Datça’da ocak ayından nisan ayı sonlarına kadar pek çok ot yetişiyor. Mevsimine nazaran toplanan otlar temizlenip, ayıklandıktan sonra kimi vakit pişirilerek kimi vakit çiğ haliyle derin dondurucularda depolanıp yıl uzunluğu tüketiliyor. İlçede turizm dönemi boyunca yerli ve yabancı turistlerin büyük ilgi gösterdiği otlar, restoran ve lokantaların yanı sıra Datçalıların sofralarının da vazgeçilmezlerı ortasında bulunuyor. Datça’da yetişen yüzlerce ot çeşidi ortasında devetabanı, labada, ebegümeci, kazayağı, gışıyak, acıca, turp otu, zemperlik (gelincik), dallampa yahut dalleme (papatya sapı), tilki otu, gara gazıyak, sarı ot, kişniş, iğnelik, çeti otu (karahindiba), dılan (ısırgan otu) ön sıralarda yer alıyor.
‘OTLAR, BAHARIN MÜJDECİLERİDİR’
Datça’nın kırsal Reşadiye Mahallesi’nde yaşayan mesken bayanı Tennur Balcı (53), Datça Yarımadası’nın varlıklı bitki çeşitliliğine sahip olduğunu söyledi. Kentin doğal ortamında yetişen otların salata ve kavurmalar başta olmak üzere meze ve böreklerde kullanıldığını belirten Balcı, “Datça’da otlar baharın müjdecisidir. Sofralarımızın olmazsa olmazıdır. Hem salatalar hem de yemeklerde kullanırız. Özelikle kavurma yaparız. Pirinç ve bulgurla da pişirilir. Turp otunu meze ve salatalarda kullanır, çorbalarımızın yanında servis yaparız. ‘Gara gazıyak’ ismini verdiğimiz otların böreği çok lezzetli olur. Sarı ot ise şifa deposudur. Mide ve bağırsaklara iyi geldiği bilinir. ‘Gışıyak’ isimli otumuzun ise yemeğini yaparız. Kavururuz, yumurtalısı çok hoş olur. Arapsaçı (rakı otu) ise hem sütle kavrulur hem de kuzu etli yemeği olur” dedi.
‘KUŞAKTAN JENERASYONA AKTARILAN BİR KÜLTÜR’
Datça Özcan Yılmaz Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Lisesi mezunu, evli ve bir çocuk annesi Beğenilen Yarımağa (26), mutfağında otun büyük bir değere sahip olduğunu tabir etti. Datça ot yemeklerinin geçmişten günümüze kadar uzanan bir kültürün izlerini taşıdığını belirten Yarımağa, “Ot, bize büyüklerimizden kalan bir miras. Geçmişte ninelerimizden, annelerimizden bize kadar uzanan ot serüveninin, gelecek jenerasyonlara da taşınacağını umut ediyorum. Zira Datça’mızın tabiatı, otların yetişmesi için çok elverişlidir. Her yerden adeta ot fışkırıyor. Biz de gençlere otları tanıtıyoruz” diye konuştu.
’40’INA KADAR KEÇİYİ SONRA KEÇİNİN YEDİĞİNİ YİYECEKSİN’
Datça Belediyesi Hızırşah Kültür Meskeni Sorumlusu Arkeolog Okan Özalp ise Datça’da, Yörük kültürünün hala yaşatıldığına dikkat çekti. Özalp, “Datça’daki dağlar, Torosların sonudur. Münasebetiyle Yörük kültürü hala yaşatılıyor. Datçalılar ve Yörüklerin, ortak bir tabirleri var: ’40’ına kadar keçiyi yiyeceksin. 40’ından sonra ise sağlıklı yaşayabilmek için keçinin yediğini yiyeceksin’ derler. Datça birebir vakitte geçmişte antik periyotta, Knidos’ta tarihte birinci farmakolojik yani ecza biliminin merkezleri bulunuyor. O devrin tabipleri ki Kos’ta Hipokrat dahil bu bölgeye gelip, dünyanın dört bir yanından topladıkları otları bu topraklara ekmişler. 2 bin 500 yıldır var olan ve günümüze kadar ulaşan bu otlar iklimin müsait olması nedeniyle bu coğrafyayı benimsemişler. Binlerce yıl evvel otlar ecza biliminde kullanılmış ve ilaç elde edilmiş” dedi.
Cumhuriyet
