İran’ın Güney Pars gaz alanlarındaki büyük rafinerileri ve endüstriyel projelerinde çalışan yaklaşık 10 bin emekçi, fiili grev dalgasının kesimi olarak iş bıraktı. Emekçiler, 50 derece sıcağa karşı çaba ederken, fiyatların geç ödenmesini, düşük fiyatları, iş güvenliğinin olmaması ile makûs çalışma ve hayat şartlarını protesto ediyor.
Fiyatların geç ödenmesi sık yaşanan bir sorun ve mahallî protesto/grev hareketleri yaygın bir durum. Lakin, bu türlü büyük ölçekli, koordineli grev dalgası daha evvel hiç görülmemiş bir durum ve bir dizi rafineriyi ve birçok yükleniciyi etkiledi.
Grevciler inşaatçılar, elektrikçiler, kaynakçılar, boru tesisatçıları ve istihdam ofisleri için çalışan başkaları ile dünyanın en büyük doğal gaz alanındaki endüstriyel projelerde çalışan ustalardan oluşuyor. Ayda 20 gün iş, on gün müsaade formunda vardiyalı olarak çalışıyorlar ve vardiyadayken işyerine yakın yurtlarda kalıyorlar. Artık, 20 günlük vardiya döngüsüyle çalışmayı reddediyorlar.
GREVİ BİR İŞ CİNAYETİ TETİKLEDİ
Grev dalgası, Mahshahr petrokimya kompleksinde taşeron bir emekçi olan Ebrahim Arabzadeh’in 28 Temmuz’da işyerindeki ısı yüksekliği nedeniyle öldüğünde tetiklendi. Çalışanlar, müteahhit firmalara taleplerinin bir listesini sundu. 1 Ağustos Cumartesi günü 10 bin personel greve çıktı, 2 bini gaz alanlarını büsbütün terk etti ve konuta döndü, birçoğu müteahhitlerin ofislerinin dışında toplandı.
IndustriALL Global Sendikası’nın İran üyesi olan İran Mekanik ve Metal Çalışanları Sendikası, hareketin ölçeğinin, emekçilerin çeşitli ödünler kazanma ve muhtemelen büyük sanayi sitelerinde temsil edilme talihi olduğu manasına geldiğine inanıyor.
Grev devam ederken, başka rafineri ve petrokimya komplekslerindeki personellerin de greve katılması bekleniyor. Protestolar ise 4 Ağustos’ta orta İran’daki İsfahan rafinerisine ve kuzeydoğudaki Meşhed’e sıçradı.
ÜLKE BOYUNCA BİR ENDÜSTRİYEL HAREKET DALGASI
İran boyunca, Haft Tappeh (Yedi Tepe) şeker rafinerisi ve Arak kentindeki endüstriyel tesislerde de dahil olmak üzere bir endüstriyel aksiyon dalgası var.
Grevci çalışanlar çoklukla zalimce bastırılır. Lakin Güney Pars çalışanları, teminatsız istihdamlarını endüstriyel bir silah olarak kullanıyorlar: Kalıcı çalışanlar olmadıkları için iş bırakma yahut işten ayrılma nedeniyle cezalandırılamazlar.
Grevin örgütleyicileri, grev yayılırken güvenlik güçlerinin misillemesinden korkuyorlar. Kilit aktivistlere yönelik teyit edilmemiş tutuklamalar ve izlenme raporları var.
Grevin birinci iki gününde, kimi patronları, güneydoğudaki Iranshahr elektrik santrali de dahil olmak üzere kuralları tekrar müzakere etmeye hazır oldukları açıklaması yapmaya teşvik ettiği bildirildi.
IndustriALL Genel Sekreter Yardımcısı Kemal Özkan şunları söyledi: “İranlı çalışanlar, hiçbir baskının onları susturmayacağını tekraren kanıtladılar. Hakları için ayağa kalkacaklar ve sesleri duyulana kadar protesto etmeye devam edecekler. Gaz alanlarındaki personeller, haklarını savunmak için eşgüdümlü, stratejik endüstriyel bir harekette bulunuyorlar. Sağlam dururlarsa, değerli bir değişim sağlayabilirler. Bağımsız sendikalar tanınana kadar İran endüstriyel çatışmaya maruz kalacak”
İRAN IKTISADI İÇİN DEĞERLI BİR BÖLGE
Güney Pars alanları, İran’ın en kıymetli hidrokarbon projesi. Ülke, hiperenflasyon yaşadığı için döviz için bu projeye bağımlı. Devlet tarafından işletilen petrol ve gaz şirketi, Güney Pars’taki tüm projelerde karar yetkisine sahip. Fransız güç devi Total, 2017 yılında alanları geliştirmek için bir muahede imzaladı, fakat ABD yaptırımları nedeniyle çekildi.
Saha, başka çok uluslu güç şirketleriyle iştirakle geliştiriliyor, fakat İran’ın gerekli mali taühhütleri artırmak için gayret etmesi gerekti. Müteahhitler, programın gerisinde olan projeler üzerinde çalışmayı tamamlama baskısı altındalar ve çoklukla bankacılık dalına yönelik yaptırımlar nedeniyle devlet ihalelerinin geciken ödemeleri nedeniyle likidite meseleleri ile karşı karşıyalar.
Kaynak: Üniversal
Cumhuriyet
