Halk Süt Projesi ile ilgili olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi açıklama yaptı. Büyükşehir Belediyesi, kimi yayın organlarında çıkan “8 liraya süt şovu” ile ilgili haberlerde bahsedilen sayıların gerçeği yansıtmadığını belirtti. 100 bini aşkın çocuğa sağlıklı, kaliteli ve en uygun fiyata süt imkanı sunduğunu belirten İBB, kimi yayın organlarında çıkan haberlerde belirtilen sayıların gerçeği yansıtmadığını belirtti.
İBB’den yapılan açıklama şu halde:
“İBB, Halk Süt projesi ile İstanbul’daki 100 bini aşkın çocuğa en sağlıklı ve en kaliteli şartlarda fiyatsız süt imkanı sunuyor. Büyük bir şeffaflıkla üreticiden en uygun fiyata temin ediyor. Birtakım medya organlarında yayınlanan sayılar gerçeği yansıtmıyor.
Sütün bebekler ve çocuklar için kıymetini çok iyi bilen İBB Lideri Ekrem İmamoğlu, bu imkana sahip olmayan İstanbul’un her çocuğuna süt ulaştırmayı seçim vaadi olarak açıklamıştı. Misyona geldikten sonra önceliğini çocuk, genç ve bayanlara dayanağa veren İmamoğlu, ‘Halk Süt Projesi’nin bir an evvel hayata geçirilmesi için süreci yakından izledi. Sonuçta, Ekim 2019 İstanbul’un, muhtaçlık sahibi 115 bin bebeğinin süte kavuşması imkanı yaratıldı. Bu süreçte, şeffaflık, kalite, en uygun maliyet unsuru ile hareket edildi. Fakat, bütün bunların ötesinde, bebekleri ve çocukları süte kavuşturmak için gereken tüm fedakarlıkların gösterilmesi dışında bir seçenek düşünülmedi.
Bu çerçevede, Halk Süt projesiyle ilgili, basında yer alan temelsiz birtakım bilgiler üzerine tekrar bilgilendirme gereksinimi doğmuştur. Gereksinim sahibi İstanbullu çocukların süte erişerek daha sağlıklı gelişimi için yapılan çalışmaları etap kademe aktarmak istiyoruz:
115 BİN ÇOCUK HER SABAH BİR BARDAK SÜT İÇİYOR
1- Süt, çocukların fizikî ve bilişsel yeteneklerinin geliştirilmesi ve desteklenmesi açısından son derece değerlidir. Bu bağlamda, İBB Lideri Sayın Ekrem İmamoğlu’nun adaylık sürecindeki vaatleri ortasında, süte ulaşamayan çocuklara fiyatsız süt dağıtımı da bulunmaktadır. 23 Haziran 2019 günü yenilenen İstanbul seçimlerinin akabinde, kelamı edilen vaadin yerine getirilmesi için çalışmalara başlanmış, devralınan belediyenin data seti kullanılarak, 3 ila 6 yaş ortasında olup, ebeveynlerinin kâfi gelire sahip olmaması nedeniyle, süte ulaşamayan çocuk sayısı yaklaşık 100 bin olarak saptanmış. Bu saptamayla birlikte çabucak hareket geçilerek, çocuklarımıza her gün 1 bardak süte tekabül edecek formda ayda 8 litre süt dağıtılması kararı alınmıştır. Süt dağıtılan çocuk ölçüsü son olarak 115 bine ulaşmıştır.
KALİTELİ SÜTLER EN UYGUN FİYATA ALINDI
2- Bu çerçevede, ölçü ve kalite açısından uygun olan sütün İstanbul etrafından temin edilmesine yönelik araştırmalar yapılmıştır. Bu süreçte, 1967 yılında kurulmuş bulunan, 2 binden fazla ortağıyla ürettiği süt ve süt eserlerindeki kalitesi, tecrübesi tescilli olan Tire Süt Mahsulleri Kooperatifi ile litre başına, 3,80 TL + KDV fiyatla mukavele imzalanmıştır. Kontrat devri 16 Ekim 2019 ila 31 Aralık 2019 tarihlerini kapsamaktadır. Kontrat kapsamında, Tire Süt Mahsulleri Kooperatifi, ortaklarından toplayıp kalite denetlemesini yapıp standartlara uygun biçimde soğutmuş olduğu sütü, kendisinin mutabakat yaptığı bir UHT firmasına, tankerleriyle taşıtmıştır. Sütler burada UHT ettirilmiş ve İBB’nin standartlarını belirlediği halde, uzun kullanım ömrüne uygun olarak kutulanarak, koliler halinde tırlarla İBB Anadolu ve Avrupa depolarına teslim edilmiştir. Kalite kontrolleri İBB tarafından fizikî ve laboratuvar şartlarında yapılan sütler, daha sonra; 60 kamyonet, 60 sürücü ve 60 sosyolog/sosyal hizmet uzmanı aracılığıyla bu depolardan alınarak, İstanbul’un 39 ilçesinde yaklaşık 100 bin çocuğa Dünya Besin Günü olan 16 Ekim 2019 tarihinden itibaren dağıtılmaya başlanılmıştır.
