3 Temmuz günü saat 11.16 sıralarında Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nda meydana gelen ve 50 kilometre çaplı bir dairesel alanda şiddetli bir formda hissedilen ve kusur ile ihmal olabileceği bedellendirilen patlama hadisesi ile ilgili başlatılan soruşturmada, şirket yetkilisi ve fabrika sahibi Y.C., fabrika müdürü H.A.V., genel ustabaşı E.Ö., fabrika sorumlu müdürü A.A. ile iş güvenliği uzmanı A.B., Hendek Sulh Ceza Hakimliğinin 2020/43 ve 2020/45 sorgu numaralı kararı ile tutuklanmışlardı. Şüpheliler alınan savunmalarında genel prestiji ile hadisenin meydana gelmesinde kendilerinin kusurunun olmadığını beyan ederek suçlamaları kabul etmedi.
“BAŞIMIZA BİR ŞEY GELECEK, BİR ŞEY YAPIN”
Kuşkulu iş güvenliği uzmanı A.B. alınan savunmasında; fabrikanın iş güvenliği uzman ve danışmanı olduğunu, kendisinin haftada ortalama 3 gün gelerek fabrikayı incelediğini, aksaklıkları tespit ederek patrona bildirdiğini lakin patronların her şeyi deftere yazmasına müsaade vermediğini, H.A.V. ve E.Ö. tarafından çalışanlara daha fazla üretim yapmaları için daima baskı yapıldığını bu nedenle de emekçilerin yanlarına olması gerekenden çok daha fazla materyal aldığını bu hususta çalışanları uyardığını lakin dikkate alınmadığını, fabrika idaresinin de kendisini dikkate almadığını, Çin Mahallesi’ni öbür kısımlar kadar denetlemediğini, çalışanlardan kendisine daima olarak şikayet gelmesi ve emekçiler kendisine “A. hanım burası patlayacak, başımıza bir şey gelecek, bir şey yapın” demeleri, kendisinin ise işletmede kelamının geçmemesi buna bağlı olarak da bu iş yerindeki tehlikeyi görmesi nedenleriyle patlamadan evvel istifa mektubu verdiğini fakat ihbar mühletini beklediğini, ihbar mühleti bitmeden patlamanın gerçekleştiğini, hadisenin meydana gelmesinde kusur ve ihmalinin olmadığını beyan etti.
FABRİKA SAHİBİ EMEKÇİLERİ SORUMLU TUTTU
Kuşkulu şirket yetkilisi ve fabrika sahibi Y.C. ise savunmasında; kendisinin Büyük Coşkunlar Havai fişek isimli işletmenin ortağı ve yetkilisi olduğunu, bu alanda yaklaşık 25 yıldır çalıştığını, fabrikada emekçilere daha fazla mal üretimi için baskı yapılmadığını, herkesin günlük üreteceği malın standart olduğunu, bu istikametteki tezlerini muhakkak kabul etmediğini, çalışan personellerin yanlarında mevzuat gereği bulundurması gereken kadar gereç bulundurduğunu, bunun belirlenmesinin sorumluları ise kimya mühendisleri, iş güvenliği uzmanı olduğunu, bütün ikazlara karşın çalışanlar fazla materyal getirmeye devam ediyorsa personellerin sorumlu olduğunu, bu hususu iş güvenliği uzmanı ve sorumlu müdür deftere yazmış ise de kendisine iletmediğini, fabrikanın genel işleyişini idari bakımdan H.A.V.’na sorumlu müdürlük tarafından ise A.A. ve A.Ç.’ye verdiğini, tüm sorumluluğun bu şahıslarda olduğunu, üzerine atılı suçlamaları kabul etmediğini, beyan etti.
