Getty Images2013 yılında Haydarabad’da tecavüzlere karşı yapılan bir kitlesel şov
Hindistan’da, tecavüz davasında, şikayetçi bayanın davranışlarını sorgulayan hakim, bu icmallerinin ara karar metninden çıkarılması konusunda artan basınçlarla karşı zıdda.
Geçen hafta tecavüz ile suçlanan bir sanığın kefaletle hür bırakılmasına karar veren Karnataka Yüksek Duruşması yargıcı Krishna S Dixit, kararda, şikayetçi bayanın beyanını “inanılması biraz zor” bulduğunu söylemişti.
Yargıç Dixit daha sonra bayanın neden “gecenin 11’inde” ofisine gittiğini, neden “sanıkla içki içmeye itiraz etmediğini” ve neden sanığın “sabaha kadar kendisiyle kalmasına müsaade verdiğini” sorgulamış ve akabinde da şu tefsiri yapmıştı:
“Fiilden sonra yorgun düşüp uyuya kaldığı yolundaki açıklaması bir Hint bayanına yakışmıyor. ‘Kirletilen’ bayanlarımız bu türlü davranamaz.”
Yargıcın tutanaklara geçen ve ara karar metninde mekan alan bu lafları öfkeli reaksiyonlara yol açtı.
Öfkeli protestocular yargıca, tecavüze uğrayan bir kişinin nasıl davranması gerektiğine ait bir rehber, ya da “yönetmelik” bulunup bulunmadığını sordular.
Getty Images27 yaşında veteriner bir bayanın tecavüz edilerek öldürülmesi akabinde Mumbai’de şovlar yapıldıREAKSIYONLAR VE AÇIK MEKTUPLAR
Son devirlerde bu tıp davalarda alınan bir seri karara atıfla “Bir Hint yargıcının ülkü tecavüz mağduru rehberi” cümlesinin konum aldığı bir görsel internette geniş formda paylaşıldı.
Delhi’den tecrübeli avukat Aparna Bhat, Hindistan Yüksek Duruşması Lideri ve Yüksek Duruşma’nın üç bayan üyesine açık bir mektup ile yargıç Dixit’in kararıyla ilgili sorular sordu.
“Kanunlarda, tecavüz mağdurlarının hadiseden sonra nasıl davranacağına ait bir unsur var da benim mi haberim yok? ‘Hint kadınları’ tecavüze uğradıktan sonra yüksek ölçütlere nazaran davranan seçkin bir bayanlar sınıfı mıdır?”
Avukat Bhat, Yüksek Duruşma yargıçlarından bu duruma müdahale etmelerini istedi. Yargıç Dixit’in laflarının “en berbatından bayan düşmanlığı” sergilediğini söyleyen avukat Bhat, bu lafları kınamamanın onaylamak mealine geleceğini de ekledi.
Onlarca hak savunucusu, muharrir, aktör, sanatçı, müzikçi ve gazeteci de yargıç Dixit’e açık bir mektup ile reaksiyon gösterdiler ve karar metninin “çok rahatsız edici ve hayal kırıcı” olduğunu söyleyerek, yargıcın karar metnine giren bu tefsirlerinin metinden çıkarılmasını istediler.
Açık mektupta “Bağımsız yaşayan ve duygusal/cinsel alakaları de dahil olmak üzere kendi hayatları konusundaki kararları kendileri veren bayanlara hala ahlaken düşkün bayan gözüyle bakılıyor” denildi.
‘KADINLARIMIZ’ KİM?
Karnataka’nın da içinde olduğu Bangalore eyaletinden bayan hakları gönüllüsü Madhu Bhushan, yargıç tarafından kullanılan lisanın “şok edici” ve “kesinlikle yersiz” olduğunu söyledi.
BBC’ye konuşan Bhushan “Yaptığı icmaller bir çok bakımdan yanlış. ‘Kadınlarımız’ derken kimi kasdediyor? ‘Kirletilen’ ne demek? Bunlar son nokta demode ve geri, hususun ciddiyetini gölgeleyen kelamlar. Husus bayana yönelik şiddettir” dedi.
Bhushan kararın kendisini sorgulamadığını fakat içine bu cins icmaller konulmasına karşı çıktığını söyledi ve “Kadınların bu türlü davranmayacağını söylemek kabul edilebilir bir şey değil. Bunun kanunlarda konumu yok. Ahlaken bayanı yargılayan sözler” diye konuştu.
Duruşma kararına geçen bu tıp kelamların cinsî şiddeti sıradanlaştırdığını ve tecavüzün bayanın kabahati olduğu fikrini güçlendirdiğini söyleyen Bhushan “Eğer tecavüz tezi yargılama ahir temelsiz bulunursa tamam. Lakin nasıl evvelce yargılayabilirsiniz? Nasıl bayanı sanık sandalyesine oturtabilirsiniz? Bunlar bir yüksek yargıçtan beklemediğimiz şeyler ” dedi.
Getty ImagesDelhi’de tecavüzleri protesto için yapılan bir aksiyondan
15 DAKİKADA BİR TECAVÜZ
Tecavüz ve cinsî akın kabahatleri Hindistan’da 2012’de Delhi’deki bir otobüste toplu tecavüze uğrayan bir bayanın mevti akabinde gündeme oturmuş, sokakları saran öfkeli kitlesel şovlar dünya medyasına da yansımıştı.