SON BİR YILDA SÜT FİYATLARINA 3 DEFA ARTIRIM GELDİ
3- Bu ortada, Ulusal Süt Kurulu’nun belirlediği çiğ süt fiyatlarında 3 sefer artış yaşanmıştır. 1 Ocak-30 Nisan 2019 ortası için (TL/LT) 1,70 olan fiyat, 1 Mayıs-14 Kasım ortasında 2,00, 15 Kasım 2019 sonrasında ise 2,30 olarak belirlenmiştir. Öte yandan, çiğ süt fiyatlarıyla UHT süt fiyatları karıştırılmamalıdır. Orta periyotta süt dağıtımının aksamaması için, yeniden Tire Süt Mahsulleri Kooperatifi ile 30 Ocak 2020 tarihinde bir evvelki kontratla tıpkı şartlarda olmak üzere bu defa UHT depo teslimi litresi 4,15 TL+KDV fiyatla 5 Şubat – 6 Nisan tarihleri ortası için mukavele yapılmıştır. Yeniden dağıtımın aksamaması hedefiyle, 20 Nisan-11 Mayıs tarihleri ortası için birebir fiyatla iş artışı yapılmıştır. Temin edilen sütler, üstte belirtilen metotla, çocuklarımıza dağıtılmaya devam edilmiştir.
5- İBB, 6 Şubat 2020 tarihinde üstte belirtilen şartlarla, aylar itibariyle ve yıl sonuna kadar depolarına teslim edilmek üzere UHT süt alımına yönelik olarak açık ihaleye çıkmıştır. İhaleye 5 firma teklif vermiştir. Fiyatlar, TL/LT + KDV bazında 4,19 ila 4,80 aralığında sıralanmıştır. Fiyat ve öteki şartlar açısından uygun bulunmayan ihale, 7 Nisan 2020 tarihinde iptal edilmiştir.
MAYISTAN İTİBAREN SÜT İSTANBULLU ÜRETİCİLERDEN TEMİN EDİLİYOR
6- Süt dağıtımı devam ederken, İBB, Trakya ve İstanbul etrafında ölçü, kalite ve fiyat açısından uygun süt temini için araştırmalara başlanmıştır. Bu esnada İstanbul Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği ile irtibat kurularak, kapasitelerini geliştirmeleri için kendileri cesaretlendirilmiştir. Birlik, süt toplama ve taşıma konusunda ek yatırımlara girişmiştir. Birliğin ortaklarının sütleri İBB tarafından tahlil edilmiş, teknik elemanları aracılığıyla üreticilere kalite eğitimleri verilmiştir. İzleyen süreçte, merkezi Çatalca’da bulunan İstanbul Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği birebir şartlarda İBB depolarına UHT süt teslimini 4,12 TL/LT + KDV fiyatla yapabileceğini beyan etmiştir. Yapılan incelemelerde, Birliğin kapasitesinin, sütün ölçü ve kalitesinin yapılan çalışmalarla uygun hale getirildiği görülmüştür. Bunun üzerine, toplumsal ve kamusal fayda gözetilerek, İstanbul Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği ile 6 Mayıs 2020-31 Aralık 2020 tarihlerini kapsayan bir kontrat imzalanmıştır.
6- İstanbul Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği, 5996 sayılı Kanun’a nazaran 1996 yılında kurulmuş ve 430 ortağa sahip ıslah emelli bir yetiştirici birliktir. Bu birliğin, 4734 sayılı yasanın 3 üncü unsurunun a bendi kapsamında kıymetlendirilmesi gerektiğine ait çok sayıda Kamu İhale Kurumu görüşü bulunmaktadır. Birliğin/ortaklarının, 7 adet süt toplama aracında bulunan toplam 17,7 ton kapasiteli soğutmalı süt, toplama tanklarıyla, direkt Çatalca ve Silivri’nin mahallelerinde bulunan Birlik üyesi üreticilerden alınmaktadır. Süt, 11 adet 26 ton kapasiteli soğutmalı tanklarında toplanmakta, Birliğin mutabakat yapmış olduğu firmanın Lüleburgaz ve Pamukova’da bulunan fabrikalarına süt tankerleriyle taşınmaktadır. Burada UHT edilmekte, mukavele / şartname şartlarına uygun hale getirilerek tırlarla İBB’nin Anadolu ve Avrupa yakalarında bulunan depolarına teslim edilmektedir. İBB’nin fiziki ve laboratuvar testlerinden de geçirilen sütler, üstte belirtildiği üzere İBB çalışanlarınca, çocukların kapılarına kadar götürülerek dağıtılmaktadır.
