Salgın önlemleri kapsamında 29 Nisan-17 Mayıs tarihleri ortasında tam kapanma uygulamasına geçildi. Yayınlanan genelge ile de üretim, imalat, tedarik ve lojistik dallarında faaliyet gösteren şirketler dışında kalan tüm ticari işletme, iş yeri ve ofislerin ise kapalı olacağı vurgulandı.
Genelgeye nazaran ihracatın olmazsa olmazı mümessil ofisleri ve dış ticaret şirketleri ise ofis tarifi içinde yer aldıkları için muafiyet kapsamında yer almadı. Bu durumun ihracat için büyük bir kahır yaratacağını vurgulayan dal temsilcileri, ihracatın kıymetli bir kısmının mümessil ofislerinin fiziki onayını gerektirdiğini ve dış ticaret şirketleri tarafından gerçekleştirildiğine dikkat çekerek, kelam konusu şirketlere muafiyet verilmemesi halinde ihracatın durma noktasına gelebileceği ihtarında bulundu. 17 binden fazla ihracatçı şirketin yer aldığı hazır giyim bölümü temsilcileri, mevzuyu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) iletti lakin şu ana kadar rastgele bir tahlil bulunabilmiş değil.
“ÇÖZÜMÜ YASAL YOLLARLA BEKLİYORUZ”
Dünya gazetesinden Yener Karadeniz’in haberine nazaran, genelge ile birlikte ihracatçıların telaş içinde kendilerini aradığını lisana getiren İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri Mustafa Gültepe, deklarasyonda sorun olduğunu söyledi. Gültepe, “Mümessil ve dış ticaret şirketleri ihracatçının bir departmanı üzere çalışıyor. Onların da muafiyet kapsamında yer alması, çalışmalarına devam etmesi lazım. Gelip eserlerimize bakmaları, onay vermeleri gerekiyor. Fiziki onay verecekler ki biz de ihracat yapabilelim. Biz, bizi arayanlara ‘çalışsınlar sorumluluk bizde’ diyoruz. Gerekli takviyesi vereceğiz. Zira onlar olmadan ihracat olmaz” dedi.
“KONU CUMHURBAŞKANLIĞI’NA DA İLETİLDİ”
Bu durumun önemli bir açmaz olduğunu vurgulayan TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Kesim Meclisi Lideri Onur Fayat ise şöyle konuştu:
“Mümessil ofislerde üretici ve ihracatçıları denetleyen denetçiler var. Hem eserlerin yurtdışı ile temaslarını sağlayan müşterileri temsilcilerinin hem de teknikerlerin alanda dolaşması ve esere onay vermesi gerekiyor ki ihracat süreci tamamlansın. Üretim ihracat yapabilmek için devam ediyor. Şu an bu husus çok önemli bir açmaz. Öte yandan dış ticaret şirketleri de ofis kapsamında oldukları için çalışmıyor. Kimi üreticiler eserleri üretiyor ancak ihracatı dış ticaret firması yapıyor. Bu mevzuyu TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu’na da ilettik. Cumhurbaşkanlığı’na da sunuldu bahis lakin şu ana kadar rastgele bir gelişme yok. Mümessil firmalar ve ihracatı yapacak olan dış ticaret şirketleri hala muafiyet kapsamında değil. Üretiyorlar fakat kim onaylayacak, kim ihraç edecek aşikâr değil, kasvet büyük, herkes tahlil bulmaya çalışıyor lakin kod işi de işin içine girince artık bu sınıftakilerin dışarı çıkması konu bahis değil” formunda konuştu. Fayat’ın verdiği bilgilere nazaran hazır giyim dalında 17 bin ihracatçı şirket bulunuyor ve bunun kıymetli bir kısmı dış ticaret şirketleri vasıtasıyla ihracat yapıyor. İHKİB sitesinde yer alan bilgilere nazaran mümessil ofislerin sayısı ise 36’sı yabancı olmak üzere 96 adet.
UYUMSUZLUĞUN SEBEBİ NE?
NACE kodları konusunda yaşanan külfetlerin nedeni ne, neden uyumsuzluk yaşanıyor?
Bölüm temsilcileri hali hazırda birçok şirketin faaliyet alanına yönelik NACE kodu bulunmadığını, daha evvel yanlış kod girilmiş olabileceğini ya da NACE kodu uygulaması öncesinde faaliyete başlandığı için bu meselelerin yaşanabildiği bilgisini verdi.
Örneğin bir şirket daha evvel perakende alanında faaliyet gösterip buna nazaran NACE kodu kaydı yaparken daha sonra faaliyet alanına ihracat ya da üretimi de eklemiş olabiliyor. Fakat hali hazırdaki sistemde üretim yapmasına karşın NACE kodunda yer almıyor. Akla gelen bir başka husus ise daha evvelki tam kapanmada neden bu problemlerin yaşanmadığı konusu oldu. Yeniden kesim temsilcileri birinci kapanmada ihracatın da büsbütün durma noktasına geldiği için mümessil ve dış ticaret şirketleri ile ilgili külfet yaşanmadığını, müsaade dokümanlarının ise şirketlerin kendilerinin hazırlaması nedeni ile ıstırap yaşanmadığını lisana getirdi. Öte yandan 1 Mayıs prestiji ile 700 bine yakın çalışan sistemden çalışma dokümanı alabildi. Sistemde yaşanan çok yoğunluk nedeniyle muhakkak aralıklarla çalışma müsaade dokümanı alma konusunda aksiliklerle karşılaşılırken, buna tahlil olarak EK-1 müsaade dokümanının indirilerek doldurulması ile alternatif bir metot sağlanıyor.
“NACE KODLARI TUTMUYOR”
Muafiyet kapsamında yer alan meslek kümesi çalışanları,İçişleri Bakanlığı e-başvuru sistemi üzerinden “görev belgesi” müracaatında bulunuyor. Ege Giyim Sanayicileri Derneği Lideri Hayati Ertuğrul, “Sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olmak için meslek kodları var. Ama üretici/imalatçı olduğu halde NACE kodları tutmadığı için doküman düzenlenemiyor. Bizim 200’ün üzerinde çalışanımız var. Süreç yapmaya çalıştık hiçbir sonuç alamadık. E-devlet vasıtası ile evrak alınması çok güç. Ek-1 diye süreksiz bir form var. O formu doldurup yönetim edeceğiz fakat ondan sonrasıyla ilgili büyük bir kahır yaşayacağımız ortada. Bununla ilgili İzmir Valiliği’ne müracaatta bulunduk. Ancak onlar da bu iş ile ilgili müspet bir dönüş yapmadılar” diye konuştu.
MİSYON EVRAKI KULLANIM MÜDDETİ UZATILDI
Bu ortada sistemde yaşanan aksaklıklar nedeniyle, manuel olarak hazırlanan misyon evrakı kullanım mühleti uzatıldı. İçişleri Bakanlığı’nın yeni genelgesinde; muafiyet alanındaki iş kolları için patronun ve çalışanın beyanı ve taahhüdüyle manuel olarak doldurularak çalışan ve iş yeri/firma yetkilisinin imzasıyla düzenlenecek “Çalışma Müsaadesi Misyon Evrakı Formu’nun” geçerlilik müddetinin 7 Mayıs 2021 Cuma 24.00’e kadar uzatıldığı bildirildi.
Cumhuriyet
