Getty Images
İngiltere’nin Ankara Büyükelçisi Sir Dominick Chilcott, Diplomasi Muhabirleri Derneği’nden gazetecilerin sorularını yanıtladı. Chilcott; İngiltere ile Türkiye ortasında imzalanan özgür ticaret mutabakatı, S-400 satışı ve Kıbrıs sorunu ile ilgili kıymetli açıklamalar yaptı.
Chilcott, BBC Türkçe‘nin, “İngiliz basınında çıkan haberlere nazaran İngiltere, Türkiye’ye son 7 yılda 1,3 milyar sterlin kıymetinde silah satışı yaptı. İki ülke NATO müttefiki lakin bir yandan da Türkiye, Rusya ile stratejik işbirliğine gidiyor, S-400 füze savunma sistemi satın alıyor. İngiltere ile Rusya ortasında hâlâ devam eden kritik sıkıntıları da göz önünde bulundurursak, İngiltere S-400 satışına nasıl yaklaşıyor?” sorusuna, “NATO’da karar verilen, Rusya’dan askeri mühimmat almama durumunu destekliyoruz” karşılığını verdi:
“Dediğiniz üzere NATO müttefikleriyiz. Savunma sanayi bölümünde işbirliği yapıyoruz, ikili alakaların değerli bir bileşeni. Savunma sanayi işbirliğinde TFX savaş uçakları son derece kıymetli bir proje. İngiltere, savunma bölümünde Türkiye ile birlikte çalışma ve işbirliğini sürdürme kararlı.
“NATO’nun, Rusya’dan askeri materyal alınması konusunda bir prensibi var. NATO müttefikleri kendi ortalarında bunun yapılmaması gerektiği konusunda uzlaştı. Bu, İngiliz hükümetinin de bu bahisteki konumudur.
“NATO’da karar verilen, müttefiklerin Rusya’dan askeri gereç almama yahut Rusya kaynaklı mühimmatı kullanmama konumunun gerisindeyiz. Buna tek istisna, Soğuk Savaş periyodundan kalma Rusya’dan gelen gereçleri bulunduran ülkelerdir.
“Pozisyonumuz çok açık. Umarız Türkiye gelecekte NATO müttefikleriyle savunma sanayi işbirliğine sarfiyat, Rusya’yla değil”
Türkiye’de Türk Havacılık ve Uzay Endüstri’nin (TAİ) F-16 savaş uçaklarının yerini alması gayesiyle geliştirdiği TFX jetlerinin motorları için Chilcott, “İngiliz hükümeti, Rolls-Royce’un bu projede Türk ortaklarla birlikte motorların dizayn edilmesi ve üretilmesi için çalışan şirket olmasını umuyor” tabirlerini kullandı.
‘Kapsamlı hür ticaret mutabakatı, insan hakları ve etraf problemlerine da değinebilir‘
Türkiye ile İngiltere’nin Covid-19 salgını öncesi ikili ticaret hacminin 21 milyar doları bulduğunu belirten Büyükelçi Chilcott, bunun yüzde 90’ının Avrupa Birliği (AB) ile yapılan mutabakatlarla gelen mallardan kaynaklandığını hatırlattı.
Chilcott, bu sebeple İngiltere’nin AB’den ayrılışı (Brexit) sonrası ticaret hacmini düşürmemek ve gelecekte artırmak için hür ticaret muahedesi imzalandığını söyledi.
İngiliz basınında ise İngiltere hükümeti, “insan hakları ihlâlleri ve demokratik kurumların işlemediği” gerekçesiyle Türkiye ile mutabakat imzalanmasını eleştirilmiş, İngiltere’nin Brexit sonrası “uluslararası hukuka ve pahalara bağlı kalma kelamını de hiçe saydığı” yazılmıştı.
Büyükelçi Chilcott, bu tenkitlere cevap olarak “Bu kapsamlı bir özgür ticaret muahedesi değil, yani bizim kapsamlı özgür ticaret mutabakatlarında yer vereceğimiz birçok maddeyi içermiyor. Bu unsurlar çalışanların hakları, etrafla ilgili hassasiyetler ve insan haklarıyla ilgili sorunlara odaklanıyor” dedi:
“Sanırım daha geniş kapsamlı özgür ticaret muahedesi için müzakerelere başladığımızda bunun çok daha çağdaş bir muahede olması için çalışacağız. O vakit birtakım diğer meselelere da değinileceğini düşünüyorum ki bu problemler aşikâr ki iki ülke halkları için de çok büyük ehemmiyet arz ediyor.”
Daha geniş kapsamlı hür ticaret muahedesinin iki yıl içinde imzalanması planlanıyor.
Getty ImagesSerbest ticaret muahedesini Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile Büyükelçi Chilcott, 29 Aralık’ta imzalandı‘Kıbrıs’tataraflara ne üzerine muahedeleri gerektiğini söyleyemeyiz‘
Kıbrıs Meselesi’nin tahlili için Mart ayında Birleşmiş Milletler öncülüğünde başlayacak görüşmelerde Türk ve Rum tarafları ile birlikte garantör ülkeler İngiltere, Türkiye ve Yunanistan da yer alacak.
Türk tarafı iki toplumlu ve iki bölgeli federasyon yerine bir müddettir “iki devletli” tahlili öneriyor.
İngiltere’nin Kıbrıs problemine yaklaşımı sorulduğunda Büyükelçi Sir Chilcott, “Ada’daki bölünme Doğu Akdeniz’deki tansiyonun en kıymetli sebeplerinden biri. Bir yandan da Türkiye ile AB ortasındaki kimi problemlerin da sebebi. Tahlil, adadaki iki toplumun da keyifli bir biçimde birlikte yaşayabilmesi ve Doğu Akdeniz’deki jeostratejik fotoğrafı daha olumlu bir görünüme dönüştürmek demek” dedi:
“Taraflara ne üzerinde mutabakatları gerektiğini söyleyemeyiz, buna kendileri karar vermeli. Bizim yapabileceğimiz tarafların her ne olursa olsun ortak bir taban bularak karşılık kabul edilebilir bir tahlilde uzlaşmasına yardımcı olmak.”
Cumhuriyet
