Van’ın Muradiye ilçesinde 24 Kasım 1976 tarihinde 3 bin 840 kişinin ömrünü yitirmesine, 9 bin 232 konutun da oturulamayak hale gelmesine yol açan 7.0 büyüklüğünde zelzele meydana gelmiş ve akabinde Beyoğlu Piyalepaşa Mahallesi’nde depremzedeler için ‘Van Blokları’ ismiyle konutlar üretilmişti. Lakin kelam konusu konutların, süreç içerisinde muhtemel İstanbul sarsıntısına dayanmayacakları ortaya çıktı. Bunun üzerine periyodun İBB idaresi, Beyoğlu Belediyesi ve iştiraki KİPTAŞ eliyle, ‘Okmeydanı Kentsel Dönüşüm Projesi’ başlatıldı. Projenin Piyalepaşa’daki Van Bloklarını da içine alan kısmı için 2018 yılının haziran ayında start verildi. O tarihte yıkılan binaların yine imaline 2019 yılının ocak ayında başlandı. Fakat o devirde yaşanan seçim süreçleri ve projeye kâfi bütçe ayrılmaması münasebetleriyle inşaat sürecinde aksaklıklar yaşandı.
“ÇÖZÜM BULMA MECBURİYETİMİZ VAR”
“Depremi ve kentsel dönüşümü en üst düzeyde tartışmak, konuşmak ve bir tahlil bulma mecburiyetimiz var” diyen İmamoğlu, şunları söyledi:
“Bu, tüm yöneticilerin katiyen asli bir sorumluluğudur. Bu manada, İstanbul’un her köşesinde, her kurum bir gayret içerisinde; bunu görüyorum. Fakat büyük bir sorumluluk ve büyük bir seferberliğe dönüşmediği takdirde, nitekim uzun yıllara muhtaçlık duyarız. Bunu, en güçlü biçimde, bir süratle yapmanın mecburiyet olduğunu da İzmir’de bile çok yakında yaşadık. Hayatını kaybeden vatandaşlarımıza rahmet diliyorum. Tıpkı vakitte, hala şifa bekleyen zelzele mağdurlarına da acil şifalar diliyorum. Elbette aşikâr prensipler var. Biz de bu prensiplerle hareket ediyoruz. Öncelikli alanlar, acil dönüşmesi gereken binalar… Elbette insan odaklı, elbette bir ortada çözüm… Yaşadıkları yerlerde, yapılarına tekrar taşınabilmelerini sağlamak… Bunların hepsi değerli.”
VAN’DAN İSTANBUL’A FARK ETMİYOR
Piyalepaşa’nın “bütüncül bir tahlil bulma sorumluluğuna bir örnek” olduğunun altını çizen İmamoğlu, “Niçin? Ta 1976’da, Van’da, Çaldıran’da zelzele mağduru olan vatandaşlarımız, hemşehrilerimiz, 40 yılı aşkın evvel, oradan, zelzeleden kaçarak bir nevi, devlet eliyle yapılan bu yapılara yerleştiriyorlar. Aslında, ülkemizin dört bir köşesinde, olaya büyük bir sorumlulukla sarılmamızın temel göstergesidir. Van’dan İstanbul’a, fark etmiyor; önlemli davranmazsanız, iyi bir temel atmazsanız, 40 yıl sonra bu değişimi yapmak zorunda kalmanız da işin öteki bir boyutu. Burada 8 bloktan oluşan, 80 aileye teslim edilecek olan bu yapıların, bütün bu hemşehrilerimize, vatandaşlarımıza iyi olmasını diliyorum” dedi.
“SİYASET MECRASINA DÖNÜŞTÜRMEK YANLIŞ”
“Sürecin yanlışsız olanı bu; yanlış olanı aslında işte zelzelesi yahut bu çeşit dönüşümleri bir siyaset mecrasına dönüştürmek” diyen İmamoğlu, şunları söyledi:
“Bu, olmaz. Bunu yapmayacağız. Bundan uzak duracağız ve her basamakta her ortamda bu bahiste samimi bir arayışın içerisinde olacağız. İstanbul’da, zelzelenin ne kadar büyük tehdit olduğunu, yalnızca şuradan dönüp sağınıza, solunuza ya da karşı tarafa baktığınızda bile tehdidin boyutunu görebilme bahtımız var. Uzaktan da olsa, bu riski hissedebiliyorsunuz. Tek başına hiçbir kurumun gücü yetmez. Bu işi bütüncül bir sorundur. Bakın her yerde söyledim, burada da söyleyeceğim: 5 Kasım’da Cumhurbaşkanlığı’nın yaptığı açıklamada, 18 yılda 975 bin bina yapıldı, fakat dönüşüme muhtaç 6,5 milyon daha binanın olduğu söz edildi. Bunun manası ne biliyor musunuz? Bu 18 yılda verilen büyük uğraşın bile, birebirini yapmaya devam etsek, bize 110 sene lazım. Zelzelenin ise ne vakit kapımızı çalacağını bilmiyoruz. Yalnızca İstanbul’da, 800 bin yapı var 1999 yılından evvel yapılmış. Bakın, burada ‘Deprem Konutları’ diye 43 yıl evvel yapılan binaları, ‘sakat’ diye değiştirmek zorunda kaldık. Fatura bu kadar acıdır, fotoğraf bu kadar nettir. Bunun bütüncül bir çalışmaya, bir seferberliğe dönüşmesinin tarafı, ne Cumhurbaşkanlığı’dır ne bakanlıktır ne Büyükşehir Belediyesi’dir ne Beyoğlu Belediyesi’dir. Tümüyle, bütün ögeleriyle, milletimizin, devletimizin bir ortada çalışma ve uğraşıdır.”
