DSÖ Türkiye Ülke ve Avrupa Merkez İnsani ve Sıhhat Acil Durumlarına Hazırlıklılık Ofisi Süreksiz Lideri Irshad Ali Shaikh, kamuoyunun en çok merak ettiği bahislerin başında gelen okullardaki yüz yüze eğitim kapsamının genişletilmesi, maske kullanımının ne vakit sona ereceği, Türkiye’nin pandemiyle gayreti ve aşılarla ilgili gelişmeler hakkında değerli bilgiler verdi.
“VİRÜS YÜKÜNÜ NE KADAR AZALTIRSAK OKULLARDAKİ YÜKÜ DE O KADAR AZALTABİLİRİZ”
Dr. Shaikh, ülkelerin nüfus ve enfeksiyon oranlarının farklılık gösterdiğini ve okulların da toplumların birer modülü olduğu için toplumdaki bulaşma oranlarının okullara da yansıyacağına işaret ederek “Bu yüzden aslında maske takmak, test yapmak ve temasları izlemek, hijyen kurallarına dikkat etmek üzere çeşitli tedbirlere nitekim dikkat edilmesi gerekiyor ki bu virüs, sıhhat sistemlerinin üstüne çok büyük bir yük olmaya devam etmesin. Virüs yükünü ne kadar azaltırsak okullardaki yükü de o kadar azaltabiliriz. Zira okulları aslında toplumdan başka düşünemeyiz” dedi.
“ÖNLEMLER ALINMAZSA, OLAY SAYILARINDA KAÇINILMAZ BİR ARTIŞ OLACAKTIR”
Okulları açarken sıhhat sistemlerinin kapasitesinin de dikkate alınması gerektiğini vurgulayan Dr. Shaikh, şunları vurguladı: “Okulların yüz yüze eğitime tekrar açılmasının devam ettiği bu süreçte toplumu ve bilhassa gençleri, üniversitelerin açılması ile birlikte üniversiteye gidecek olan gençlerin tesirini düşünürsek, bu kısmı daha da fazla eğitmeliyiz. Maske takmak uzaklık ve hijyene dikkat etmek üzere…Toplumdaki bulaş zincirini bu formda kırarsak, örneğin okuldaki öğretmenler, ileri yaştaki bireyler, kronik hastalıkları olanlar, gençlerden etkilenmeyecektir. Küçük çocuklar okuldan konuta virüs taşıyamayacaktır. Bu ortak bulaş zincirini kırmak için daima birlikte hareket etmemiz gerekiyor. Grip mevsiminin gelmesi ile birlikte filyasyon takımındaki sayı yaklaşık 10 binlere ulaştı Türkiye’de. Sıhhat Bakanlığı’nda Nisan’dan beri filyasyon takımlarını üç katına çıkarmış durumda. Lakin şayet toplum olanların farkında olmazsa, kâfi tedbirleri almazsa, hiçbir ülke bu global salgınla tek başına uğraş edemez. Maske kullanımına, fizikî araya dikkat edilmesi gerekiyor. Bütün bu tedbirler alınmazsa, olay sayılarında kaçınılmaz bir artış olacaktır.”
“HERKES INANÇTA OLANA KADAR KİMSE INANÇTA DEĞİL”
DSÖ Genel Yöneticisinin “Herkes inançta olana kadar nitekim kimse inançta değil” sözlerini hatırlatan Dr. Shaikh, “Kapasiteniz istediği kadar kâfi olsun, toplum, ülke otoriteleriyle birlikte hareket etmeli ve işbirliği içinde olmalı” diye konuştu. Dr. Shaikh, DSÖ’nün İstanbul ofisinin kıymetini de şu cümlelerle özetledi: “DSÖ Avrupa Bölge İnsani ve Sıhhat Acil Durumlarına Hazırlık Ofisinin Kovid vaktine denk gelip Türkiye’de açılması hakikaten kıymetli bir durum. Zira burası aslında Hem Türkiye’nin hem bölgenin hem de dünyanın hazırlıklı olması için bir temel taşı mahiyetinde. Yaşadığımız global krize ülkelerin yahut bölgelerin ve birebir vakitte dünyanın ne kadar hazırlıklı olduğunu, ne kadar hazırlık durumdalarsa o kadar iyi yanıt verdiklerini görüyoruz. DSÖ, üye devletleri, bölgeyi ve global manadaki hazırlığa yardım etmek, global dayanışmanın devam etmesine imkan sağlamak ve milletlerarası sıhhat konusunda risk bağlantısı, idaresi ve global dayanışma üzere temel kapasitelere yardımcı olmak ve bunları desteklemek maksadıyla burada. Şu anda yaşadığımız global kriz ve bütün bu noktalar, sıhhat güvenliğinin birer modülü. Bu ofis sayesinde hem Türkiye’nin, hem bölgenin, hem de global manada dünyanın hazırlık kapasitelerini artıracağız”
“MASKE, ŞU AN ELİMİZDEKİ EN KIYMETLI SİLAH DİYEBİLİRİZ”
Belçika başbakanının ülkede maske kullanımının mecburî olmaktan çıkarılacağı tarafındaki telaffuzlarını kendisinin de izlediğini anlatan Dr. Shaikh, “Maske, hadise sayıları için nitekim kritik kıymet arz ediyor. Ancak Belçika’da zarurî olmaktan çıkarılması büsbütün bırakılacağı tarafında bir karar değil. Her yerde tahminen kullanılması mecburi olmayacak ancak yeniden kalabalıklarda ve bilhassa toplumsal uzaklığın korunamadığı yerlerde maske kullanmaya devam edilecek. Bütün bu gelişmeler maskenin değerini aslında azaltmıyor. Zira maske tabiri caizse aslında herkesin şahsî aşısıdır şu anda. Zira maske sayesinde kendimizi, sevdiklerimizi, yaşadığımız çevreyi ve ülkemizi bu virüsten koruyabiliyoruz. O yüzden maske nitekim şu an elimizdeki en değerli silah diyebiliriz. Aşı çıktığında da tahminen beklediğimiz kadar tesirli olmayabilir. Bunun yanı sıra dağıtım ve üretim kapasitesini de göz önünde bulundurduğumuzda, aşıların kısa müddette her yere ulaşması hakikaten yıllar alabilir. Natürel bunun yanında aşı aykırılığı üzere bir gayret de var. O vakte kadar elimizdeki en güçlü silah maske kullanımı, toplumsal ara ve hijyen kurallarına dikkat etmek. Hakikaten maske şu anda günümüzün aşısı yerine bile geçebilir. Ta ki hakikaten emniyetli, tesirli ve herkesin ulaşabildiği bir aşı bulunana kadar” dedi.
