Yetişkin hastalığı üzere görülen böbrek taşı sorunları çocuklarda da sık karşılaşılabilen meselelerden biri. Genetik faktörlerin kıymetli tesiri olduğu bilinen çocuklarda böbrek taşı oluşumlarının, bilhassa böbrek taşı neslinde bulunan Türkiye açısından farklı bir değeri olduğunu söyleyen Çocuk Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Şafak Karaçay, mevzuyla ilgili değerli açıklamalarda bulundu.
Bu sorunun yalnızca böbrekler olarak sonlandırılmaması gerektiğini üriner sistem olarak tanımlanan ve idrar yollarını da kapsayan toplayıcı sistemdeki tüm taş oluşumlarının bu kümede yer aldığını söyleyen Doç. Dr. Şafak Karaçay, “Bebek ve çocuklarda böbrek taşı, sık gördüğümüz bir rahatsızlık. 100 çocuktan 5’inde görebildiğimiz kadar yüksek oranlarda saptayabiliyoruz” diye konuştu.
“İDRARIN RENGİNE DİKKAT EDİLMELİ”
Çocuklar ve bebeklerin böbrekleriyle ilgili yaşadığı problemleri dillendiremedikleri için vakit zaman fark edilmediğini ya da farklı sıkıntılarla karıştırıldığını hatırlatan Doç. Dr. Karaçay, dikkat edilmesi gereken belirtiler konusunda şunları anlattı:
“Özellikle bebeklik periyodunda, bebekte huzursuzluk, kabızlık ya da ağlama nöbetlerinde böbrek taşından kuşku duyuluyor. Sonuçta bebekte bu belirtilerle kendini gösterebilen yüzlerce sebep olabilse de bunlardan bir adedinin de böbrek taşı ya da üriner sistem sorunu olduğu göz önünde bulundurulmalı. Buna bağlı olarak gerekli laboratuvar incelemelerin yapılması gerekir. Daha büyük olan ve ağrılarını tanım edebilen çocuklarda ise ağrı, idrarda kırmızı ya da pembe renk değişiklikleri, hematüri dediğimiz idrarda kan hücrelerinin görülmesi üzere durumlar uyarıcı olmalı. Bu durumda da idrar analizi ve ultrason tanıyı koymada yardımcı olacaktır.”
6 MİLİMETRENİN ÜSTÜNDE OLAN TAŞLARA CERRAHİ UYGULAMA
Doç. Dr. Şafak Karaçay, çocuklarda görülen böbrek taşlarının tedavi metotları hakkında şu bilgileri verdi:
“Taşın boyutu 5- 6 milimetrenin üstüne çıkan çocuklarda artık cerrahi teşebbüsü yapmak gerekiyor. Zira bu taşların idrar yollarından bizatihi düşmesi pek mümkün değil. Son yıllarda çocuklarda eskiye kıyasla çok daha fazla kapalı yollar kelam konusu. Cerrahiyle idrar yollarına endoskopik yolla girip, lazerle taşları parçalamak ya dışardan çok küçük bir kesi yaparak böbreğe ulaşarak lazerle taşı parçalayıp düşmesini sağlamak mümkün. Çok daha büyük taşlarda ise uygun olan hadiselerde, ESWL dediğimiz solar ses dalgalarının kullanılarak bu böbrek taşlarının kırılması da tercih edilen bir metot.”
EN DEĞERLİ NOKTA ŞÜPHELENMEK
Çocuklarda erişkinlerden farklı olarak bulguların çok geç fark edilebileceği, bu durumda da kronik böbrek yetmezliğine kadar gidebilen sonuçlarla karşılaşılabildiğini söyleyen Doç. Dr. Şafak Karaçay, kelamlarına şöyle devam etti:
“Gecikmeyle gelen bu çocuklarda tıkanıklık nedeniyle teşebbüs yapmak bir ölçü zorlaşıyor. Vakit içerisinde de bu tıkanıklığın fark edilmediği durumlarda etkilenen böbreğin işlev kaybı görülebiliyor. Hatta hastalar böbrek işlev bozukluğu, kronik böbrek yetmezlikleri üzere sonuçlarla karşımıza gelebiliyor. “Bu durumların önüne geçmek ve erken teşhis için en değerli nokta şüphelenmek” diye konuşan Doç. Dr. Şafak Karaçay, “Şüphelenildiğinde hakikat testleri yapmak, tanıyı koymak ve bir an evvel tedavi için gerekli adımları atmak gerekiyor.”
BÖBREK TAŞI OLUŞUMUNDA YÜZDE 35 GENETİK FAKTÖRLER TESİRLİ
Genetik faktörlerin çocuklarda üriner sistem taşlarının oluşumunda da en kıymetli risk faktörlerinden birini oluşturduğuna işaret eden Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Çocuk Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Şafak Karaçay, “Genetik faktörler yaklaşık yüzde 30-35 civarında tesirli olduğunu biliyoruz. Bu nedenle bilhassa ebeveynlerinde taş hikayesi olan çocukların ve bebeklerin kesinlikle taramaya alınması gerekir. Elbette genetik tek nedeni oluşturmuyor. Artık çevresel faktörler de çok kıymetli yerlere gelmeye başladı. Yediklerimiz, içtiklerimiz, tükettiklerimiz ve çocuklarımıza yedirdiklerimiz de bu problemde tesirli faktörler. Bilhassa früktoz tüketimi fazla olan, asit içeriği yüksek içecekleri, abur cubur üzere atıştırmalıkları, lifsiz meyve sularını fazla tüketen, günlük su tüketimi ölçüsü az olan ve hareketsiz olan çocuklarda bu problemleri çok daha sık görüyoruz. Bu yüzden hem genetikten şüphelenmek hem de beslenme biçimine dikkat etmek gerekiyor” sözlerini kullandı.
Cumhuriyet
