İran’da 21 Şubat’ta yapılan milletvekilliği seçimlerinde Anayasayı Koruyucular Kurulu’nun (Nigehban) reformist adayları veto etmesi nedeniyle Meclis’te ezici çoğunluğu elde eden muhafazakarların, 18 Haziran 2021’de yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimlerini de almalarına kesin gözüyle bakılıyor.
Çoğunluk avantajını kullanmak isteyen kimi muhafazakarlar, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin vazife mühletinin dolmasına 7 ay kala azledilmesini istiyor. Fakat ülke başkanı Ali Hamaney’in buna müsaade vermeyeceği kanaati hakim.
Yargı Erki’ni ellerinde bulunduran ve yasama organında da çoğunluğa ulaşan muhafazakarların, yürütme erkine de hakim olmasıyla Tahran-Washington ilgilerinin nasıl bir noktaya evrileceği merak ediliyor. ABD’de 3 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimlerinin sonuçları, tüm kurumlara hakim olan muhafazakarların izleyeceği yol haritasını da değerli ölçüde etkileyecek.
AA muhabiri, ABD başkanlık seçimleri, İran’a tesiri ve Demokratlar ile Cumhuriyetçiler ortasındaki farkı İran Meclisi’ndeki milletvekillerine sordu.
“ABD SEÇİMLERİNİ CİDDİYETLE TAKİP EDİYORUZ”
İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Siyaset Komitesi Sözcüsü Ebulfezl Amuyi, ABD’nin azamî baskı siyaseti, sert yaptırımlar ve Kasım Süleymani suikastıyla daha evvel de makus olan Tahran-Washington bağlarını iyice çıkmaza soktuğunu belirtti.
Adayların İran’a dair siyasetlerden geri adım atmaları için seçimlerin bir fırsat olduğunu lisana getiren Amuyi, “ABD seçimlerini ciddiyetle takip ediyoruz. İran, ABD’nin rastgele bir adayına nazaran siyaset belirlemez. Dış siyasette uyum içinde hareket ediyoruz. Meclis olarak karşı tarafın nükleer muahedeye bağlı kalmadığına inanıyoruz.” görüşlerini paylaştı.
Trump ve Biden’dan İran’a dair farklı şeyler işittiklerini lakin Biden’ın CNN’de yayınlanan makalesinin onun da yaptırımları sürdüreceğine işaret ettiğini söyleyen Amuyi, “Biden İran’a karşı Trump’a göre daha akılcı prosedürler uygulayacağını söylüyor. Baskı ve yaptırımla İran’ın stratejisinde hiçbir değişiklik meydana getiremezler.” dedi.
“BİDEN VE TRUMP, İRAN İÇİN AYNI”
Sistan-Beluçistan Milletvekili Muineddin Saidi, Hiroşima ve Nagazaki faciaları ile İran’da 1951’de Muhammed Musaddık’a yapılan darbenin ABD’de Demokratların periyodunda olduğunu hatırlatarak, şöyle konuştu:
“Demokratlar ile Cumhuriyetçiler ortasındaki fark, akrep ile yılan ortasındaki fark üzere. Demokratlar da yönetimdeyken İran’a karşı birebir siyasetleri yürütüyordu. Trump memleketler arası hiçbir kurala uymuyor lakin Demokratların İran’la ilgili ajandasının da kabul edilebilir olduğunu düşünmüyorum. Biden ve Trump, İran için tıpkı.”
İsrail dışında dünyadaki tüm devletlerle bağların iyi olmasını savunduklarını aktaran Saidi, “İran’ın temel unsurları vardır, şayet onlara riayet edilirse İsrail dışında her devletle müzakere yapılabilir. Yaptırımlar kalkmadan ve ABD halini değiştirmeden müzakere kelam konusu olamaz diye düşünüyorum. Tarihin farklı periyotlarında liderler ortasında değişik görüşler benimseniyor olabilir, Obama devrinde siyasi unsurlara riayet edildi. Nükleer mutabakat için gerekli yasal tedbirler alınmadığı için sonuç alınmadı.” değerlendirmesinde bulundu.