“HERKES AŞILANANA KADAR ASLINDA HİÇ KİMSE INANÇTA DEĞİL”
Aşı çalışmalarında DSÖ’nün rolüne de değinen Dr. Irshad Ali Shaikh “Normalde aşı çalışmaları ve üretimi aslında ülkelerin kendi işlevleridir. Kendi ilgili düzenleme konseyleri tarafından kıymetlendirilir. Üye devletler, düzenleme şuralarını DSÖ sistemine kaybettirip eğitim vesaire alabilirler. Fakat geri kalan bütün hususlar ülkelerin kendi özel işlevleridir. Kovid konusunda ise yeni bir virüs ve eşi ve gibisi görülmemiş bir salgın tesirine sahip olduğu için DSÖ aşı geliştiren şirketleri ve ülkeleri bir ortaya getiren bir işleve sahip oldu. Bütün aşı çalışmaları süratli olabilsin, aşıya ulaşamayan ülkeler gözetilsin diye bir ortaya getirici bir kurum olarak konumlandı. Bunu da aslında bizim ‘Covax’ teşebbüsü ismini verdiğimiz bir platform ile yapıyoruz ki dünyadaki bütün hükümetler aşıya ulaşabilsin. Bu platformda şirketleri, üye ülkeleri bir ortaya getiriyoruz. Böylelikle aşı ile ilgili araştırma-geliştirme faaliyetleri paylaşılsın, süratle yol alınsın, faal bilgi paylaşımı ile herkes aşıya ulaşabilir olsun. Daha evvel de söylediğim üzere tek bir kişi bile inançta değilse, hiç kimse inançta değildir. Bu yüzden herkes aşılanana kadar aslında hiç kimse inançta değil. Gayemiz burada ülkelerin satın alma kapasitelerinden bağımsız olarak tüm ülkelerin inançlı bir aşıya ulaşabilmesini sağlamak” ifadelerini kullandı.
“DAHA SONRA ORTAYA ÇIKACAK BİR YAN TESIR OLABİLİR”
Dr. Shaikh, Çin’de Faz 3 kademesine gelen aşılardan birine DSÖ’nün acil durumlar için kullanım onayı vermesiyle ilgili tartışmalara da değinerek, “Şu anda gibisi görülmemiş bir salgınla karşı karşıyayız. Aşı konusunda acil durum kullanımına gelirsek, güvenlikten yeniden feragat etmiyoruz aslında. Yalnızca çalışmaları ve kullanım sürecine girmesini hızlandırıyoruz. Doğal ki olağan vakitlerde olsaydık tüm süreç daha farklı olacaktı. Lakin şu anda tüm dünyanın yaşadığı tesirler nedeniyle acil durum kullanımı üzere bir süreç gündemde olabiliyor. Lakin bu aşılar da öncelikle bağımsız ülkelerin kendi bağımsız kurumlarından alınan onay sonucunda DSÖ’ye geliyor. DSÖ gerekli dokümanları, güvenlik, aktiflik üzere bütün bilgileri toparladıktan sonra bunun uygun olup olmadığına karar veriyor. Lakin bu demek değil ki bu aşıları onayladıktan sonra izlemeyi durduracağız. Burada maksat yalnızca bu fevkalâde şartlar nedeniyle süreci hızlandırmak. Alışılmış ki aşıları izlemeye devam ediyoruz. Zira hızlandırılmış bir süreç olduğu için tam olarak dikkat edilmemiş ya da daha sonra ortaya çıkacak bir yan tesir olabilir” halinde konuştu.
“SENEYE BU VAKITLERDE TAHMINEN TEKRAR AŞI KONUŞUYOR OLABİLİRİZ”
Cumhuriyet
