilometre derinliğinde çok devasa bir kütle bu sarsıntıyla hareket etti. Bu kırılma meydana gelirken kimi pürüzlü kırılmayan yerler kalabiliyor yerin derinliklerinde. Tsunaminin meydana gelebilmesi için sarsıntının deniz içerisinde meydana gelmesi lazım, fayın yani sarsıntı düzeneğinin düşey hareketle olması lazım ve büyüklüğünün de 7.0’a varacak büyüklükte olması lazım. Seferihisar açıklarındaki zelzelede üçünü de görüyoruz. Hasebiyle orada tsunaminin meydana gelmesi pek olağan. Aslında Seferihisar’dan aldığımız bilgiler de bizi doğruluyor. Yaklaşık 1-1.5 metre yüksekliğine varan deniz dalgalarının oluştuğunu; evvel sarsıntı olur olmaz denizin belli bir ölçü içeriye gerçek çekildiğini daha sonra 1-1.5 metre yüksekliğe varacak formda Seferihisar’ın içerisine hakikat ilerlediğini biliyoruz. Bunun ismini kesin ve net olarak tsunami olarak söyleyebiliriz” dedi.
‘İLERLEYEN GÜNLERDE TEKRAR BÜYÜK BİR SARSINTI OLABİLİR’
Doç. Dr. Özmen, o bölgede tekrar sarsıntıların olabileceğine dikkat çekerek, “O bölgenin sarsıntı tehlikesi duruyor. Artık çabucak o fayın üzerinde yahut yakın civarında sarsıntı olma mümkünlüğünü biraz zayıf görsek de o bölgede çok fazla sayıda; yalnızca o bölge değil Türkiye’nin pek çok yerinde zelzele üretme potansiyeli olan birçok fay var. Bunların ne vakit kırılacağını söyleyemesek de ilerleyen günlerde yeniden büyük bir zelzele olabilir” tabirlerini kullandı.
Cumhuriyet
