ABD merkezli haber sitesi Buzzfeed’e sızdırılan evraklar, dünyanın dört bir yanından araştırmacı gazetecileri bünyesinde barındıran Milletlerarası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’yla (ICIJ) paylaşıldı.
Belgeyle ilgili araştırmanın modülü olan Organize Hata ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP) ve Court House News Service’in haberinde ise Sarraf’ın kuryesi olarak bilinen Adem Karahan’ın işe birinci başladığı vakit kuşkuları üzerine işvereninin kendisine söylediğini argüman ettiği şu sözler dikkat çekiyor: “Türk yetkililerden korkma. Hükümet işin içinde!”
Karahan’ın kendisiyle aylar süren telefonla yapılan görüşmelerde İran’ın eski Cumhurbaşhanı Ahmedinejad ile Erdoğan’ın hükümet içinde yer alan bir akrabasına işaret ettiği argüman edildi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın evvelce Çalık CEO’su olduğu, bu şirket bünyesinde Faal Bank’ın bulunduğu, bu bankanın da İran’la iş yaptığı savunuldu. Kurye Karahan’a nazaran, Sarraf ve ortağı Hüseyin Agajooni, İran hesaplarını boşaltmak için Albayrak’ın siyasete girmeden evvel CEO’su olduğu Çalık Holding’e ilişkin Etkin Bank’ı kullandı. Ayrıyeten tıpkı periyotta Çalık Holding’e bağlı Faal Bank, Taliban’a takviye olmakla suçlanan şirketin yanı sıra porno siteleri için para transfer etti.
ICIJ’in tahlil ettiği FinCEN kayıtlarında, Türkiye’deki banka hesaplarının gönderen ya da alıcı olarak geçtiği 538 süreç, “şüpheli” olarak nitelendirildi. Türkiye’deki banka hesaplarına gelen “şüpheli fon”ların ölçüsü, toplamda 70 milyon doları aşıyor. Türkiye’den yurtdışına yapılan “şüpheli havale” ölçüsü ise 71 milyon dolar.
ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımların delinmesiyle suçlanan altın tüccarı Istek Sarraf’ın global para akışının gerçekleşmesi için kurduğu ağda, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Merkez Bankası ile İngiltere merkezli Standard Chartered ve Almanya merkezli Deutsche Bank’ın da rol aldığı ortaya çıktı:
– Sarraf’ın kurduğu ağın bir kesimi olan Gunes General Trading isimli şirket, sızdırılan dokümanlara nazaran 2011-2012 ortasında BAE finansal sisteminde 142 milyon dolar kıymetinde kuşkulu sürecin gerçekleşmesinde rol aldı.
– Standard Chartered bankasının 2007-2016 yılları ortasında Sarraf ve ağı için toplamda 5.8 milyar doları aşan 37 bin 533 adet para transferi gerçekleştirilmesinde rol oynadığı ortaya çıktı.
– Deutsche Bank’ın da ABD’de faaliyet gösteren bir iştirakinin Mart 2017’de, Sarraf ile alakalı olduğu 2013 yılında kamuoyuna yansıyan bir şirket için yaklaşık 29 milyon dolar para transferi gerçekleştirdiği belirtildi.
– Deutsche Bank, 2015’te ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımları ihlal ettiği için 258 milyon dolarlık para cezası ödemeyi kabul etti.
– Standard Chartered, Sarraf’ın Mart 2016’da ABD’de tutuklanmasından sonra da bu süreçlere bir son vermedi.
TANIDIK İSİMLER!
– Banka, Ocak-Eylül 2016 ortasında Sarraf ile irtibatlı olduğu belirlenen 24 şirket ve kişi için toplamda 133 milyon doları aşan 715 transfer yaptı.
