12 Eylül 1980 Darbesi sonrası Kenan Evren’e Cumhurbaşkanlığı teşkilatında düzenleme yapmak üzere tanınan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımlama yetkisi, Erdoğan’ın elinde tek başına yürütme organı olmasını sağlayan bir araca dönüştü. TBMM 27. Yasama devrinde 2 bin 110 maddeyi içeren yasa tekliflerini kabul ederken Erdoğan tek başına 2 bin 311 unsurluk yasal düzenlemeyi uygulamaya koydu.
Erdoğan, İstanbul Sözleşmesi’ni feshettiği Cumhurbaşkanlığı Kararı dışında yürütme erkini daima sayıları artan Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile de tek başına kullanıyor. Birinci kere darbe sonrası yürürlüğe giren 1982 Anayasası ile cumhurbaşkanına kararname çıkartma yetkisi tanındı fakat bu yetki cumhurbaşkanlığı teşkilatını düzenleme ile sonlu tutuldu. 2018’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne resmen geçişle birlikte Cumhurbaşkanı kararnamelerle ülkeyi yönetmeyi sağlayacak kadar geniş bir hareket alanına sahip oldu. 10 Temmuz 2018’de Erdoğan tarafından yayımlanan 1 no’lu kararname ile cumhurbaşkanlığı teşkilatında düzenleme yapıldı, sonra da sürat kesmeden sayıları arttı. Birinci günlerde ileri sürülen “Meclis bypass ediliyor” argümanlarına karşı “Yeni sistemin yapılanması için gerekli, daha sonra azalacak” savunması yapıldı. Daha sonra hem sayısı arttı hem de kapsamı daima genişledi.
TBMM’de istediği yasal düzenlemeleri gerçekleştirme konusunda sayısal bir eksikliği olmamasına rağmen kurullar ve Genel Şura sürecinde vakit kaybetmeye tahammülü olmayan Erdoğan, 27’nci yasama periyodunda 2 bin 311 unsurluk 71 kararname yayımladı. Cumhurbaşkanlığı teşkilatına ait birinci kararnameden sonra yayımlananlardan kimilerinin bahisleri şöyle: “Üst kademe kamu yöneticileri ile kamu kurum ve kuruluşlarında atama tarzları, Resmi Gazete, Ulusal Saraylar, Uzay Ajansı, Merkez Bankası üyeliği, Kontratlı ve iş mevzuatına tabi işçi, Hata mağdurlarının desteklenmesi.”
MECLİS’TEN DAHA FAZLA
BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine nazaran, CHP’nin Anayasa Profesörü olan milletvekili İbrahim Kaboğlu’nun derlemelerine nazaran, TBMM’de 27’nci periyodun başından bu yana 2 bin 110 unsurluk 160 teklif maddeleşti. 92’si antlaşma, 6’sı bütçe olan maddelerden geriye kalan 62’sinden 38’i de torba kanun olarak gündeme geldi ve kabul edildi.
Buna rağmen 2 bin 311 maddeyi içeren 71 Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımlandı. Birbiri ile ilgisi olmayan mevzuların tek bir başlık altında toplandığı torba yasa alışkanlığı kararnamelerde de görüldü. 71 kararnameden 500 maddeyi içeren 29’u torba kararname olarak yürürlüğe konuldu. Bu süreçte 6 Şubat 2021 tarihli Resmi Gazete’de “Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Birtakım Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” de yayımlandı.
Cumhuriyet
