Kişi sayısından fazla pişirilen yemekler, herkesin konutunda sonraki gün tekrar yenilmesi için buzdolabına kaldırılıyor. Buzdolabından çıkan yemek, tekrar ısıtılarak sofralardaki yerini alıyor. Neredeyse herkesin konutunda yaşanan bu durumun bir kusur olduğuna dikkat çeken Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, tekrar ısıtılan yemeklerin besin zehirlenmesi ve tifoya neden olabileceğine dikkat çekerek, yemekleri pişirme ve saklama konusunda ihtarlarda bulundu. Bilhassa restoranlarda yiyeceklerin günlük yapılıp, tüketilmesinin besin güvenliği açısından kesin bir kural olduğuna vurgu yapan Doğan, “Sağlık açısından temel prensibimiz günlük yemeği yapıp, günlük tüketmek olmalı, yanlışsız olan budur. Annelerimiz, eşlerimiz çalışma hayatından da ötürü birkaç günlük yemek yapmak durumunda kalıyor” diye konuştu.
KARBONHİDRAT YÜKLÜ BESİNLER AZAMÎ 2 GÜN BEKLEYEBİLİR
Meskenlerde kuralların gevşetildiğini ancak bunun da gerçek olmadığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, “Makarna, pirinç pilavı üzere karbonhidrat yüklü yemekler birkaç gün bekletilebilir. Tavuk, balık üzere protein kaynaklı olanları en fazla 2 gün bekletmek gerekir. 2 günden sonra aslında çocuklarımıza yedirmemiz çok yanlışsız değil. Düzgün pişirdiğimizden emin olabiliriz; bir tavuk yemeğini iyi fırınladık ya da bir balığı iyi formda kızarttık. Dolabımız iyi soğutuyor, bunlar bize itimat verebilir. 3 günden sonra bu yenilince tahminen besin zehirlenmesi olmayabilir fakat yapılan araştırmalarda 3-5 adedinde bir besin zehirlenmesi yaşanmış olabiliyor. Kimi yerlerde bu durumu kaçırabiliyoruz. Dolabımızda bir sorun olabiliyor ya da yemek pişirirken iyi halde kaynatamamış olabiliyoruz. 1 gün sonra bunu fark etmiyoruz, bozulmuş oluyor ve bir mercimek çorbasından bile beşerler zehirlenebiliyor” tabirlerini kullandı.
BEKLEYEN ISPANAKTA KİMYASALLAR AÇIĞA ÇIKIYOR
Bekleyen yemeklerde yalnızca bakteri değil, kimyasalların da oluşmasının kelam konusu olduğunu söz eden Doğan, “1-2 gün sonra ıspanak yemeğinin içindeki kimyasallar tepkiye girebiliyor. Bilhassa ıspanak üzere kükürtlü hususlar zehirli hale gelebiliyor. Bunu engellemek ismine ıspanak yemeğini günlük tüketirsek sorun olmayacaktır” dedi.
TEKRAR ISITILAN BALIKTA KALİTE SORUNU
Bekleyen balığın sonraki gün kalitesiyle de alakalı sorunların yaşandığına dikkat çeken Doğan, “Bugün bir hamsiyi kızartıp, tüketip, yarına bıraktığınızda aslında kalite açısından sorun yaşıyorsunuz. Meskene 2 kilo balık alınacağına bir kilo alınıp, tıpkı gün içinde tüketilmelidir” tabirlerini kullandı.
ISITMA DEĞİL, KAYNATMA SÜRECİ YAPIN; ZEHİRLENME OLABİLİR
Buzdolabından çıkan yemeğin tekrar ısıtılmasının değil, kaynatılması gerektiğine dikkat çeken Doğan, “Bir çorbayı tekrar ısıtmak yanlışsız değil, kaynatmak gerekiyor. Protein yüklü bir tavuk yemeğinin tekrar 97-98 dereceyi gördüğünü görmemiz gerekiyor. Bunu yaptığımız vakit da şu oluyor; soslu tavuk yemeğini tekrar ısıttığımızda yemeğin suyu bozuluyor, sosu bozuluyor ya da tadı bozuluyor. Gerekli pastörizasyon sıcaklığına getirmediğimizde, dolap şartlarında bir sorun varsa, bir mikroorganizma bulaşması varsa, kaşıkla, kepçeyle, kevgirle bir bulaşma varsa, biz bu mikroorganizmayı sıcaklıkla öldürmüş oluyoruz. Öteki türlü ısıtıp koyduğumuzda tıpkı mikroorganizmayla bir zehirlenme olabilir” diye konuştu.
KRONİK RAHATSIZLIĞA DÖNÜŞEBİLİR; TİFOYA KADAR GÖTÜREBİLİR
Isıtılan yemeklerde bakteri birikmesinin yaşanabildiğini söyleyen İstanbul Gelişim Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Salmonella bakterisi, tifoya neden olabilen bir bakteri. Diyelim ki bir tavuk yemeğinde 1-2 bakteri kaldı, bu şartlarda biz bunu ısıtarak tükettiğimiz takdirde bu bağırsaklarımıza yerleşiyor. Bunu çabucak fark etmek mümkün değil. 3-5 hafta sonra kuluçka periyodunu geçtikten sonra bizi çabucak enfekte ediyor. Bizim de bundan kurtulmamız 5-6 ayı buluyor. Bu bir kronik rahatsızlığa dönüşebilir. Tifoya kadar götürebilir. Bunlara çok dikkat etmek gerekiyor. Staphylococcus Aureus bakterisi süratli formda zehirleme yapar. Yeterlice ısıtırsak, tekrar pişirme sürecinden geçirirsek bu sorunu yaşamayız.”
YEMEĞİ KENDİ TENCERESİNDE SAKLAYIN
Saklanacak yemeğin, kendi tenceresinde koruma edilmesi gerektiğini söz eden Doğan, “Yeni bir kaba ya da plastik bir kaba almak hakikat değil. Servisi yapıp, yemeği tabakladıktan sonra kalan kısmını birebir tencereyle dolaba kaldırmak en doğrusu. Yeni tencere bulaşık makinesinde iyi yıkanmamış olabilir, oradan da mikroorganizma bulaşmış olabilir. Bunların hepsi risk. Şayet ısıtmayı hakikat yapmıyorsak besin zehirlenmesi olabilir. Sıcak bir yemeği de ön soğutma yapmadan buzdolabına koymamak lazım. Tencere içerisinde sıcak yemeği dolaba koyduğunuzda yoğuşmadan ötürü damlama gerçekleşiyor. Mikroorganizmalar bu nemden ötürü çoğalabilir. Ön bir soğutma süreci yapmak gerekiyor” sözlerini kullandı.
Cumhuriyet
