Türkiye dahil dünyanın pek çok ülkesinde Covid-19 salgınında atılan olağanlaşma adımlarıyla birlikte okullarda yüz yüze eğitime tekrar başlanıyor. Uzmanlar ise inançlı bir formda yine okula dönüşte iyi havalandırmanın kıymetini vurguluyor.
Enfekte olmuş birinin kapalı bir yerde virüsü yayması çok muhtemel. Pak hava, el yıkamak, maske takmak ve toplumsal uzaklık tedbirlerini almak kadar kilit bir role sahip.
Almanya’da mühendisler tarafından geliştirilen bir simülasyon, gereğince havalandırılmamış bir sınıfın virüsün yayılmasında ne derece değerli rol oynadığını gösteriyor.
Bunu sağlamak için ise uzmanların kimi teklifleri var.
#okullarıaçıyoruz pic.twitter.com/QI4gc6BgPV
— Ziya Selçuk (@ziyaselcuk) March 1, 2021
YÜKSEK PENCERELER EN GÜZELİ
Birinci ve en kıymetli problem pencerelerin açık olduğundan emin olmak.
İngiltere’de hükümetin tıp danışmanlarından Dr. Shaun Fitzgerald, bunun en değerli adım olduğunu söylüyor.
Soğuk havalarda pencerenin daima açık tutulması kolay değil. Lakin tesirli bir halde havalandırmanın nasıl yapılacağını bilmek değerli.
Fitzgerald bunu yüksek pencereler ile yapmanın daha kolay olduğunu belirtiyor:
“Yüksek düzeyli pencereleri az ölçüde açarak çocuklarınızın soğuktan muzdarip olmadan odayı havalandırabilirsiniz.”
Dr. Fitzgerald bunun havadaki potansiyel virüsü yok edeceğini söylüyor.
Öte yandan penceresi olmayan havalandırma sistemlerine sahip sınıflarda ise pak hava düzeyini en üst seviyede tutmak çok kıymetli.
‘DERS MÜDDETLERİNİ KISALTIN’
Kapalı yerde geçirilecek vaktin da hava kalitesi için bir epey ehemmiyeti var. Zira kapalı bir alanda ne kadar fazla vakit geçirirseniz virüsü kapma ihtimalini de o kadar artırmış olursunuz.
Colarado Üniversitesi’nden Hava Kalitesi Uzmanı Dr. Sheely Miller da derslerin mümkün olduğunca kısa tutulmasını öneriyor.
Miller, 50’şer dakikadan 3 ders yapmaktansa 30’ar dakikadan 5 ders yapmanın daha iyi olduğunu belirtiyor.
Bu sadece havanın kirlenme mümkünlüğünü değil, işçinin ve öğrencilerin virüs riskine maruz kalabileceği süreyi de kısaltır.
Tıpkı vakitte herkesin terk ettiği bir vakitte sınıfı havalandırmak çok daha kolay olur.
Dr. Miller kapalı yerde vakit geçirmenin virüsün bulaşıcılığı ile olan münasebeti üzerine yapılan bir araştırmada da yer aldı.
O araştırmayı hatırlatan Dr. Miller, “Kapalı alanda geçireceğiniz vakti 2,5 saatten 30 dakikaya düşürürseniz, bulaşma riskini de yüzde 87’den yüzde 10’a düşürmüş olursunuz” diyor.
‘Burunla ortamın havasız kaldığını anlarsınız’
Ortam şayet havasız kalmışsa öğrencilerin dikkati dağılabilir, göz kapakları düşebilir. Bu da ortamdaki karbondioksit oranıyla alakalıdır.
#okullarıaçıyoruz pic.twitter.com/uCqUnouSeX
— Ziya Selçuk (@ziyaselcuk) March 1, 2021
Uzmanlar, karbondioksit oranını ölçen aygıtların da sınıflarda gereğince pak havanın olup olmadığını anlamak için bir metot olduğunu söylüyor.
Zira karbondioksit oranı ne kadar fazlaysa, o kadar fazla teneffüs yapılmıştır ve virüsün havada bir yerlerde dolaşma ihtimali de artmıştır.
Bu aygıtlar elbette virüsü tespit etmiyor fakat yerin hava kalitesi ve risk için fikir verebilir.
Fakat bu aygıtların maliyetinin her okul tarafından karşılanması da pek mümkün değil.
Dr Fitzgerald ise bu durumda burnun bunun için ‘doğal bir sensör’ olduğunu söylüyor.
“Eğer bir ölçüm aygıtı yoksa burnumu kullanacağım. Şayet ortam havasızsa ve havasız kokuyorsa kalkıp pencereleri açacağım.”
Cumhuriyet