“ABD’NİN İRAN’LA İLGİLİ GENEL STRATEJİSİ İSRAİL LOBİSİNİN TESİRİ ALTINDA”
Trump ile Biden ortasında İran’a ait rastgele bir fark olmayacağını lakin taktik ve teknikler konusunda farklı hareket edebileceklerini tabir eden Tahran Milletvekili Nizameddin Musevi ise şunları kaydetti:
“ABD’nin İran’la ilgili genel stratejisi İsrail lobisinin tesiri altında. Siyonist lobinin Demokratlar ve Cumhuriyetçilerle çok derin ilgileri var. Siyonist lobi iki partiye de finans dayanağı sağlıyor. Bu da Orta Doğu ve İran’a ait ABD siyasetinin birebir kalmasının nedenlerinden biri. ABD’nin, Orta Doğu’daki temel siyaseti İsrail’in güvenliği.”
ABD’nin evvelki taahhütlerine dönmeden ve tüm yaptırımları kaldırmadan hiçbir müzakerenin olmayacağını vurgulayan Musevi, “Yaptırımları kaldırdıktan sonra nükleer mutabakat ile ilgili yeni müzakerelere gereksinim olup olmadığını ayrıyeten kıymetlendiririz.” dedi.
“NÜKLEER MUAHEDENİN ÜLKEMİZE HİÇBİR YARARI OLMADI”
?Rezevi Horasanı Milletvekili Cevad Nikbin de Trump ile Biden ortasında fark olmadığını ve ABD siyasetlerinin şahıslara nazaran değişmediğini belirterek, şu görüşleri paylaştı:
“Şahıslar, ABD ve Siyonistlerin siyasetinde birer kukla. Hangisi seçilirse seçilsin İran’a dair yaklaşımda hiçbir değişiklik olmayacak. Trump da Biden da İran için ziyanlı.”
Manevî hükümetinin “büyük başarı” olarak nitelendirdiği nükleer muahedeyi da eleştiren Nikbin, “Nükleer mutabakatın ülkemize hiçbir yararı olmadı, olsaydı bugün sonuçlarını görürdük. Demokratlar periyodunda imzalanan mutabakat Cumhuriyetçiler devrinde yırtılıp atıldı. Biz kendi dinamiklerimize dayanarak siyaset yürütürsek başarılı oluruz.” sözlerini kullandı.
“ABD SİYASETLERİ, FİKİR KURULUŞLARI TARAFINDAN ŞEKİLLENDİRİLİYOR”
Tahran Milletvekili Sümeyye Refii, ABD’nin genel siyasetini şahıslara bağlamanın sıkıntıyı hafife almak olacağını savunarak, şunları kaydetti:
“ABD siyasetleri, niyet kuruluşları tarafından şekillendiriliyor. Kim seçilirse seçilsin kendi ülkelerinin çıkarlarını görmezden gelemezler. Trump ile Biden’ın seçilmesi ortasında çok fark olmayacaktır. Kısa vadede şekilsel birtakım değişiklikler olabilir ama temel siyasetlerde farklı bir yaklaşım olacağını zannetmiyorum.”
Nükleer muahedenin en iyi istikametinin milletlerarası arenada taahhütlerine bağlı kaldıklarını ispatlamak olduğunu söz eden Refii, kelamlarını şöyle noktaladı:
“Başkan adaylarından birinin direksiyonu eline almasıyla dünyada yeni gelişmelerin olacağına ihtimal vermiyorum. ABD’nin genel siyasetleri şahıslara bağlı değil.”
?Yahudilerin İran’daki temsilcisi ve milletvekili Hümayun Samehyah Necefabadi, Trump da kazansa Biden da kazansa, ABD’nin İran’a dair genel siyasetinde gerçek bir değişim olmayacağını belirtti.
Necefabadi, “Trump sert siyasetleriyle Biden ise daha yumuşak iletileriyle öne çıkıyor. ABD’nin siyasetleri bir şahıstan ibaret değildir. Siyaset belirleyiciler diğerleridir. Seçim sonuçları ABD’nin İran’a yönelik siyasetinde rastgele bir değişiklik meydana getirmeyecektir.” dedi.
Necefabadi ayrıyeten nükleer mutabakatın hakikaten iyi bir sonuca ulaşmak için mi yapıldığı yoksa tiyatro mu olduğuyla ilgili soru işaretleri olduğunu söyledi.
Cumhuriyet