Hükümetin açıkladığı donelere nazaran devlette her yıl binlerce tecavüz oluyor ve rakamlar her yıl yükseliyor.
Hindistan Ulusal Cürüm Sicilindeki en son kayıtlara nazaran 2018 yılında yekun 33 bin 977 bayana tecavüz edildi. Bu her 15 dakikada bir tecavüz yaşandığı manasına geliyor.
Bayana yönelik şiddetle uğraş eden kümeler cinsî şiddet cürümlerinin birçoklarında polise başvurulmadığını bu yüzden asıl sayının çok daha yüksek olduğunu söylüyorlar.
Yüzlerce cinsî atak davasında bayanları temsil eden avukat Aparna Bhat, cinsî hücuma uğrayan bayanların umum olarak bu mevzuyu duruşmaya götürmenin yol açacağı ikincil travmadan çekindikleri için şikayetçi olmadıklarını söylüyor.
“Cinsel şiddet önyargıların güçlü olduğu bir husus. Bir bayan tanıklığa gittiğinde, duruşma salonundaki kişilerin birçoklarının ona inanmayacağı duygusu içinde oluyor” diyor ve yargıç Dixit’in son icmallerinin bir çok bayanı şikayetten caydıracağını da düşünüyor.
HİNDİSTAN DURUŞMALARININ ‘KADIN’ SİCİLİ
Hindistan’da duruşmalar ve yargıçlar birinci defa erkek hâkim ve bayan düşmanı olmakla suçlanmıyor.
2017’de bir duruşma toplu tecavüze uğrayan bir bayanı bira ve sigara içtiği, uyuşturucu unsur kullandığı ve odasında prezervatif bulundurduğu için ‘azarlamış’ ve ‘ahlaken hafif’ diye nitelemişti.
2016’de alınan bir duruşma kararında kaçırılarak toplu tecavüze maruz bırakıldığını söyleyen bayanın “saldırıdan sonra dikkat çekecek kadar sıradışı davranışlar ve hareketler içinde olması” sorgulanmıştı.
Yargıç tutanaklara geçen tahlilinde “Aşağılanmış, yıkılmış ve üzüntü içinde meskenine koşacak bölgede vakanın olduğu mahalde kalmıştır” demiş ve bayanın bu hadise öncesinde “cinsel bağlantıya giren biri olmasının da manalı olduğunu” söylemişti.
Bunlar Hindistan’da tecavüz davalarında yargıçların mağdur durumundaki bayanları aşağıladığı çok sayıdaki tefsir ve karardan yalnızca ikisi.
Emekli hukuk profesörü Upendra Baxi “Bir yargıcın konuşmadan evvel iyi düşünmesi kural. Görüşünüz bu olabilir fakat bunu lisana getiremezsiniz” dedi.
Karnataka’daki yargıcın kelamlarının bayanları kalıplara nazaran tanımlayan taraflı bir tavır sergilediğini söyleyen Profesör Baxi, “Kadınlar eşit yurttaşlardır ve onların onurlarıyla oynanamaz. Bir yargıç olarak hizmetleriniz arasında geniş bölümler hakkında olumsuz yargılar içeren kelamlar söylemek yok” diye ekledi
Bundan onlarca yıl evvel Profesör Baxi ve üç avukat meslektaşı yargıçların şahsî yargılarının duruşma kararlarına girmesine karşı bir uğraş yürütmüşlerdi.
1979 yılında Baxi ve arkadaşları, Yüksek Duruşma’nın 14 yaşırda bir kız evladına karakolda tecavüzden iki polis memuru hakkında verilen kararı bozması üzerine devrin başyargıcına bir açık mektup yazmışlardı.
Yüksek Duruşma o bozma kararının münasebetinde, Mathura ismindeki kız evladının bir ilgisi olduğu için cinsî ilişkiyi tanıdığını, hekim muayenesinde vücudunda zorlama neticesi bir iz bulunmadığı hasebiyle tecavüz savını uydurduğu sonucuna varmıştı.
Profesör Baxi “Yazdığımız açık mektupta, Yüksek duruşma’da patriyarkal eğilimler gördüğümüzü belirttik ve bunu değiştirmeye uğraştık” diyor.
Mathura davası sonrasında bayana yönelik şiddet ulusal seviyede geniş bir formda tartışılmı ve tecavüz ile ilgili yeni yasalar geçirilmişti.
1983’de parlamento tarafından tecavüzü düzenleyen kanunda yapılan değişiklikle ispat mecburiyeti şikayetçiden alınarak sanığa yüklendi ve mağdurum cinsî hayat geçmişinin davalarda dikkate alınmayacağı kayda alındı.
In the wake of the Mathura case, violence against women became a matter of national debate and new rape laws were passed in India.
Ama 40 yıl sonra Yargıç Dixit’in mağduru yargılayan tefsirleri duruşmalarda bayanın cinsî ömrünün hala kararlarda tesirli olabildiğini gösteriyor. Bayan hakları kümeleri bu sebeple yargıcın kelamlarının ara karar metninden külliyen silinmesini talep ediyor.
Cumhuriyet
