Fransa’nın Türk eğitimcilere Fransızca bilme mecburiliği getirmesinin akabinde, YÖK de mütekabiliyet aslını münasebet göstererek, Türkiye’deki Fransız eğitimcilere B2 yahut üzeri Türkçe lisan yeterliliğine sahip olma mecburiliği getirdi. Karar sonucu oturma müsaadesi yerine de geçen çalışma müsaadeleri etkilenen Fransız eğitimciler, Türkiye’de “yasa dışı bulunma” pozisyonuna itildi. Eğitimcileri şaşkına çeviren karar sonrası, rastgele bir hazırlanma fırsatı vermeden akademisyenler imtihandan geçirildi.
Karardan en çok etkilenen kurum ise eğitim lisanı Fransızca olan Galatasaray Üniversitesi oldu. Bu okulda vazife yapan akademisyenlerin bir kısmı imtihanı geçemeyerek çalışma müsaadelerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Lisan şartını geçen akademisyenler dahi durumlarından telaşlı.
Bu belirsizlikte çalışma müsaadelerini kaybetme korkusu taşıyan Galatasaray Üniversitesi’nde misyonlu Fransız akademisyenler, yaşanan süreci anlattı.
AKADEMİSYENLERİN BİRÇOĞU B2 DÜZEYİNİN ALTINDA
Kararı birinci duyduklarında çok şaşırdıklarını söz eden Fransız akademisyen, şunları söyledi:
“Haziran 2020’de her sene olduğu üzere üniversitenin genel sekreterlik tarafından oturma ve çalışma müsaadesi için gerekli dokümanlarımız toplandı, oturma ve çalışma müsaadesi yenilenmesi için (izinlerimiz her yıl eylül ortasında bitiyor). Fakat bu sene, ekim başında öğrendik ki YÖK bir Türkçe lisan yeterlilik durumunu belirten bir doküman istemiş.
O vakit aslında 2-3 haftadır bizim çalışma müsaademiz bitmişti. Bundan ötürü çoğumuz Türkçe Lisan Yeterlilik Evrakımız olmadığı için imtihana girmek zorunda kaldık lakin hangi düzeye ulaşmamız gerektiğini bilmiyorduk. İmtihana da büsbütün hazırlıksız girdik. Dediğim üzere imtihan ekim başında yapıldı. birçok Fransız öğretim görevlisinin Türkçesi B2 düzeyinin altındaydı. Ancak o vakitte B2 koşul olduğunu bilmiyorduk, sonradan öğrendik.
“KÖTÜ BİR KARAR”
Münasebetiyle arkadaşlarımızın çalışma müsaadesi almaları da zorlaştı. Benim için en dertli olan kısım YÖK’ün aldığı karar değil, evvelce haber vermeyip bu kararı ivedi bir formda uygulaması.
Biz bütün bilgileri çok geç öğrendik ve hiç hazırlık yapamadan imtihana girmek zorunda kaldık. Bunun dışında, Türkiye’de yaşayan ve çalışan yabancıların Türkçe lisan düzeyinin olması gerektiği fikrinin makus olduğunu düşünmüyorum. B2 düzeyinde türkçe bilmenin gerekli olduğunu düşünmüyorum. B2 düzeyi ünicversitede eğitimi rahatlıkla takip edebilmek için gerekli bir düzey. Lakin biz iş hayatımızda çok fazla Türkçe konuşmuyoruz. GSÜ’de dersler Fransızca veriliyor. Günlük hayatımızda A2 ya da B1 düzeyi birden fazla vakit kafidir.
“BAŞKA BİR YERDE İŞ BULABİLECEK MİYİZ?”
Bu durum bizim iş hayatımız etkiliyor. ‘GSÜ’de çalışmaya devam edebilecek miyiz?’, ‘Başka yerde iş bulabilecek miyiz?’, ‘Fransa’ya dönmek zorunda olacak mıyız?’ üzere soruları var aklımızda.
Ayrıyeten, şu an, çalışma ve oturma izini almayanlar için, bu tıp ıstıraplar var. Türkiye’den çıkamamak (ceza ödeme riski ya da bir daha dönememe riski var çünkü); Türkiye’de polis denetimlerden korkmak (özellikle bu pandemi döneminde) ve yeni gelenler için, Yabancı Kimlik numarası olmadan SIM kart alamamak, internet aboneliği yapamamak üzere günlük hayatıyla ilgili dertler var.
“BU BÜSBÜTÜN SİYASİ BİR TUTUM”
Bunun büsbütün siyasi bir tavır olduğunu düşünüyoruz. Genel olarak herkes şaşırdı ve sebebini hiç kimse anlamıyor. Mantıklı gelmiyor, eğitim lisanı Fransızca olduğu için. Ayrıyeten hafta başı Başkonsolosla bir toplantımız oldu. Lakin hiçbir karar çıkmadı. Başkonsolos bir tahlil bulmak için çabaladığını söyledi ancak şimdi bir ilerleme yok.
