CHP Umumi Yönetici Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde yaşanan hak ihlalleri olgularını derledi.
İlgezdi’nin derlediği datalara nazaran AYM’ye 2012-2019 yılları yekun 478 bin 407 müracaat yapıldı ve bunların yüzde 51’i Türkiye Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’yle yönetilirken gerçekleşti.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ni kapsayan 2017-2019 yılları arasında saatte 9, haftada bin 573 kişi hak ihlaline uğradığını ileri sürerek AYM’ye başvurdu.
İlgezdi’nin olgularında azap ve beğenilmeyen muamele argümanıyla AYM’ye 2012 ve 2019 yılları arasında başvuranların sayısındaki artış da bölge aldı. Buna nazaran 2012 yılında AYM’ye başvuran sayısı 4’ken, 2019 yılında yüzde 104 bin 425 artışla 4 bin 181’e ulaştı. 8 senede azap ve beğenilmeyen muamele gördüğünü ileri süren yurttaşların sayısı 9 bin 646 olarak kayıtlara geçti.
İlgezdi’nin derlediği olgulardan kimileri şöyle:
-2017 yılında azap ve berbat muamele teziyle AYM’ye aşvuran 940 kişi varken bu sayı 2019’da yüzde 345 artarak 4 bin 181 oldu. 2012-2019 yılları arasında azap ve berbat muamele argümanlarının yüzde 88’i Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin devreye girdiği 2017-2019 yılları arasında kayıt altına alındı. Bu periyotta yekun müracaat sayısı 8 bin 478 olurken, günde 8 kişi azap ve beğenilmeyen muamele gördüğü için hakkını AYM’de aradı.
– 2012-2019 yılları arasında 222 bin 637 kişi adil yargılanma hakkı ihlal edildiği gerekçesiyle AYM’ye müracaat yaptı. 2017-2019 yılları arasında adil yargılanmadığı gerekçesiyle AYM’ye aşvuran kişi sayısı 99 bin 994 oldu.
– 2012 yılında ayrımcılığa uğradığını tez ederek AYM’ye başvuran kişi sayısı 90’ken, bu sayı 2019 yılında yüzde 9 bin 192 artışla 8 bin 363’e yükseldi. Müracaatların yüzde 54’ü Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nde yapıldı.
-Kişi hak ve hürriyeti ihlali iddiasıyla 2012’de 57 olan AYM’ye müracaat sayısı 2019’da 9 bin 100’e ulaştı. Müracaat 160 kat arttı.
-Yaşam hakkı ihlali gerekçesiyle 2012 yılında AYM’ye müracaat sayısı 18’ken 2019 yılında bu sayı 2 bin 352’ye ulaştı. Başvurulardaki artış yüzde 12 bin 967’e ulaştı.
– Tabir özgürlüğünün ihlali nedeniyle 2012 yılında AYM’ye 7 müracaat yapılmışken, 2019 yılında yüzde 55 bin 914 artışla 3 bin 921’e yükseldi.
Cumhuriyet
