İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, Çin’i Sincan Uygur Özerk Kesimi’ndeki Uygurlara karşı “yoğun, korkunç” insan hakları ihlalleriyle suçladı ve bunun sorumlularına karşı yaptırımların kelam konusu olabileceğini söz etti.
BBC’ye konuşan Raab, Müslüman Uygurlara yönelik çetinle kısırlaştırma ve daha geniş basınçların “uzun devirdir görülmemiş şeyleri hatırlattığını” söyledi.
Raab, İngiltere’nin bu mevzuda gerekli adımı atmak üzere müttefikleriyle çalışacağını kaydetti.
Çin’in İngiltere büyükelçisi ise yekuna kamplarıyla ilgili tezlerin “sahte” olduğunu belirtti.
BBC’de Andrew Marr’ın programında konuşan Büyükelçi Liu Şiaoming, Uygurların da Çin’deki başka etnik kümeler üzere muamele gördüğünü belirtti.
Uygurların gözleri bağlı bir halde trenlere bindirildiğini gösteren ve Avustralya güvenlik üniteleri tarafından doğrulanan İHA ile çekilmiş medyadan imgeler izletilen Liu, bu manzaralar hakkında haberi olmadığını ve “herhangi bir memlekette mahkumların bu formda aktarım edilebildiğini” söyledi.
Liu, “Sincan’da o denli yekuna kampları yok. Çin’e karşı çok fazla uydurma suçlama var” diye konuştu.
Çin’de bir milyon civarında Uygur Türkü ve gayri Müslüman azınlıkların gözaltı kamplarında tutulduğuna inanılıyor. Çin bu kampları “yeniden eğitim” kampları olarak isimlendiriyor.
Çin evvel bu kampların varlığını inkar etmiş, daha sonra ise Sincan Özerk Yeri’ndeki ayrılıkçı şiddet hadiselerinin akabinde, “teröre karşı gerekli önlemler” olarak savunmuştu.
Çinli yetkililerin bayanları kısırlaştırmaya yahut doğum denetim metotları tatbike zorlaması ile ilgili suçlamaların akabinde Birleşmiş Milletler’e mevzuyla ilgili inceleme başlatma davetleri yapıldı.
‘İNSAN HAKLARI İHLALLERİNİN OLDUĞU AÇIK’
Uygurlara muamelenin soykırım tarifine uyup uymadığı sorusuna Raab, memleketler arası topluluğun bu cins argümanlar konusunda “dikkatli” olması gerektiğini belirterek, “Yasal tarifi ne olursa olsun, ağır, şiddetli insan hakları ihlallerinin olduğu açık” diye konutu.
Raab, “Çok rahatsız edici ve çetinle kısırlaştırmadan tutun da eğitim kamplarına kadar hadisenin kişisi boyutları ile ilgili haberler uzun devrandır görülmemiş şeyleri hatırlatıyor” dedi.
Raab, “Çin ile olumlu bir alaka istiyoruz, fakat bu tıp haller görüp de reaksiyon göstermemek olmaz” diye devam etti.
İngiltere hükümetine, Uygurlara yönelik basınçlardan sorumlu Çinli yetkililere karşı seyahat yasağı ve mal varlıklarına el koyma üzere yaptırımlar pratiği cihetinde davetler artıyor.
Dışişleri Bakanı bu mevzuda, “Arakan (Müslümanları) ve Kuzey Kore’de yaptığımız üzere, deliller ortaya koymak gerekiyor ve bu uzun vakit alıyor, çünkü hadiseye müdahil insanları hakikat ve sorumlu bir biçimde tespit etmek gerekiyor” dedi.
ÇİN BÜYÜKELÇİSİ: ARGÜMANLAR TEMELSİZ
Çin Büyükelçisi Liu ise, İngiltere’nin Çinli yetkilileri amaç alması halinde, memleketinin de misillemede bulunabileceğini tabir etti.
Uygurlara yönelik “etnik temizlik” argümanlarını ise temelsiz bulduğunu söyleyen Liu, Uygurların “diğer etnik kümelerle birlikte barışçıl ve entegrasyonlu bir ortak ömür sürdüğünü” söyledi.
2015-2018 yılları arasında Uygurların nüfus artışında yüzde 84 düşüş kaydedildiği gösteren donelerle ilgili olarak da “doğru değil” değerlendirmesi yaptı ve Uygurların Sincan’daki nüfusunun son 40 yılda iki katına çıktığını sav etti.
Büyükelçi, Uygurlara yönelik kitlesel çetinle kısırlaştırma tezleriyle ilgili olarak “Hükümet siyaseti bu çeşit pratiğe muhakkak karşı” dedi.
Tek tek kısırlaştırma vakaları konusuna tümden itiraz edemeyeceğini belirten büyükelçi, “tüm etnik azınlıklara eşit muamelede bulunuyoruz” diye konuştu.
Cumhuriyet