“Avrupa’nın bahçıvanı mı olacağız?” “Üretmeye gerek yok, nerede ucuzsa oradan alırız…”
Türkiye 1980’li yıllarla birlikte tarım siyasetlerini işte bu anlayışa nazaran belirledi. Gelinen noktada ise Türkiye artık kendi kendine yeten ülke olmaktan çıkıp yılda 16 milyar dolar besin ithalatı yapan bir ülke. TÜİK datalarına nazaran Türkiye’de çiftçi sayısı son 12 yılda yüzde 48 azaldı. Tarım alanları da 18 yılda yüzde 12.3 azaldı.
YENİ BİR STRATEJİ DAVETİ
Pandemi ise dünyada besin güvenliğinin ehemmiyetini ortaya koydu. Dün, 7 Haziran Dünya Besin Güvenliği Günü idi. Birleşmiş Milletler (BM) Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) “Sağlıklı Bir Yarın İçin Artık İnançlı Gıda” sloganı ile kutlanan günde, Türkiye’de çeşitli kurumlar tarımda giderek artan dışa bağımlılığa dikkat çekerek yeni bir strateji daveti yaptı.
TMMOB’ye bağlı Besin Mühendisleri Odası, Kimya Mühendisleri Odası, Ziraat Mühendisleri Odası ve Veteriner Tabipleri Odası İzmir şubelerinin ortak açıklamasında besin güvenliğinin birinci olarak ziraî üretimin güvenliğinden geçtiği vurgulanarak şu görüşlere yer verildi:
– Tohum dahil dışa bağımlı olmamız girdi fiyatlarında yükselmeye, çıktı fiyatlarında da istikrarsızlığa neden olmaktadır. “Paramız var ki ithal ediyoruz” mantığıyla fiyatı yükselen her besin unsuru için tahlil olarak görülen ithalat vatandaşın ucuz, kâfi ve inançlı besine ulaşmasını sağlayamadığı üzere yerli üreticiyi de mağdur etmektedir.
– Bu durum ülkemizde besin egemenliğini tehlikeye atmaktadır. Bilimin yol göstericiliğinde ve yanlışsız uygulamalarla ziraî üretimi yayacak toplumsal bir hareketi inşa etmek için çalışmalıyız.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise yaptığı açıklamada, “Bakanlık olarak üreticilerimize sağladığımız dayanaklarla 2020’de yüzde 4.8 büyüyen tarım kesimimiz, 2021 yılının birinci çeyreğinde de yüzde 7.5 büyüme kaydetti. Tarım bölümümüz son 10 çeyrektir kesintisiz büyüyor. Ziraî hasılamız ise 2020 yılında 333.3 milyar liraya yükseldi. Ziraî hasıla bakımından Avrupa’daki liderliğimiz devam ediyor” dedi.
BEYAZ ET DIŞA BAĞIMLI
Son günlerde fiyat artışlarıyla gündeme gelen beyaz ette de dışa bağımlılık sorun. Beyaz Et Sanayicileri Derneği Lideri Naci Kara, bakanlığın açıkladığı yerli etçi tavuk üretiminin pazar hissesinin çok düşük olduğunu vurguladı. Türkiye’de kullanılan tavuğun yüzde 85’inin İrlanda, yüzde 15’inin ise Amerika menşeili olduğunu söyleyen Kara, “Her ülke kendi ırkını çalışıyor. Bizim kendi ırkımızın da önümüzdeki 5-10 yılda çok yaygın kullanımı olmaz. Lakin hem fiyatları dengeleyebilmek hem de inançlı üretim için her alanda dışa bağımlılığı bitirmeliyiz. Sırf tavukta değil, yemde de yüzde 85 oranında dışa bağımlı bir kesimiz maalesef ki” diye konuştu.
YERLİ ÜRETİM TEŞVİK EDİLMELİ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tarımda plansızlık ve öngörüsüzlüğün dışa bağımlılığı artırdığını belirterek “İthalat yerine çiftçiye takviye verip, üretimi teşvik edelim. Yoksa gelecekte besine erişimde de önemli meseleler yaşarız” ikazında bulundu. Gürer, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Her karış toprağı ekin” formundaki kelamlarına de atıfta bulunarak “Çiftçinin üretim için girdi maliyeti şu anda çok yüksek. İlaç, tohum, mazot, suyun yeraltından çıkarılması için kullanılan elektrik parası üreticinin belini büküyor. Evvel girdi maliyetlerini düşürelim. Çiftçiye yanlışsız dürüst takviye verelim. AKP iktidarı tarımda gerçeği görmek istemiyor. Tarım Orman Bakanı, algı ile gerçeğin göz arkası edileceğini sanıyor. 2 milyon çiftçinin kredi borcu var” biçiminde konuştu.
BALIKÇI ÜLKESİ OLAMIYORUZ
Yılda 200 bin tona yakın ihracata karşılık 90 bin ton su eserleri ithalatı olduğunu söyleyen Su Eserleri Kooperatifleri Birliği Lideri Ramazan Özkaya, “3 tarafı denizle çevrili bir ülke olmamıza karşın bir balıkçı ülkesi olamıyoruz. Hâlâ halkımızın yıllık balık tüketimi 6.5-7 kilo ortasında kalıyor ve yılda 189 milyon doları ithalata harcıyoruz, yabancı balıkçıya veriyoruz. Her yıl gitgide azalan tonajımız var, bu azalmayı durdurmak için hemen kota getirilmesini istiyoruz. Ava çıkan teknenin boyutlarına nazaran ne kadar balık yakalanacağını belirlemeliyiz. Böylelikle balıkçı ufak balık yakalamakla uğraşmaz ve balık çeşitliliği korunmuş olur” dedi.
Cumhuriyet