TÜZÜĞE TERS DEPOLAMA
Patlamanın Kandilli Rasathanesi Sarsıntı Araştırma Enstütüsünün 14/07/2020 tarihli yazısıyla, “1.7 büyüklüğünde zelzele tesiri oluşturduğunu ve açığa çıkan gücün yaklaşık 100 kilometre uzaklıktan ölçüldüğünün bildirilmesi nedeniyle ne ölçüde ve hangi çeşitte bir patlayıcının bu ölçüde bir güç açığa çıkarabileceğinin hesaplanması maksadıyla sarsıntı uzmanı bilirkişi heyete dahil edilmiş olup, eksper tarafından yapılan tespitlerde büyük patlamaların mahallî saatle 11:16:22’de birinci büyük patlama ile başladığı ve saat 11:18:14’daki 4’üncü patlama ile sona erdiği her patlamanın kendi içerisinde küçük patlamalar oluşturduğu, hadise yerini gösteren 13 numaralı kamera imajı, sismogramlar ve patlama çukurlarının pozisyon ve büyüklükleri dikkate alındığında hadiseyi başlatan birinci patlama sürecinin Çin Mahallesi’nde Misket Laboratuarı’nda başlamış olduğu ve sırasıyla Misket Deposu ve İlaç Eleme Yeri’ndeki patlamalarla devam ettiğinin değerlendirildiği, patlama çukurlarının çap ve derinliklerinden ve iş yeri kayıtlarından yola çıkılarak Çin Mahallesi’nde patlamaya neden olan patlayıcı husus ölçüleri noktasında uzman heyetince yapılan değerlendirmelerde; “Misket Deposu’nda (kurutma) 13 bin 396 kilogram TNT (5 bin 700 kilogram Gök Bombası) patlamasına muadil bir patlayıcının patlamış olduğu belirlenmiştir. 2 numaralı patlama çukuru (Misket Laboratuarı altındaki çukur) tek çukur kabul edildiğinde 9 bin 595 kilogram (4 bin 82 kilogram), 2 farklı çukurdan oluştuğu kabul edildiğinde her bir çukur için taban bin 953 kilogram TNT (Gök Bombası) patlamasına muadil bir patlayıcı elde edilmiştir. Misket Deposu için 2 bin 599 kilogram ve 1 ve 2 numaralı misket depoları için ise bin 953 kilogram TNT (Gök Bombası) patlamasına muadil bir patlayıcının patlamış olduğu değerlendirilmiştir. 3 numaralı misket deposu için ise 125 kilogram TNT (Gök Bombası) patlamasına muadil bir patlayıcının patlamış olduğu belirlenmiştir. Çin Mahahellesindeki patlayıcı ölçüsü yaklaşık 30 ton civarındadır. Bu bölgedeki depolar ve misket üretim bölgelerinde yasal sonların üzerinde patlayıcılar depolanmıştır. 02/07/2020 tarihindeki depo kayıtlarında piroteknik patlayıcıların toplam ölçüsü 41 ton 281,38 kilogram. Buna ek olarak 5 ton dan fazla ölçüde Kosova için piroteknik gereç üretilmiştir. Sonuç olarak Çin Mahallesinde yasal olmayan bir formda ve tüzüğe karşıt olarak depolama ve üretim yapılmıştır” tespitlerine yer verildi.
Soruşturmayı yürüten Hendek Cumhuriyet Başsavcılığınca hadiseye ait hazırlanan fezleke, Sakarya Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildi. Ortalarında fabrika sahipleri Y.C. ile A.E.R.C.’nin de bulunduğu 7 kuşkulu hakkında hazırlanan iddianame, Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesine gönderildi. Kabul edilen iddianamede, 5’i tutuklu olmak üzere 7 şüphelinin ‘Taksirle Birden Fazla Kişinin Vefata ve Yaralanmasına Neden Olma’ kabahatinden 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu 85/2, 22/3, 53/6, 63 hususları uyarınca 2 yıl 8’er aydan 22 yıl 6’şar aya kadar mahpus cezası istenildi.
Cumhuriyet
