Reuters
ABD’de dış siyaset alanında önde gelen yayınlardan Foreign Policy (FP), Lider Joe Biden’ın vazifeye başlamasından bu yana şimdi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmemiş olmasının gerisinde yatanları ve yeni idarenin Türkiye’ye yaklaşımını inceleyen bir tahlil yayımladı.
Tahlilde, “10’dan fazla yetkili, Kongre üyesi ve öbür uzmanlarla yapılan mülakatlar, ABD Lideri’nin sessizliğinin, Amerika’nın Türkiye’ye yönelik daha sert bir üslup benimseyeceğinin bir göstergesi olduğunu ortaya koydu. Ankara’nın aksiyonlarını değiştirmemesi ve bunu süratli bir halde yapmaması halinde bu soğuk hal da devam edecek” yorumu yapıldı.
Biden idaresi, resmen 20 Ocak’ta vazifeye başladı. Biden, misyona başlamasının akabinde birçok dünya başkanı ile telefonda görüşmeler gerçekleştirdi. Fakat şimdi Biden ile Erdoğan ortasında bir telefon görüşmesi yapılmış değil.
Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu Şubat ayı ortasında görüştü. Bu görüşmede, ABD, Türkiye’nin Irak’ın Gara bölgesine düzenlediği operasyonda hayatını kaybedenlerle ilgili başsağlığı diledi.
Türkiye ile ABD bağlantılarını “diplomatik mayın tarlası” olarak nitelendiren FP, Biden’ın “bir yandan kadim bir NATO müttefiki ile alakaları onarırken, öteki yandan da Erdoğan’ın giderek artan otoriterleşme eğilimini dizginleyip dizginleyemeyeceğini” ortaya koyması gerektiği ve bunun da dış siyaset programının kıymetli bir imtihanı olacağını belirtti.
‘Biden idaresi istikrar arayışında’
Tahlilde, “Türkiye’nin önderi, son yıllarda Washington’da önemli badireler yarattı. Fakat bağlantıların daha da kötüleşmesine müsaade vermenin felaket sonuçları olur. Şu ana kadar Biden idaresi, Türkiye’nin problemli davranışının karşılıksız kalmamasını sağlayarak, istikrarlı bir tavır arayışındaymış üzere görünüyor” denildi.
Yazıda, Türkiye’de kimi kurum ve bireylerin, Rusya’dan S-400 füze savunma sisteminin satın alınmasından ötürü halihazırda yaptırım uygulandığı lakin eski yetkililerin bu cezaların iktisada ziyan verecek halde tasarlanmadığını söyledikleri söz edildi.
Mevzuyla ilgili FP’ye bir açıklama gönderen Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği de ABD ile alakalara “azami önem” verildiğini ve Biden idaresi ile alakaların güçlendirilmesi için birlikte çalışılacağını söyledi.
ABD, Aralık ayında Türkiye’ye CAATSA (ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Gayret Etme Yasası) kapsamında yaptırım uygulamaya başladı. Savunma Sanayii Başkanlığı ve ortalarında Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir’in de olduğu dört yetkili yaptırım listesine alındı.
‘Pompeo, 29 Ekim iletisini engelledi’
FP, “Biden idaresinin önündeki sorun Türkiye üzerindeki baskıyı sürdürürken, 10 yıllardır devam eden askeri işbirliğini de korumak. Kimi eski ABD’li yetkililer, Türkiye’nin hala NATO’nun güney kanadında kritik bir pozisyonda olduğu ve Erdoğan’ın Rusya ile yakınlaşmasının süreksiz olduğu gerekçesiyle Biden’ın başkanlığının başında izlediği stratejiden duydukları rahatsızlığı lisana getiriyor” dedi.
FP’ye konuşan eski bir yetkili, Türkiye’yi Rusya’nın “doğal hasımı” ve İran’ın Orta Doğu’da tesir alanını genişletme eforlarına karşı potansiyel bir odak olarak nitelendirdi.
Tahlilde, Türkiye’ye yönelik problemlerin sırf Biden idaresine mahsus olmadığını, eski Lider Donald Trump’ın Erdoğan ile kurduğu yakın bağa karşın eski idare devrinde de bu rahatsızlıkları lisana getirenler bulunduğu öne sürüldü ve şu değerlendirmelere yer verildi:
“Eski idareden kıdemli bir yetkili, (eski Dışişleri Bakanı) Mike Pompeo’nun mevkidaşı Çavuşoğlu’nu birlikte çalışması güç biri olarak tanımladığını söyledi. Yetkili, bu durumun yanı sıra Türkiye’nin Erdoğan’ın Müslüman Kardeşlere yakınlığı nedeniyle bölgede zorba bir güce dönüştüğünü öne süren Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden gelen baskılar da ikili münasebetleri zedeledi.
Bunun bir örneği Ekim 2020’nin sonunda yaşandı. Dışişleri Bakanlığı, Cumhuriyet Bayramı nedeniyle her yıl yaptığı üzere bir kutlama bildirisi hazırladı. Lakin mevzuya yakın yetkililerin verdiği bilgiye nazaran, bu açıklamanın yayınlanması Pompeo’nun makamından gelen talimatla engellendi. ABD Dışişleri Bakanlığı hususla ilgili yorum yapmayı reddetti.”
Cumhuriyet
