Kimlik tartışması sonrası gözaltına alınmasını “Derdim, polisin orada yanlışsız bir halde davranmasını sağlamaktı” halinde kıymetlendiren Hatay Baro Lideri Ekrem Dönmez, anayasa ve memleketler arası kontratların hiçe sayılarak polisin yetkilerinin genişletildiğine, bununla da yetinilmeyerek polis ordusu, bekçi ordusu kurulduğuna dikkat çekti.
Dönmez, “Hukuk devleti, Türkiye hudutlarını çoktan terk etti. Anayasadaki ‘hukuk devleti’ ideolojisi, fiili olarak uygulanabilseydi, devlet içinde devlet üzere yapılanmalar oluşmayacak, 15 Temmuz darbe teşebbüsünü yaşamayacaktık” görüşünü lisana getirdi. Dönmez, 29 Temmuz günü ailesiyle bir yerde çay içerken polisle kimlik denetimi sırasında yaşanan tartışmanın akabinde gözaltına alındı.
Polislerin Dönmez’i “Biz devletiz” diyerek gözaltına alması, polisin yetkilerinin yanı sıra “hukuk devleti”, “polis devleti” tartışmasını yine gündeme getirdi. İktidar yetkilileri Dönmez’i eleştirirken 73 baro lideri ve muhalefet Dönmez’e dayanak verdi. Dönmez, gözaltına alınmasına ve başlattığı tartışmalara ait Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı.
– Polis sizden kimlik isterken baro lideri olduğunuzu söylemediniz. Bunun bir nedeni var mı?
Bunu yaparken hesap kitapla yapmadım. Fakat bu benim birinci kere yaptığım bir şey değil. Baro lideri kimliğim olmadan evvel de bu türlü şeylerle karşılaştığımda misal davranışlarım daima oldu. Ben hiçbir vakit baro lideri kimliğimi kullanmadım. Kanunda yazılı bir metin var. Uygulayıcıların bu sonlara uymaları lazım. Derdim, polisin orada gerçek bir formda davranmasını sağlamaktı.
– Sizi destekleyenler olduğu kadar eleştirenler de oldu…
Benim hesaplarım üzerinden iki gündür hakaretler, küfürler ediliyor. Bu beşerlerle diyaloğa geçtim. Beşerler sonra bana karşı mahcup oldu. Onların yüzüne ayna tuttum. Çok utandılar. Türkiye’de yanlışsız bilinen yanlışlardan biri de “polistir her şeyi yapar” anlayışıdır. Polis egemenliği oluşturmaz, egemenliği millet oluşturur. İnsanların yüzüne ayna tutmalıyız.
– Polis ve bekçilere fazla mı yetki veriliyor?
Evet, çok fazla yetki var. Anayasa çok açık. Temel hak ve hürriyetler noktasında Avrupa İnsan Hakları Kontratı çok açık. Bir yetki kullanılırken bilhassa tabir özgürlüğü üzere, insan hakları temel hak ve hürriyetler üzere alanlarda yorumlamanın özgürlük, güvenlik ekseninde özgürlükler lehine yapılması gerektiğini belirten anayasanın 90. hususu çok açık. Şayet kanunlar ve memleketler arası kontratlar çatışırsa memleketler arası mukavelelere üstünlük tanınıyor. Bu sistem, bizde giderek polisin yetkilerinin genişletilmesine hakikat bir eksen kayması yaşadı. Bekçi yasası, son toplumsal medya yasası bunun yapıtıdır. Polis görev maddesindeki makul kuşku makul sebebe dönüştü. Bunları topladığımızda geriye gerçek bir dönüş var.
– Polis devleti miyiz, hukuk devleti mi?
– Çoklu baro sistemine geçilmesi bu durumun bir kesimi mıdır?
Anlatmaya çalıştığım baskı sürecinin bir devamıdır. Yurttaşlar ne vakit ses çıkarsa barolar da onlara haklarını hatırlatsa hukuk üstünlüğü önemli manada ziyan görüyor. Ülkeyi yöneten iktidarın en üst perdelerinden barolara yönelik bir düzenleme geldi. Tehdit yasal hale dönüştürüldü. Burada yaşanan vaka baroları susturma operasyonudur. Bertaraf etme operasyonunun bir modülüdür.
– Bu süreçte baroların ortak bir gayret verdiğine şahit olduk. Bu uğraş bir umut olabilir mi?
Gelecek için daima umut var. Bu umudun olduğuna dair bir sürü data var. Mesela benim şahsım üzerinden yaşanan bir hadiseye verilen reaksiyon, dayanışma ve direnç. Haklar geriye gitmesin diye verilen her çaba sanmayın ki karşılıksız kalıyor. Bir gün karşılığını bulacağı, bu umutlarla tuğla tuğla bir duvar örüleceği vakit elbette gelecek. Türkiye, mevcut anlayışa teslim olsa bile her vakit bir umut var.
Cumhuriyet
