Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Lideri Aydın Erkoç, ikinci el araç ticaretinde yaşanan gelişmelere ve 1 Eylül’de yürürlüğe girecek yeni düzenlemeye ait soruları yanıtladı.
Pandemi öncesinde, 2019 yılının son çeyreğinde, ekonomik dalgalanmalar ve döviz kurunun yükselmesi ile sıfır araç fiyatlarının da yükseldiğini aktaran Erkoç, distribütörlerin de Türkiye’ye gelecek olan sıfır araçların satılmayacağını düşünerek siparişleri iptal ettiklerini lisana getirdi.
Sonrasında yaşanan pandemi süreciyle de fabrikaların üretimi 4 ay boyunca durdurmasıyla araç tedarikinde önemli düşünceler yaşandığını anımsatan Erkoç, “Sıfır araç temininde yaşanan zorluklar vatandaşların talebini ikinci ele kaydırdı. Devletimizin sağladığı takviyeler, iktisat bakanımız tarafından açıklanan kredi dayanak paketleri ve faiz indirimlerinin de yapılmasıyla ikinci ele bir yönelme oldu. Bu sebeple de ikinci el fiyatlarında önemli bir artış olduğunu söyleyebiliriz.” tabirlerini kullandı. Pandemi sürecinde sıfır araç temininde yaşanan kahırların ikinci el araç fiyatlarının artışında büyük rol oynadığına dikkati çeken Erkoç, “Bunun yanı sıra ne yazık ki meslekle hiç alakası olmayan, ayaküstü araç alıp satan şahıslar bayilere giderek araçları aldılar, liste fiyatlarının üzerine 30-100 bin TL ortasında kar marjı belirleyerek satış yaptılar.” diye konuştu.
Erkoç, pandemi sonrası tüm dünyadaki kesimlerde olduğu üzere ulaşımda da kişiselleşme yaşandığını, tüketicilerin ferdî araba alımlarının artış trendine girdiğini anımsattı.
Değişen tüketici alışkanlıklarıyla araç paylaşımı, toplu taşıma üzere ulaşım tiplerine talebin düştüğünü lisana getiren Erkoç, “Uzun müddet meskenlerinde kalan beşerler memleketine, yazlığına gitmek için toplu taşımada meydana gelebilecek olan sıhhat riskine rağmen kendi araçlarını alarak seyahat ettiler. Bayilerde de istedikleri arabayı bulamadıkları için yüksek fiyatlarla araçlarını almak durumunda kaldı. Böylelikle fiyatlarda da önemli artışlar yaşandı” dedi.
YÜZDE 100 FİYAT ARTIŞI
MASFED Lideri Aydın Erkoç, araç fiyatlarındaki artışın öbür sebeplerine ait ise, “2020 yılında geçen yıla oranla yüzde 100’e yakın bir artış meydana geldiğini söyleyebiliriz. Bu artışların devam edip etmemesi döviz kuruna bağlı. Olağandışı bir yükselme olmazsa fiyatlar artmaz. Lakin olursa artışlar devam eder. Zira ülkemize gelen araçların yüzde 80’e yakını ithal araçlar. Türkiye’de üretilen ve montajı yapılan araç sayısı yüzde 20’lere tekabül ediyor” değerlendirmesinde bulundu.
