Eczacılar, pandemi sürecinde kullanımı artan destek eserler konusunda mevzuat değişikliği yapılması için e-posta hareketi başlattı.
Sıhhat Bakanı Dr. Fahrettin Koca ve Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye davette bulunduklarını belirten İstanbul Eczacı Odası Lideri Cenap Sarıalioğlu, “Market ve internet ortamında, makus saklama şartlarına maruz kalmış, yasaklı eserlerle tağşiş edilmiş, düzmece eserler cirit atıyor. Vatandaşlarımızın sıhhatini hiçe sayan, hastalıklara ve ölümlere davetiye çıkaran bu duruma artık dur denilmeli” diye konuştu.
BİLİNÇSİZ KULLANIMLA GELEN PROBLEMLER
Eczacıların Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca ve Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye hitaben yazdıkları mektupta şu tabirler yer aldı:
“Covid-19 pandemisinin hayatımıza getirdiği en kıymetli değişikliklerden birisi de pek çok kişinin alışverişleri için artık interneti daha ağır kullanması oldu. Bu noktada vitamin, mineral ve besin destekleri üzere sıhhate ait eserlerin de internetten yahut marketlerden satışlarının artmasıyla ortaya çıkan problemler, mevzuatımızdaki birtakım eksikliklerin bariz bir biçimde gün yüzüne çıkmasına neden oldu.
Hepimizin bildiği üzere, sıhhat okuryazarlığı ilkokul 2 seviyesinde olan ülkemizde, sıhhate ait eserlerin bilinçsizce kullanılmasının pek çok olumsuz tesiri vardır, olacaktır. Şahısların “doğal olduğu için zararsız”, “ilaç kullanacağıma destek kullanırım”, “bu periyotta bağışıklık sistemim ne kadar güçlü olursa o kadar iyi”, “bitkisel, o yüzden yan tesiri yoktur” anlayışıyla sıhhat danışmanlığı olmadan, eczane dışından alıp kullanmaya başladığı desteklerin yol açtığı aksiliklerin üzerinden kısaca geçecek olursak;
– Kişinin, kullandığı takviyeyi, kendisine reçete edilen ilacın yerine geçirerek, kullandığı ilacı bırakarak yahut dozunu azaltarak tedavinin geciktirilmesi, engellenmesi
– Takviye-ilaç etkileşimi nedeniyle ilaçların aktifliğinin azalması ve/veya yan tesirlerinin artması, buna bağlı hastalık ve mevt olaylarının oluşması
– Kullanılan desteklerin, kimi vitamin-mineral eksikliklerini yahut birtakım hastalıkları gizlemesi, bunun sonucunda kalıcı hasarlar oluşması yahut geç teşhis edilen hastalıkların mortalite ve morbiditelerinin yüksek olması,
– Bilinçsiz kullanılan desteklerin yüksek dozda yahut uzun periyodik kullanımı ile yan tesirlere neden olması
– Altta yatan bir hastalığın varlığında, kullanılmaması gereken bir desteğin kullanımına bağlı semptomların gelişmesi
– Destek kullanımına bağlı gelişebilecek beklenmeyen tesirlerin, danışmanlık olmadığı için geç tespit edilmesine bağlı meseleler oluşması…
“SADECE ECZANEDE SATILMALI”
Açıklamada, “Bilinçsiz destek kullanımıyla, bedenimizin tüm sistemlerinde gelişebilen, beklenmeyen tesirlerin tüm yaş kümelerinde, hafifçe çok şiddetliye kadar bir yelpazede olabileceği pek çok bilimsel yayında gösterilmiştir” denilirken, eczane dışında satılan eserler ile ilgili olarak miadı geçmiş, düzmece, makûs saklama şartlarına maruz kalmış, yasaklı eserlerle tağşiş edilmiş, ilaç etken hususları ile tağşiş edilmiş olması üzere denetim edilmesi mümkün olmayan durumlara rastlanılığına dikkat çekildi.
“Sağlığa yönelik desteklerin eczane dışı kanallardan satılması halk sıhhati ve kamu faydası açısından önemli problemler teşkil edeceğinden, bu eserlerin yalnızca eczanelerde satılması için gerekli mevzuat değişikliği hızlı olarak yapılmalıdır” denilen açıklama şöyle devam etti:
“Bu noktada öncelikle Tarım Bakanlığı onaylı eserlerin hangilerinin besin, hangilerinin sıhhate ait olduğuna dair bir sınıflandırma Tarım Bakanlığı mevzuatında yapılmalıdır. Sıhhat beyanı ile satılacak eserlerin müsaadeleri, yalnızca eczanelerde satılmaları şartıyla verilmelidir.
Bu hedefle 5996 ve 6197 sayılı kanunlarda düzenleme yapılması sağlanmalıdır.
5996 Sayılı Kanun’un ‘Takviye edici besinlerin üretim, ithalat, ihracat ve denetimine ait metot ve asıllar Bakanlıkça belirlenir. Fakat, özel tıbbî emelli diyet besinlerin üretim, ithalat, ihracat ve denetimine ait yöntem ve asıllar Sıhhat Bakanlığınca belirlenir.’ formunda olan 28. hususu;
Farmasötik formda olmayan destek edici besinlerin üretim, ithalat, ihracat ve denetimine ait yöntem ve temeller Bakanlıkça belirlenir. Lakin, farmasötik formda olan ve sıhhat beyanı ile satılan destek edici besinler ve TİTCK’nın tıbbi bitkiler listesinde yer alan bitkisel eserler ile özel tıbbi hedefli diyet besinlerin üretim, ithalat, ihracat ve denetimine ait metot ve temeller Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumunca belirlenir. Bu eserler yalnızca eczanelerde satılır.” halinde düzenlenmelidir.
6197 Sayılı Kanun’un “Beşerî ilaçlar, Sıhhat Bakanlığından ruhsatlı klâsik bitkisel tıbbi eserler; Sıhhat Bakanlığının müsaadesine tabi olan homeopatik tıbbi eserler, enteral beslenme eserleri dâhil özel tıbbi gayeli diyet besinler ve özel tıbbi gayeli bebek mamaları münhasıran eczanede satılır.” biçiminde olan 28. unsurunun birinci fıkrası;
Beşerî ilaçlar, Sıhhat Bakanlığından ruhsatlı klâsik bitkisel tıbbi eserler; Sıhhat Bakanlığının müsaadesine tabi olan homeopatik tıbbi eserler, enteral beslenme eserleri dâhil özel tıbbi emelli diyet besinler ve özel tıbbi emelli bebek mamaları ile farmasötik formda olan ve fizyolojik tesirleri bulunan, günlük alım dozu belirlenmiş, sıhhat beyanı ile satılan eserler münhasıran eczanede satılır biçiminde düzenlenmelidir.”
Eczacıların talepleri şöyle:
– Toplum sıhhatini önceleyen önlemlerin bir an evvel alınması, ilgili bakanlıkların süratle yaygınlaşan bu çeşit eserler ile ilgili denetim ve kontrol düzeneklerini kararlılıkla uygulaması,
– Besin desteklerinin bilinçsiz kullanımına bağlı halk sıhhati sıkıntıları ve kamu ziyanının önlenmesi,
– Toplum sıhhatini direkt ilgilendiren bu eserlerin eczanelerde, eczacı danışmanlığında halka ulaştırılabilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması
Cumhuriyet
