Dünyada en çok vefata neden olan hastalıklar listesinde kalp ve damar hastalıklarının akabinde ikinci sırada yer alan kanser, çağın hastalığı olarak tanımlanan ve hayli kuvvetli bir tedavi süreci gerektiren bir hastalıktır. Göğüs kanseri ise bayanlarda en sık görülen, dünyada da tüm kanserler içinde birinci sırada yer alan kanser çeşididir.
Dünyada her yıl 2 milyon bayan, Türkiye’de ise 20 bin bayan göğüs kanserinden etkilenmektedir. Yeni doğmuş bir kız çocuğunun ömrü boyunca göğüs kanserine yakalanma riski yaklaşık yüzde 12’dir. Ender olarak, yüzde 1 oranında erkeklerde de görülebilir.
EN YAYGIN TEŞHİS KONULAN KANSER TİPİ
Dünya Kanser İstatistikleri’ne nazaran 2020 yılında dünya genelinde meydana gelen en yaygın kanser göğüs kanseridir (yeni olayların yüzde 11.7’si). İstatistiklere nazaran bunu sırasıyla akciğer kanseri (yüzde 11.4), kolorektal kanser (yüzde 10.0), prostat kanseri (yüzde 7.3) ve mide kanseri (yüzde 5.6) takip eder.
Göğüs kanseri en sık teşhis konulan kanserdir ve kansere bağlı ölümlerin de ana sebebidir. İnsidans sıralamasında göğüs kanserininden sonra kolorektal kanser ve aksiğer kanseri gelir. Mevt oranlarında ise göğüs kanserini akciğer kanseri ve kolorektal kanser takip eder.
2020 yılı istatistiklerine nazaran Türkiye’de de bayanlarda en yaygın görülen birinci 5 kanser çeşidi göğüs kanseri, tiroid kanseri, kolorektal kanser, akciğer kanseri ve rahim kanseri oldu.
2020’DE 2.3 MİLYON GÖĞÜS KANSERİ OLAYI BİLDİRİLDİ
2020 yılında yaklaşık 2.3 milyon yeni göğüs kanseri olayı bildirildi, bu da teşhis konulan her 8 kanserden 1’inin göğüs kanseri olduğunu göstermektedir. Tekrar 2020 yılında göğüs kanseri, 685 bin hayat kaybına sebep olmuş ve bu hastalık dünya genelinde vefata sebep olan kanserler ortasında 5. sırada yerini almıştır. Bayanlarda, göğüs kanseri her 4 kanser olayının 1’inden ve her 6 kanser nedenli hayat kaybının 1’inden sorumludur. Ayrıyeten bu hastalık, pek çok ülkede mortalite (ölüm oranı) ve insidans (yeni hadise oranı) açısından da birinci sırada yer alır.
GÖĞÜS KANSERİ NEDİR?
Göğüs kanseri, göğüs dokusunun içerisinde yer alan süt bezlerinde yahut süt kanallarını döşeyen hücrelerin yapılarının bozulması ve denetimsiz çoğalması sonucu oluşan ve öteki organlara da yayılma potansiyeli taşıyan tümöral oluşumdur.
Hastalık, erken periyotta ekseriyetle belirti vermez. Bir kitle ele gelebilecek boyuta ulaşmadan 2 yıl öncesinde tarama mamografisi ile saptanabilir. Bu nedenle rutin taramalarını yaptırmayan bayanlarda göğüs kanserinin erken teşhis edilebilmesi hayli zorlaşır. Erken evrede fark edilmeyen kanser hücresi vakitle göğüs dokusu içinde büyüyerek tümöral bir kitle oluşturur ve sonrasında da metastaz dediğimiz kan ve lenf yolu ile bedenin başka organlarına yayılma potansiyeli kazanabilirler.
GÖĞÜS KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Uzun yıllar boyunca belirti vermeden sinsice ilerleyen göğüs kanseri, evresi ilerledikçe çeşitli belirtilerle karşımıza çıkar.
– Göğüs yahut koltuk altı bölgesinde ele gelen şişlik
– Göğüste büyüme, form bozukluğu, asimetri
– Göğüs başında biçim bozukluğu, çökme ve renk değişimi
– Göğüs başından akıntı gelmesi
– Göğüs başında egzama gibisi deri döküntüleri ve soyulmalar
– Göğüs ucunda kızarıklık ve yara oluşumu
– Göğüs cildinde ödem, kızarıklık, portakal kabuğu görünümü (inflamatuar göğüs kanseri)
GÖĞÜS KANSERİ TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Rutin kanser taramalarında yahut göğüs kanseri belirtileri ile sıhhat kuruluşlarına başvuran hastalarda yapılacak kimi teşhis testleri ile hastalığın teşhisi çarçabuk koyulabilir. Süreç birinci olarak fizikî muayene ile başlar. Tabip tarafından gerekli görüldüğü durumlarda göğüs kanserinin teşhis edilmesi gayesiyle çoklukla aşağıdaki sistemler kullanılır:
– Digital- Tomosentez Mamografi
– Ultrasonografi
– Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) – 3 Tesla
– Biyopsi
– Bilgisayarlı tomografi (BT)
– PET CT
GÖĞÜS KANSERİ TEDAVİSİ NASILDIR?
Göğüs kanseri tedavisi hastalığın evresi, tipi, hastanın hassaslık seviyesi üzere pek çok faktöre bağlı olarak şekillenir.
Erken evrede yakalanmış hastada; cerrahi hudutla tümörün çıkarıldığı ve beraberinde sentinel lenf nodu örneklemesi yaparak sadece metastaz varlığında aksiller diseksiyonun yapıldığı göğüs esirgeyici cerrahi (Lumpektomi-Kadranektomi-Segmental mastektomi) uygulanır. Göğüs hami cerrahi sonrası kesinlikle ameliyat olan göğüs dokusu tümüyle ışınlanmalıdır.
Daha büyük tümörlerde inançlı cerrahi mümkün olmayacaksa ve kozmetik olarak kabul edilebilir bir göğüs mümkün değilse mastektomi denilen tüm göğsün alındığı cerrahi usul uygulanmaktadır.
İleri evre göğüs kanseri olan birtakım hastalarda ise neoadjuvan tedavi denilen, ameliyat öncesi; onkoloji tarafından medikal tedavi verilerek (Kemoterapi) lokal ve sistemik denetim sağlanmakta, sonrasında cerrahi uygulanmaktadır.
Göğüs kanserinde kemoterapi, en sık kullanılan ilaçla tedavi prosedürlerinden bir adedidir. Bu tedavide kanserli hücreler kimyasal ilaçlar yardımıyla yok edilmeye çalışılır.
Hormonal tedavi ise kanser hücrelerinin büyümesi ve çoğalmasında tesirli olan hormonların baskılanması formunda uygulanan tedavi prosedürüdür. Hormona hassas tümörlerde kullanılan tedavi halidir.
Cumhuriyet
