Getty Images
Çok sayıda ülkeden bilim insanını bir ortaya getiren bir araştırmaya nazaran, tüm dünyanın yalnızca yüzde 3’lük bir kısmı ekolojik olarak bozulmamış halde kaldı.
Ekolojik olarak bozulmamışlık, sağlıklı bir nüfusa sahip tüm yepyeni hayvan tiplerinin bulunması ve rastgele bir ziyan görmemiş ömür alanlarının olması diye tanım ediliyor.
İnsan faaliyetlerinden ziyan görmeyen bu bozulmamış alanlar, Amazonlar, Kongo’daki tropikal ormanlar, Doğu Sibirya ve Kanada’nın kuzeyindeki ormanlar ile tundralar ve Sahra Çölü’nde bulunuyor.
Çalışmaya nazaran kedi, tilki, tavşan, keçi ve deve üzere işgalci çeşitlerin, yerli hayvan cinslerine büyük tesirde bulunduğu Avustralya’da ise ekolojik olarak bozulmamış alan yok.
Büyük ölçüde uydu fotoğraflarıyla yapılan daha evvelki tahlillerde, Dünya yüzeyinin yüzde 20 ila 40’ının insan faaliyetlerinden çok az etkilendiği kestirim ediliyordu.
Filler ve kurtlar hayati ehemmiyet taşıyor
Lakin Frontiers in Forests and Küresel Change isimli bilimsel yayında yer alan araştırmayı gerçekleştiren uzmanlar, ormanlar, savanaların ve tundraların üstten bozulmamış görünebileceğini, fakat yerde yaşamsal değerdeki tiplerin kaybolmuş olabileceğini söyledi.
Bu yaşamsal ehemmiyetteki çeşitlerden biri tohumları yayan ve ormanların içinde kıymetli alanlar açan filler ve bir başkası de geyik nüfusunu denetim altında tutan kurtlar.
Yeni değerlendirmede, insan faaliyetlerinin hayat alanlarına verdiği ziyanı gösteren haritalarla, orjinal ömür alanlarını kaybeden ve sağlıklı bir ekosistem için çok az sayıda kalan hayvanları gösteren haritalar birleştirildi.
Getty Images‘Yüzde 20’lere çıkabilir’
Uzmanlar, kimi hasar almış bögelere az sayıda fil ve kurt üzere hayvanların tekrar yerleştirilmesiyle, ekolojik açıdan bozulmamış alanların yüzde 20’lere çıkarılabileceğini belirtti.
İngiltere’nin Cambridge kentindeki Kıymetli Biyoçeşitlilk Bölgeleri Sekreterliği’nden Dr. Andrew Plumptre araştırmanın baş müellifi. Plumptre, “Bozulmamış hayat alanı diye kabul ettiğimiz yerlerde tipler beşerler tarafından avlandıkları için kayıp ya da işgalci çeşitler yahut hastalıklar yüzünden yok olmuşlar. Korkutucu, zira Serengeti üzere müstesna yerlerin durumunu gösteriyor” dedi.
Plumptre ayrıyeten insan tesirinin hala az olduğu yerlere makul cinslerin yine salınması ve hayatta kalmalarının önündeki sıkıntıların çözülmesiyle ekolojik olarak bozulmamış yerlerin oranının yüzde 20’ye dek çıkarılabileceğini vurguladı.
Plumptre, ABD’deki Yellowstone Ulusal Parkı’na kurtların yine salınmasının, ekosistemi dönüştürmesini örnek olarak gösterdi.
Cumhuriyet
