Eski Merkez Bankası Başekonomisti Hakan Kara, Merkez Bankası döviz rezervlerindeki 128 milyar dolarlık “erime” tartışmasına ait değerlendirmede bulundu.
Karar müellifi Taha Akyol’a konuşan Hakan Kara, “TCBM, 2001’de kanunla araçsal bağımsızlık kazandı. 2017’de KHK’larla yapılan değişiklikler müdahalenin yolunu açtı. Bu yapılmayıp bağımsızlığı devam ediyor olsaydı “128 milyar dolar” olayı olur muydu?” sorusu üzerine “Büyük ihtimalle olmazdı. Lakin mevzuyu Merkez Bankası liderlerinin misyondan alınma sürecine indirgememek lazım. Asıl sorun ülkenin kaynaklarının kısa vadeli kazanımlar için harcanması ve sistemin buna müsaade vermesi.” dedi.
KURUMLAR İŞLEMİYOR, SORUMLULUK MUĞLAKLAŞIYOR
KÖİ projeleri kapsamında verilen taahhütler, kamunun döviz cinsi iç borçlanmasının artması, bütçe kaynakları yerine İşsizlik Sigortası Fonunun kullanılması, kredi imkanlarının zorlanarak finansal istikrarın riske atılması, enflasyonla uğraşın ertelenmesi üzere siyasetlerin günü kurtarmak değerine gelecekteki refahı feda etmek manasına geldiğini belirten Kara, “Finansal okuryazarlık yüksek olmadığı için maalesef bu yaklaşım kısa vadede prim yapabiliyor. Kurumların düzgün işlediği, karar alma sürecinde güç ve istikrar düzeneklerinin tesis edildiği bir dünyada bütün bunlar yaşanmazdı” tabirlerini kullandı.
Hakan Kara, “Siz nasıl görüyorsunuz “128 milyar dolar” olayını? MB’nin 2017’de Hazine ile protokol yapması, muhabir banka üzerinde döviz satması olağan mi?” sorusunu da şöyle yanıtladı:
“Protokole ve süreçlerin nasıl yapıldığına dair ayrıntılı bilgi verilmeden bu soruyu yanıtlamak sıkıntı lakin birçok taraftan zahmetli bir durum olduğunu söz etmek mümkün. Döviz müdahalesinin tabiatı gereği dar bir etrafta yüksek saklılıkla yapılması gerekiyor. Merkez Bankası’nda bu işler yapılırken misyon zinciri muhakkaktır. Bir kusur yahut suiistimal olduğunda kim sorumludur, kim hesap verir bunlar tanımlanmıştır.
Uzmandan müdüre, genel müdürden lidere giden bir denetim düzeneği mevcuttur. Döviz müdahalesinin büsbütün Merkez Bankası’nın dışına çıkarılması sorumluluğun muğlaklaşması manasına geliyor. Kimin hangi kur düzeyini savunduğu, talimatların nereden geldiği, kararların nasıl alındığı, süreçten kaç kişinin ve kimlerin haberdar olduğu hususlarının net olmaması dertli hususlar.”
“AKIL ALMAZ BİR POLİTİKA”
Hükümet’in geçtiğimiz yılki iktisattaki siyasetlerini nasıl değerlendirdiği istikametindeki soru üzerine de şu tabirleri kullandı:
“Nereden bakarsanız bakın sıkıntılı bir siyaset. Bir yandan Merkez Bankası’nı faiz indirmeye zorlarken öteki yandan kamu bankaları aracılığıyla çok kredi genişlemesi yapıyorsunuz. Üstelik bunu dünyanın en yüksek enflasyonlarından birine sahip bir ülkede gerçekleştiriyorsunuz. Bunu yapınca da haliyle beşerler paralarının satın alma gücünü korumak için dövize ve altına geçiyor, cari açık ve sermaye çıkışı artıyor.
Sonra da kendi yarattığınız çok döviz talebini Merkez Bankası’nın rezervlerinden hesapsızca karşılayarak ülkeyi dış şoklara karşı savunmasız hale getiriyorsunuz. Bunun üzerine riskiniz artıp paranızdan kaçış hızlanınca da son dakikaya kadar rezerv satmaya devam ediyorsunuz. Akıl almaz bir siyaset bileşimi… İnanın bir akademisyen ve eski bir merkez bankacı olarak katıldığım memleketler arası platformlarda bu hususta soru geldiğinde ülkem ismine hicap duyuyorum.”
Cumhuriyet