Başta birtakım internet siteleri üzerinden gerçekleşen araba ticareti olmak üzere ikinci el araç piyasasında “fırsatçılık” yapılıp yapılmadığı istikametindeki bir soruyu da yanıtlayan Erkoç, şunları kaydetti:
“Özellikle bu süreçte çok fazla fırsatçılık yapılıyor. Meslekle hiç alakası olmayan, çantacı olarak tabir ettiğimiz şahıslar bayilerden araçları alıp, sıfır olarak yüksek fiyatlarla satıyorlar. Bu durum ikinci el araç ticaretinde de mevcut. Yeniden bu işin ehli olmayan şahıslar ikinci el araçları piyasadan toplayıp, nasıl olsa araç fiyatları yükselecek niyetiyle üzerine fahiş bir kar oranı koyarak, devlete hiçbir vergi ödemeden araç alıp satıyorlar. Bunun yanı sıra internette araçları piyasa bedelinin altında göstererek, gerçekte olmayan araçların duyurusunu veren dolandırıcılar var. 2019 datalarına nazaran Türkiye’de 8 milyon 600 bin araç el değiştirdi, bunun 5 milyona yakını da ayaküstü araç alıp satanlar tarafından gerçekleşti. İnşallah, ikinci el araç ticaretini düzenlemeye yönelik çıkan yönetmelik sayesinde bu kayıt dışılığın önüne geçilecek, tüketici kazanırken devletimizin vergi kaybı azalacak. Mesleğimiz de hak ettiği prestiji kazanacak.”
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve ikinci el araç ticaretinde kıymetli değişiklikler içeren düzenlemeyi kıymetlendiren Erkoç, “İkinci el otomotiv dalı katma kıymet yaratan, milyonlarca şahsa istihdam sunan, endüstrisinden noterine, maliyesinden finans kurumlarına kadar yaklaşık 45 kesime girdi sağlayan büyük bir kesim. Çok uzun vakittir kesimimizin nizama girmesi, bu kesimde faaliyet gösteren şirketlerimizin korunması, bu işin ehil şahıslar tarafından yapılması için çaba ediyorduk. Çok şükür yönetmelik yürürlüğe girdi, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a, ilgili bakanlarımıza ve emeği geçen herkese bir sefer daha teşekkürlerimi iletiyorum. Yetki Evrakı zaruriliği ile bu işi mesleksel yeterliliği olanlar yapacak; meslektaşlarımız hak ettiği kazanımları elde edecek” biçiminde konuştu.
‘BİR AN EVVEL UYGULANMASINI DİLİYORUM’
AA’ya konuşan Aydın Erkoç, Türkiye genelinde 70 bine yakın motorlu araç satıcısı bulunduğunu, her birinin yüzlerce kişi ile çalıştığını, kira bedeli ve vergi ödediklerini anımsatarak, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Ama bir tarafta da ne yazık ki vergisini ödemeyen, istihdama katkı sağlamayan, kiralık iş yeri ya da mülkü olmayan, kendini motorlu araç satıcısı olarak gösteren şahıslar var. Çıkan yönetmelikte yer alan Yetki Evrakı zaruriliği ile bunun önüne geçilecek. Meslektaşlarımız da yetki evrakı ile ilgili gerekli evraklarını tamamlıyorlar. Tüccarlarımız en kısa müddette dokümanlarını alıp daha çağdaş normlarda ticaretini yapabilecek. Yönetmeliğin bir an evvel uygulanmasını diliyor, devamlılığın sağlanması ismine gerekli tüzel ve yasal mevzuatın faaliyete geçirilmesini bekliyoruz.”
Öte yandan, Ticaret Bakanlığının, İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelikte Değişik Yapılmasına Dair Yönetmeliği Resmi Gazete’de 15 Ağustos’ta yayımlanmıştı.
Buna nazaran, ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapan ve yetki dokümanını bugüne kadar almayan işletmelerin 31 Ağustos 2020’ye kadar yetki dokümanı almaları gerekiyor. Bakanlıkça aksi tespit edilmedikçe, bir takvim yılı içinde 3’ten fazla taşıt satışı ticari faaliyet kabul edilecek ve kayıt dışı ticari faaliyetler takip edilerek yaptırım uygulanacak.
Artık ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ait iş yeri açma ve çalışma ruhsatına sahip olmayan işletmelere yetki dokümanı verilmeyecek. Ayrıyeten belediyelere getirilen yükümlülükler ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ait ruhsat düzenlenen işletmeler de bakanlıkça takip edilecek ve yetki evrakı almadan faaliyette bulunan işletmeler belirlenebilecek.
Cumhuriyet
