EPA
Merkez Bankası’nın sürpriz bir kararla faiz artırmaması sonrası yükselişe geçen kur, haftaya rekorla başladı.
Asya piyasalarında Dolar/TL kuru 7,98 düzeyini aşarak rekor kırdı.
Euro/TL kuru da 9,46’YI aşarak rekor tazeledi.
Türk Lirası, yılbaşından bu yana ABD Doları karşısında yüzde 25’ten fazla, Euro karşısında ise yaklaşık yüzde 30 bedel kaybetti.
TL, bu yıl Dolar’a karşı en çok bedel kaybeden para üniteleri ortasında.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Konseyi 22 Ekim’de siyaset faizi olan bir haftalık repo faizini %10,25’te sabit tutmuş, geç likidite penceresi faizini ise yüzde 13,25’ten 14,75’e yükseltmişti.
Reuters haber ajansının anketinde beklenti, siyaset faizinde 175 baz puanlık bir artış istikametindeydi.
Analistler ve ekonomistler TCMB’nin kararını sürpriz olarak kıymetlendirmiş; piyasa faizinin, geç likidite penceresi faizi üzerinden yükseltilmesini eleştirmişti.
Ekonomist Mahfi Eğilmez TCMB’nin “aslında faizi yeniden sabit tutuyor üzere yaparak artırdığını” söyleyerek bu durumun riskleri azaltmadığını vurgulamıştı.
Merkezi Londra’da bulunan BlueBay portföy idaresi şirketinin gelişmekte olan piyasalar masasından stratejist Timothy Ash ise Twitter’dan yaptığı açıklamada, “TCMB’nin diğer bir cihanda yaşadığını ve 2018’deki kur krizinden hiçbir ders çıkarmadığını” söylemişti.
KUR NEDEN YÜKSELİYOR?
Merkez Bankası’nın 24 Eylül’de Para Siyaseti Heyeti toplantısında siyaset faizini yüzde 8,25’ten yüzde 10,25’e çıkarması Türk Lirası’nı desteklemiş ve Dolar/TL kuru 7,70’li düzeylerden 7,50’lere kadar geri çekilmişti.
Fakat Azerbaycan ile Ermenistan ortasında yaşanan çatışmalar ve Türkiye’nin Dağlık-Karabağ meselesine müdahil olması piyasalara da yansıdı, TL cinsi varlıklarda satış baskısı arttı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Cuma günü Türkiye’nin S-400 füzelerini denediğini doğruladı, Cumartesi günü de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u “Zihinsel noktada bir tedaviye gereksinimi var” diyerek eleştirdi.
BBCNEGATİF GERÇEK FAİZ
Tüm bu gelişmelerin yanı sıra Merkez Bankası’nın yüzde 10,25’lik siyaset faizi, hâlâ yüzde 11’in üzerindeki enflasyonun altında kalıyor.
ABD merkezli yatırım bankası JP Morgan, Merkez Bankası’nın TL’yi tekrar cazip bir yatırım seçeneği haline getirmek için yıl sonuna dek en az 200 baz puan daha faiz artırımı yapması gerektiği yorumunda bulunmuştu.
Getty ImagesMERKEZ BANKASI’NIN AZALAN REZERVLERİ
Kurun yükselmesinin bir başka münasebeti ise Merkez Bankası’nın azalan döviz rezervlerinin Türkiye’nin TL’yi destekleme kapasitesine olan itimadı azaltması olarak lisana getiriliyor.
TL’nin baskı altında olmasına yol açan bir öteki neden ise koronavirüs salgını nedeniyle ülkeye döviz girişinde yaşanan düşüş olarak öne çıkıyor.
Reuters haber ajansı, para piyasası traderlarının yaptığı hesaplamalara nazaran Merkez Bankası ve kamu bankalarının 2019’un başından bu yana TL’yi desteklemek için piyasaya yaklaşık 110 milyar dolar sattığını aktarmıştı.
YAKLAŞAN ABD SEÇİMLERİ
Türkiye’deki gelişmelerden bağımsız olarak yatırımcıların genel olarak gelişen piyasalara olan ilgisini azaltan ve risk iştahını düşüren bir öteki husus da 3 Kasım’da yapılacak ABD Başkanlık Seçimleri.
Yaklaşan seçimler öncesi riskli konumlarını kapatmayı tercih eden memleketler arası yatırım bankaları, portföylerindeki gelişen piyasa varlıklarının tartısını azaltıyor.
Bu trend de genel olarak gelişen ülkelerin para ünitelerinin ve varlıklarının zayıf performans sergilenmesine neden oluyor.
Getty ImagesTL’DE BEDEL KAYBI NELERE YOL AÇIYOR?
Dış ticaret açığı veren ve güçte dışa bağımlı olan bir ülke olan Türkiye için TL’nin kıymet kaybetmesi, ithalat maliyetlerini artırıyor.
Bilhassa güç ithalatı maliyetlerinin yükselmesi sonucu doğalgaz ve petrol fiyatlarındaki yükseliş, genel üretim maliyetlerini artırıyor.
Üretim maliyetlerindeki artış işe TL’deki kıymet kaybının enflasyonu yükseltmesine yol açıyor.
TL’deki kıymet kaybının bir öbür tesiri ise TL geliri olan lakin dövizle borçlanan özel dalda hissediliyor.
Türk Lirası’nın paha kaybetmesi, hem şirketlerin döviz borçlarını geri ödemesini hem de borçların çevrilmesini zorlaştırıyor.
Merkez Bankası datalarına nazaran özel bölümün 12 ay içerisinde geri ödemesi gereken döviz borcu 162 milyar dolar düzeyinde.
Cumhuriyet