– FinCEN kayıtlarına nazaran bankanın Ocak-Eylül 2016 ortasında kuşkulu para transferlerini aktardığı bireyler ortasında Istek Sarraf’ın kuryesi olmakla suçlanan Halil Akkaya, Murat Yılmaz, eski Iktisat Bakanı Zafer Çağlayan’ın özel kalemi Onur Kaya ve eski İçişleri Bakanı Muammer Güler de yer alıyor.
– Birebir rapora nazaran Standard Chartered, Reza Sarraf’ın kardeşi Mohammad Sarraf’ın sahibi olduğu Lord Metal İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd Şti isimli şirket için de para transferi yaptı.
– FinCEN kayıtlarına nazaran Nargis Memleketler arası Dış Ticaret Ltd Şti de Sarraf ile bağlı olduğu için para transferleri incelenen şirketler ortasında yer aldı.
– Nargis Memleketler arası Dış Ticaret, 2013’te yürütülen soruşturma kapsamında Türkiye’de mal varlıklarına el konulan şirketler ortasında yer alıyordu.
BANKALAR NE DEDİ
– Deutsche Bank hazırladığı raporda, kuşkulu faaliyetlerin birkaç Türk bankası ortasında dağıtılan şirket içi ödemeler olduğunu belirtti: “Bu SAR dosyalanmaktadır; zira süreçler yüksek riskli bir ülkeden (Türkiye) yapılmaktadır. Çok sayıda büyük, yuvarlak dolar süreci var ve süreç detaylarında hiçbir ticari emel tespit edilmedi.”
– Mevzuyla ilgili gazetecilerin sorularını yanıtlayan Deutsche Bank ise bu bilgilerin kendileri ve yetkililer için yeni olmadığını aktardı. Raporların 2016 öncesine dayandığını argüman eden banka sözcüsü, “Deutsche Bank artık eskisi üzere değil. Sistemimizdeki geçmiş zaafları ve ilgili cezalarımızı kabul ettik’’ dedi.
– FinCEN dokümanlarına nazaran BAE Merkez Bankası, Gunes General Trading şirketinin BAE merkezli Rakbank ve Dubai Ulusal Bankası’nda (NBD) yer alan öbür hesapları üzerinden gerçekleştirdiği kuşkulu süreçleri durdurmak için harekete geçmedi. NBD ve BAE Merkez Bankası BBC’nin hususla ilgili sorularına cevap vermedi.
NELER İFŞA OLDU?
– HSBC, dolandırıcıların yüz milyonlarca dolarlık çalıntı parayı finansal sisteme sokmasına göz yumdu. Banka, ABD’li yetkililerden oluşturulan sistemin dolandırıcılık olduğunu öğrenmesine rağmen adım atmadı.
– JP Morgan, bir şirketin Londra’da kime ilişkin olduğu belirli olmayan bir hesap üzerinden 1 milyar dolardan fazla para transferi yapmasına müsaade verdi. Banka daha sonra hesabın FBI’nın en çok aranan 10 kişi listesinde yer alan bir mafya babasına ilişkin olabileceğini fark etti.
– Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e en yakın isimlerden birisi Barclays’i kullanarak yaptırımların etrafından dolaştı ve Batılı finansal kuruluşların hizmetlerinden faydalanmaya devam etti. Kelam konusu kaynaklarla kıymetli sanat yapıtları satın alındı.
– Birleşik Arap Emirlikleri Merkez Bankası, lokal bir şirketin İran’ın yaptırımları delinmesine yardımcı olacak faaliyetlerde bulunduğu ihtarları karşısında önlem almadı.
– Deutsche Bank, organize kabahat örgütlerinin, uyuşturucu tacirlerinin ve Batılı ülkeler tarafından “terörist” olarak sınıflandırılan şahısların kara paralarının transferlerine aracılık etti.
– Standard Chartered, Arap Bankası’nın Ürdün’deki şubelerinin “terörün finansmanından” hatalı bulunmasından sonra dahi yıllarca Arap Bankası’nın fonlarının transferine aracılık etmeyi sürdürdü.
Cumhuriyet