KENTSEL DÖNÜŞÜM ZENGİNLEŞME MODELİNE DÖNÜŞTÜ
Birtakım yerlerde kentsel dönüşümün bir zenginleşme modeline dönüştüğü ihtarında bulunan İBB Lideri, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Geçtiğimiz yıllarda hengameler verilmiştir; 1 daire yerine, 3 daire, 5 daire, 10 daire… Burada o denli bir şey yapılmadı. Ancak bu neye sebep oldu? Hem İstanbul’a makus bir yapılaşma modeline hem imar yoğunluklarına hem de Fikirtepe üzere, içinden çıkılmaz hal alan bir kadro sıkıntılı alanlara dönüştü. Bütün bunları bertaraf edebilmek için hem vatandaşın sorumluluğunu anlayabilmesi hem kurumların daima birlikte gayret edebilmesi için ben, hem İstanbulumuza hem de ülkemizin zelzele ile gayret eden her kentine, birer Sarsıntı Kurulu kurulmasının ve tek elden bu sürecin yönetilmesinin koşul olduğunu buradan hatırlatmak istiyorum. 17-18 tane yönetmeliğe, kanuna baktığımızda, her biri zelzeleye güya hizmet eder durumda. Aslında o denli bir kaos var ki; her birisi birbirini ayağına basar durumda. Bütüncül bir düzenleme ile kente nazaran ve mevziye nazaran bir ortak akılla, sarsıntıya ve dönüşüme daima birlikte bir tahlil bulmak zorunluluğumuz vardır. Yalnızca İstanbul’da, 50 bin yapının, binanın -bakın daire demiyorum- yüksek şiddetli zelzelede, ne yazık ki tümüyle yıkılacağı tespit edilmiş durumda. Daha evvelki yapılan araştırmalardan bahsediyorum. Şu anda İstanbul’un, pilot olarak Avcılar ve Silivri’de başladığımız bir tespit çalışmamız var ve bütün İstanbul’a bunu yaygınlaştırmak istiyoruz. Daha vahim bir tablo ile karşılaşacağımız ortadadır. 50.000 yapıda kaç insanın can kaybına maruz kalabileceğini varın siz hesaplayın. Ben, hesaplamaktan bile korkuyorum.”
BİR YERDE YANLIŞ YAPIYORUZ
Türkiye’de yaşanan zelzelelerde, öteki ülkelere nazaran daha fazla can ve mal kayıpları yaşandığına dikkat çeken İmamoğlu, “Bir yerde yanlış yapıyoruz biz. Bunu düzeltmenin tek lisanı, tek aklı olmalı. Onu da ortak akılla bir masada sağlayabiliriz. Bir ombudsmanlık üzere çalışmalı. Efendim, A Partisi’ne B Partisi karşı çıkıyor… Yok o denli bir şey. Orada bir akıl var ve gerçek ise hiç kimsenin ona karşı çıkma bahtını farklı şuralarda veremeyiz. Bakın ben, hiçbir partiden bahsetmiyorum. Hiçbir partinin başka partiye olan halinden da bahsetmiyorum. Bu söylediğim prensiplere alışılmamış kim davranıyorsa, hatalı odur. Hepsini kınıyorum. İsterse kendi mensubu olduğum partim olsun. O bakımdan, zelzelesi bu kadar üst lisandan yönetebilmenin bir modelini, bir finansmanını, bir imalat biçimini bulamadığımız takdirde, yıllar geçer, birebir şeyi konuşur, dururuz. Bu kadar net. Onun için biz, bu Zelzele Kurulu sıkıntısını önemsiyoruz” diye konuştu. Konuşmaların akabinde, 5 aileye sembolik olarak anahtarları teslim edildi.
Cumhuriyet