“BU DURUM EĞİTİM KALİTESİNİ ETKİLEYEBİLİR”
Bu durum eğitim kalitesi etkiyebiliyor. GSÜ’de çok kaliteli ve bedelli Türk ve Fransız hocalar var. Ve ikisi de bir ortada olması eğitim perspektifine farklı bir şey katıyor. Yalnızca Fransızlar olsaydı farklı olurdu, yalnızca Türkler olsaydı de farklı olurdu. Hepimiz bir arada çalıştığımız için ve birlikte frankofon eğitime inandığımız için eğitim kalitesi o kadar yüksek olabiliyor ve o yüzden GSÜ her hangi bir üniversite üzere değil…
“ÖĞRENCİLER ŞİMDİDEN BU DURUMDAN ETKİLENİYOR VE ÜZÜLÜYORLAR”
Toplumsal medyalarda göründü üzere öğrenciler şimdiden bu durumdan etkileniyor ve üzülüyorlar. Fransızca eğitim onlar için bir talih ve bir fırsat olduğunun farkındalar. Mesela hazırlık sınıfta onlar için Fransız hocalar olması çok değerli, hem de Türkçe bilmeyen Fransız hocalar olmasını da seviyorlar. Bu durum kendilerinin daha süratli ve daha hoş bir halde Fransızcayı söz edebilmeye zorluyor. Öğrencilerin bundan şad olduklarını biliyorum. Öğrenciler her vakit Fransa ve Fransızca hakkında çok meraklılar.”
“TÜRKÇE BİLME MECBURİLİĞİ BİRAZ SAÇMA GELDİ”
Galatasaray Üniversitesi’nin Fransız akademisyenlerinden biri de şunları lisana getirdi:
“Ekim başımda biz Galatasaray Üniversitesi’nde lisan tespit imtihanına girdik. Sonra bu imtihan geçersiz sayıldı. 1992 yılında imzalanan ikili mutabakat çerçevesinde biz bu Üniversite’de çalışıyoruz. Galatasaray Üniversitesi eğitim lisanı Fransızca olan bir kurum. Yani biz derslerimizi Fransızca anlatıyoruz. O yüzden Türkçe konuşma zaruriliği biraz saçma geldi bizlere. Zira gerek yok. Türkçe özel hayatımızda gerekli bir şey. Bilmeden fazla hareket edemiyoruz. Fakat iş çerçevesinde Türkçeyi bilmeye, hele ki B2 düzeyini bilmeye gerek yok.
Neden bu türlü bir karar alındı? Doğal ki Fransa da kimi olaylar yaşandı. Fransa B2 düzeyinde Fransızca istedi. Karşılıklı olarak Türkiye’deki YÖK de Fransız eğitimcilere bunu uygulatmak istedi. karar bizi çok etkileyecek. Zira Fransızların birçok az Türkçe bildikleri için bu kısa mühlet de B2 düzeyine ulaşamayacaklar.
“ŞU AN İKİ DEVLET SİYASET YAPIYOR EĞİTİM ÜZERİNDEN”
Şu anda iki devlet siyaset yapıyor eğitim üzerinden. Bizim aslında etkilenmemiz gerekiyordu bu durumlardan. Ancak etkileniyoruz. Resmen gözdağı iki taraf için. Fransa gözdağı veriyor ve Türkiye karşılıklı olarak gözdağı veriyor. Biz akademisyenler buna alet oldu. Çok üzücü bir olay. Nasıl çözüleceğinden hiçbir fikrimiz yok. Sonuçta er devletin bir gururu var. Sıkıntı bir süreç bizi bekliyor bu mevzuda.
“ÖĞRENCİLER VE TÜRK AKDEMİSYENLER DE BİZİ DESTEKLİYOR”
Öğrenciler ve akademisyenler bu durumu yeni öğrendi. Geçen hafta öğrendiler ve çok üzüldüler. Eski öğrencilerimizde mail aldık. Durumu sordular bizlerden bilgi istediler. durumun önemli olduğunu söyledik. Hem öğrenciler hem de Galatasaray Üniversitesi’nin Türk akademisyenleri bir halde birlik olmak istiyorlar. Online toplantılar düzenleniyor. ‘Nasıl yardımcı olabiliriz?’ diye soruyorlar bize. Her türlü alternatif düşünülüyor. Bizi destekliyorlar. Katiyetle çok büyük bir dayanışma başlamış bir durumda. Umarım bundan olumlu bir ses çıkacaktır.”
Cumhuriyet
