PA Media
İngiltere ve Galler’de savcılık hizmetlerinin üst kuruluşu Kraliyet Savcılık Hizmetleri (RCS), tecavüz ve cinsel saldırı-taciz davalarında izlenecek kuralları sekiz yıl sonra birinci sefer “dijital çağın değişen davranışları” ışığında güncelledi.
Tecavüz ve cinsel taarruz konusunda savcıların izleyeceği kurallarda yapılan güncellemede, bir mağdurun kendisine saldıran bireye çıplak fotoğraf yollaması ya da çöpçatan uygulaması yoluyla buluşmasının “rıza” manasında yorumlanmaması gerektiği kaydedildi.
Savcılık kurumu, İngiltere ve Galler’de tecavüz ve cinsel taarruz vakalarında, yargıya intikal ve mahkumiyet sayılarının rekor düşüşler göstermesi nedeniyle şiddetli tenkitlerle karşı karşıyaydı.
1 Kasım tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan yeni kurallar, savcıları tecavüz ve cinsel hücum hadiselerinde iddianamelerini hazırlarken karşı karşıya gelebilecekleri 39 yanlış bilgi-çıkarsamalar ve önyargılı tipleştirmeler konusunda uyarıyor.
39 unsurluk listedeki “yanlış çıkarsamalar” ortasında, “Biriyle buluşmadan evvel, cinsel içerikli fotoğraflar ya da bildiriler gönderdiyseniz, cinsel bağ kaçınılmazdır” ya da “Bir erkekle internet üzerinden ya da çöpçatan uygulaması üzerinden tanıştıysanız, cinsel ilgi arıyorsunuz demektir ve buna hazır olmanız gerekir” üzere önyargılar bulunuyor.
KRİTİK SORU: İSTEK NE VAKİT VERİLMİŞ OLUR?
Savcılık üst kurumunun tecavüz konusundaki davalardan sorumlu yetkilisi Siobhan Blake, açık, cinsel içerikli fotoğrafların cinsel ilgi için genel istek formunda yorumlanmaması gerektiğini söyledi.
Teknolojinin değiştiğini ve bunun insanların bağlantı ve davranış biçimlerini de değiştirdiğini söyleyen Blake, “Savcılarımızın bu değişimlerin geniş toplumsal bağlamını anlaması hayati kıymet taşıyor. Örneğin bir çok genç açık fotoğraflar paylaşmanın günlük hayatın sıradan bir modülü olduğuna inanıyor” dedi.
Blake “Burada en kritik husus istek ve isteğin ne halde verildiği ya da verildiğinin düşünüldüğü. Toplum olarak, özellikle da savcılar olarak, bizlere sıra dışı gelebilecek birtakım uç örneklerin tesirinde kalmamalıyız. Temel olarak örneğin bir kişi bir gün birine çıplak bir fotoğrafını yollayabilir ve bu, öbür bir gün cinsel bağa istek verdiği manasına gelmez. Birisi, sadece çöpçatan sitesi kullanıyor diye her türlü cinsel temasa genel istek verdiği varsayılamaz” diye konuştu.
Güncellenen metinde ayrıyeten tecavüz ve cinsel hücum hadiselerinde uyuşturucu kullanımının artmasına (kimseks), bir öteki deyişle mağdurların uyuşturucu kullandıkları için yargılanmaktan tasa ettiklerine dikkat çekiliyor.
‘KİMSEKS’ ORTAMINDA TECAVÜZ VE TRAVMA TESİRİ
Bu mevzuda “Kimseks, tarafların, cinsel alaka öncesi ya da sırasında aldıkları uyuşturucu unsurun tesirinde oldukları durumlar için kullanılan bir tabirdir.
Savcılar, tecavüz ve/veya cinsel atak bu türlü bir ortamda meydana gelmişse, mağdurların, yasak hususlar kullandıkları ya da temin ettikleri için suçlanabilecekleri endişesiyle, savcılığa yardımcı olmaktan kaçınabileceklerini akılda bulundurmalıdır” deniyor.
Güncelleme ayrıyeten mağdurların uğradığı travmanın, hadiseleri hatırlama ve dengeli bir formda anlatma yetilerini etkileyebileceği de vurgulanıyor.
Savcılık üst yetkilisi Blake, “Tecavüz ve ağır cinsel hücum vakalarının insanların karşı karşıya kalabileceği en travmatik kabahatler olduğu gerçeği hiç bir vakit unutulmamalı” diye konuştu.
Savcılık kurumu, eşcinsel münasebette şiddet ve tecavüz, mağdurun fizikî ya da zihinsel meselelerinden ötürü müdafaasız olduğu durumlarda cinsel akın bahislerindeki kurallarda da güncellemeler yaptı.
Getty ImagesMÜRACAATLARININ YÜZDE 3’Ü MAHKUMİYETLE SONUÇLANIYOR
Londra Belediyesi’nin tecavüz mağdurlarıyla dayanışma konusundaki yetkilisi Claire Waxman, başkentte yürütülen bir araştırmaya nazaran, cinsel taarruz şikayetlerinin yalnızca yüzde 3’ünün mahkumiyetle sonuçlandığını söyledi ve savcıların travma eğitiminden geçirilmesini istedi.
Bu mevzudaki kuralların değişmesine çoktandır muhtaçlık duyulduğunu söyleyen Waxman, “Travma belirtileri, örneğin hafıza tutarsızlıkları çok uzun vakittir mağdurların güvenilmez olduğu biçiminde yorumlandı ve şikayetlerin davaya dönüşmemesinde tesirli oldu” diye konuştu.
YARGILAMA VE MAHKUMİYET ORANLARINDA BÜYÜK DÜŞÜŞ
Temmuz ayının sonunda Kraliyet Savcılık Kurumu İngiltere ve Galler’de tecavüzden mahkum olanların sayısının rekor seviyede düşüş gösterdiğini açıklamıştı.
Resmi bilgilere nazaran 2019-20 yılında tecavüz suçlamasıyla mahkum olanların sayısı yüzde 25’lik bir düşüşle 1439’a düşmüştü.
Buna paralel olarak mahkemeye giden tecavüz şikayetlerinin oranında da bir yıl içinde yüzde 31 düşüş olduğu anlaşılmıştı.
Son beş yıllık sayılara bakıldığında da polise yapılan cinsel taarruz şikayetlerinin sayısında çok büyük bir artış olmasına karşın, birebir devir içinde yargıya intikal eden şikayetlerin oranının yarıya indiği de görülüyor.
Cinsel hücum kabahatlerinin yargıya intikali ve mahkumiyet oranını artırmayı hedefleyen beş yıllık bir plan hazırlayan Kraliyet Savcılık Kurumu’nun önümüzdeki haftalarda polis teşkilatıyla ortak bir stratejiyi kamuoyuna açıklaması bekleniyor.
Cumhuriyet
