Genç İşsizler Platformu’nun, İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü ve Friedrich Ebert Stiftung iştirakinde hazırladığı “Türkiye’de Genç İşsizliğine Yönelik Siyaset Önerileri” başlıklı “politika notu”, iktisadi büyümeye karşın 2012 sonrasında işsizliğin, tesiri gitgide artan bir sorun haline geldiğini ortaya koydu. Dr. Murat Kubilay’ın kaleme aldığı çalışmaya nazaran, OECD devletleri arasında Türkiye, genç işsizliğinde dördüncü sırada. Üstelik toplulukta “ev kızı” diye tanımlanan ve işsiz sayılmayan genç bayanlarla, istatistiklerde “ücretsiz aile işçisi” olarak tanımlanan ve istihdamda sayılan bireylere karşın durum bu kadar vahim. Raporda vurgusu yapılırken “2018’de başlamış olan ekonomik buhran işten çıkarmalara neden olmuş, genç işsizlik sıkıntısını derinleştirmiştir” vurgusu yapılırken uygulanan ekonomik sistemin istihdamı önde tutacak biçimde yenilenmesi istendi. İşte teklifler:
4 Gençlerin ikna olup içinde yan alacağı, insan odaklı ve istihdam öncelikli yeni bir kalkınma programı hazırlanmalıdır. 4 Çağın gerekliliklerine müsait insan kaynakları kıymetlendirilmesi yapılması kaidedir. 4 Eğitimin kalite düşüklüğü giderilmeli, lise ve ön lisans programları işgücü piyasasının gereksinimlerine münasip hale getirilmeli, lisans ve lisansüstü programlarda mesleğe bağlılık yaratılmalıdır.
‘KYK’LAR SİLİNMELİ
4 Mevcut genç istihdam teşvik programları genişletilmeli; sadece gençlere çıraklık ve stajyerlik yoluyla meslek kazandırılması yahut yetilerinin geliştirilmesi kaydıyla ödenmelidir. 4 Teknolojik gelişime ayak uydurması daha kolay olan genç nesille, emeklilik haklarını 2008 öncesinde kazanmış neslin işgücü piyasasında bayrak değişimi yapmalarının önü açılmalıdır. 4 Eğitim kaynaklı masraflar toplumsal çıkar biçiminde değerlendirilip kamu tarafından üstlenilmeli; mevcut Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) borç yükü bütünüyle silinmelidir.
MESLEĞE BAĞLILIK YARATILMALI
Rapora nazaran eğitim, sırf patronların beklentilerinin karşılanması için değil, birebir devirde çalışanların zatî tatminini de sağlayacak hale getirilmeli. Patrona değil mesleğe bağlılık yaratılması gerekiyor. Ayrıyeten genç bayanların ortaöğretim seviyesindeki açıköğretimleşme ile meskenlere hapsedilmelerine müsaade verilmemeli.
İSTİHDAM İÇİN TAHLIL YAZILIMDA
Netaş’ın yaklaşık 40 yıl boyunca yöneticiliğini yapan Idare Konseyi Lideri Müjdat Altay, teknolojideki gelişmeler ve şirketin faaliyetlerini anlattığı basın içtimasında, pandeminin her devletin kendi yazılım ve donanımını üretmesi gerektiğini gösterdiğini söyledi. “1981’de Netaş’ta işe başladığımdan beri teknolojiyi memleket sonları içinde üretmeliyiz görüşüne inandım” diyen Altay, pandemi sırasında şirketlerin yüzde 90’ının meskenden çalışmaya geçebilmesinin altyapı açısından kıymetli olduğunu söyleyerek, “Burada iki bileşen var. Biri donanım biri yazılım. Donanım var lakin bu yerinde değil, güçlü bir yazılım da olması lazım. Türkiye’nin yazılım gücü çok yüksek. Genç işsizliğinin önünü yazılım ihracatı ile kesebiliriz. Genç nüfusla Avrupa için bulunmaz bir nimetiz. Bugün artık konutumuzdan bağlanarak Avrupa’ya teknoloji ihraç edebiliriz” dedi. Altay, Netaş’ın ortağı Çinli ZTE sayesinde de 5G teknolojisi için hazır olduğunu belirterek ,”ZTE, bugün dünyada en iyi 5G altyapı teknolojisi sağlayan şirket. Bize de kapılarını sonuna kadar açtı” dedi.
Cumhuriyet
