Bayanlarda görülen saç dökülmesinin birçok sebebi bulunduğuna dikkat çeken Doç. Dr. M. Muzaffer İlhan, erkeklik hormonlarına bağlı olarak görülen dökülme ve tedavi hakkında değerli açıklamalarda bulundu.
Androgenetik Alopesi’nin erkeklik hormonlarına bağlı olarak genetik eğilimi olan bayanlarda saç dökülmesini söz ettiğini anlatan Doç. Dr. Mahmut Muzaffer İlhan, “Hormonal açıdan bakarsanız erkek tipi saç dökülmesinden mustarip birçok bayan tertipli adet görür ve hamile kalmada sorun yaşamaz. Lakin hastaların tüylenmesi, tedaviye yanıt vermeyen sivilcelenmesi, adet düzensizliği, kilo verememe üzere şikayetleri varsa hormonal durumu incelenmelidir. Bayanlarda erkek tipi saç dökülmesi yahut tıptaki ismiyle Androgenetik Alopesi (AGA) erkeklik hormonlarına bağlı olarak genetik eğilimi olan bayanlarda saç dökülmesini tabir etmektedir. Saçlarda incelme 12 ile 40 yaş ortasında başlayabilir. Buradaki sorun genetik olarak yatkın bayanların saç foliküllerinin erkeklik hormonlarına verdiği karşılığın artmış olmasıdır” diye konuştu.
ÇEŞİTLİ HASTALIKLAR DA TETİKLEYEBİLİR
Bayanlarda saç dökülmesinin birçok sebebi bulunduğuna dikkati çeken Doç. Dr. İlhan, şöyle devam etti:
“Genetik etkenler dışında, doğum denetim hapları, gebelik, menopoz üzere hormonal değişiklikler saç dökülmesine sebep olabilir. Saç dökülmesi olan bir hastada erkeklik hormonu artışını gösteren belirtiler titizlikle irdelenmelidir. Zira kolay bir saç dökülmesinin altından polikistik over sendromu (yumurtalıklarda kistler, adet düzensizliği ve tüylenme ile seyreden bir hastalık), cushing sendromu (böbreküstü bezinden çok kortizon fazlalığı), tiroit bozuklukları hatta böbreküstü ve yumurtalık tümörlerinin sebep olduğu androjen fazlalığı çıkabilir. Bu sebeplerle saç dökülmesinin tipi, başın hangi bölgelerini tuttuğu incelenmelidir. Saç dökülmesine eşlik edebilecek tüylenme, adet düzensizliği, sivilcelenme, kilo alma üzere şikayetler altta yatan hastalıkların ortaya çıkartılması için ehemmiyet taşır. Bu sebeplerin dışında çok gerilim, demir eksikliği, çinko eksikliği, kemoterapi ilaçları üzere çeşitli ilaçlar, kullanılan saç bakım eserlerindeki çeşitli kimyasallar saç dökülmesine sebep olabilir.”
ÖN SAÇ ÇİZGİSİ BARIZ FAKAT ZIRVE SEYREKTİR
Doç. Dr. İlhan, bayanlarda erkek tipi saç dökülmesinin öteki tiplerden ayıran birtakım özellikler bulunduğunu belirterek açıklamalarını şu formda sürdürdü:
“Erkek tipi saç dökülmesinde çoklukla erken yaşta saçlarda incelme ve dökülme başlar. Bilhassa başın merkezi ve zirve kısmında saçlarda incelme, dökülme başka bölgelere nazaran daha fazladır. Ön saç çizgisi sıklıkla korunmuştur. Vakitle minyatüre olmuş yani küçülmüş saçlar oluşur. Bayanlarda öncelikle başın ön ve merkezi kısmında saçlarda incelme fark edilir. Bunu daha geniş alanda saçlarda incelme ve dökülme izler. Vakitle dökülme ilerlese de çoklukla ön saç çizgisinin belirginliği korunur. İncelik, uzunluk ve çapları çeşitli farklılıklar gösteren minyatüre olmuş saçlar erkek tipi saç dökülmesinin en değerli özelliğini oluşturur. Hormonal açıdan bakarsanız erkek tipi saç dökülmesinden mustarip birçok bayan sistemli adet görür ve hamile kalmada sorun yaşamaz. Fakat hastaların tüylenmesi, tedaviye yanıt vermeyen sivilcelenmesi, adet düzensizliği, kilo verememe üzere şikayetleri varsa hormonal durumun incelemesi yapılmalıdır.”
TEMEL NEDEN KIL KÖKÜNDEKİ ANDROJENİK AKTİVİTE ARTIŞI
Erkeklerde az da olsa belli bir ölçü kadınlık hormonu yani östrojen olduğu üzere bayanlarda da erkeklik hormonları olan androjenlerin makul düzeylerde bulunduğunu söz eden Doç. Dr. İlhan, “Kadınlarda bulunan ve değerli erkeklik hormonu aktivitesi olan hormonlar testosteron, androstenedion, DHEA üzere hormonlardır. Testosteron saç ve kıl foliküllerinde dihidrotestosteron (DHT) denilen diğer bir erkeklik hormonuna dönüşerek aktivite gösterir. Yapılan çalışmalarda erkek tipi saç dökülmesi olan bayanlarda saç foliküllerinde testosteronun bu dönüşümü ve aktivitesinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Genetik olarak yatkın bireylerde DHT hormonunun yüksekliği saçların incelmesi, dökülmesi ve minyatür hale gelmesinden sorumlu tutulmaktadır” değerlendirmesinde bulundu.
TEDAVİSİ MÜMKÜN LAKIN VAKIT ALABİLİR
Doç. Dr. İlhan, tedavi tekniklerini ise şu halde kıymetlendirdi:
“Erkek tipi saç dökülmesi olan hastalarda o bölgeye uygulanan çeşitli besleyici ilaçlar ile saç incelmesinde ve dökülmesinde muvaffakiyet sağlanmaktadır. Bu tedavilerin saç hacmini, sayısını ve kalınlığı arttırdığı çeşitli çalışmalarla gösterilmiştir. Burada bilinmesi gereken değerli nokta tedaviye yanıtın 6-12 ay üzere bir müddet alabildiğidir. Bu yüzden tedaviyi uygularken sabırlı olunmalıdır. Şayet bu tedavilere cevap alınamazsa kıl foliküllerinde erkeklik hormonu aktivitesini azaltmaya yönelik anti-androjen dediğimiz ilaçlar tedavide kullanılabilir. Bu tedavilerin adet gören yani menopoz öncesi periyotta kullanımı menopoz sonrasına nazaran çok daha tesirli olmaktadır. Öteki taraftan hamile yahut gebelik planı olan bayanlarda kullanılmamalıdır.”
Cumhuriyet