MARKETLERDE ÇOK FARKLI FİYATLARDA SÜT SATILIYOR
7- Görüldüğü üzere süreç, tümüyle saydam ve kamu faydası unsuru doğrultusunda gerçekleştirilmekte, kır fakirleri ile kent fakirlerinin dayanışması sağlanmaktadır. Süt alımında sürekli evvelden beri varlığını sürdüren kooperatifler ve üretici birlikleri tercih edilmektedir. Yapılan açık ihalede verilen fiyatlar, İBB’nin, üretici örgütlerinden elde ettiği süt temini sisteminin, fiyat açısından da uygun olduğunu kanıtlamaktadır. Marketlerdeki en ucuz süt fiyatıyla, İBB Halk Süt mal oluş fiyatlarının karşılaştırılması ekonomik olarak anlamsızdır. Çünkü, marketlerde çok farklı fiyatlarda süt satılmakta olup, sütün kalitesi ve üstte belirtilen lojistik şartlar, hatta tercih edilen kutu çeşidi ve niteliği, süt fiyatının oluşumuna olumlu ve/veya negatif tarafta tesir etmektedir.
8- İBB, gerek süt topladığı üreticilerin, gerekse süt dağıttığı çocukların ailelerinin siyasi – kültürel vb. aidiyetleriyle ilgilenmemekte, tam aksine sırf objektif ve bilimsel ölçütlere dayanarak bir toplumsal yardım uygulaması yürütmektedir. Mukaveleler, kooperatif ve birliklerden UHT süt temini temeline dayanmakta olup, hangi UHT firmasının tercih edileceği üretici örgütünün iradesi ile ve İBB’den bağımsız olarak şekillenmektedir. İBB’nin UHT tesisinin bulunmamasının eleştirilmesi trajikomiktir. Bu tenkit karşısında, ‘İBB, 25 yıl tıpkı takımlar tarafından yönetildi’ demekle yetinmeli. Dahası, iktisadi bir bakış açısıyla, İBB’ye ilişkin bir UHT tesisinin varlığı, şu anki kapasite itibariyle gerekli de değildir. Öteki taraftan, Üretici Birliği’nin kapasitesi, üstte da belirtildiği üzere, İBB mutabakatını yürütmeye kâfi olup, İBB tarafından desteklenen Birliğin vakit içinde kapasitesini daha da geliştirmesi beklenmektedir.
DAĞITIM TAKIMI YARDIM KOLİSİ DE DAĞITTI
9- Bu değerli proje yürütülürken, kimi masrafların tek sefer asıllı olarak kaçınılmaz olduğu da açıktır. Buna karşın, “Sütleri meskenlere dağıtmaya ne gerek var”, “Fuzuli masraf” üzere telaffuzlar lisana getirilirken; virüs günlerinde beşerler meskenlerinde izole iken, bu işçi ve araçlarla sırf süt değil; besin yardım kolileri ile alımına öteki bir algı yaratılmak istenen limon, patates, soğan da dağıtılmıştır. Değerli bir nokta da İBB toplumsal hizmet uzmanları sayesinde İstanbul’da kimsenin yalnız olmadığını gösterilmiştir; hem de en fakir ve zor sokaklarda, mahallelerde.
“Tire’den süt alırken neden İstanbul’dan almıyorsunuz” eleştirisi de haklı değildir. Şu anda, alımın İstanbul’un değerli tarım alanlarından yapıldığını belirtmek dahi kafidir.
Sonuçta; İBB, Ekrem İmamoğlu idaresinde, kır ve kent fakirleri faydasına yeni bir tarım ve besin rejimini, engellemelere aldırmadan, mazeret üretmeden, saydam, denetlenebilir ve halkımıza hesap verebilir nitelikte kurumuştur. Kurmaya da devam edecektir.
“İstanbul değişiyor, değişecek, her şey çok hoş olacak.”
Cumhuriyet
