Habertürk muharriri Muharrem Sarıkaya, koronavirüs salgını olaylarının büyük bir tırmanışa geçtiği İstanbul’daki durum için Bilim Konseyi üyelerinin ortak ikazını köşesine taşıdı.
Son bir hafta içinde çoğunluğu Bilim Heyeti üyesi, enfeksiyon ve mikrobiyoloji, halk sıhhati ve ağır bakım mevzularında uzman tabiplerle konuştuğunu belirten Sarıkaya, hepsinin de İstanbul’da yaşanan son durum ile ilgili söylediğinin “Eğer tedbir alınmazsa patladı, patlayacak. Bu sıhhat sistemini de tıkar ve içinden çıkılmaz bir hale getirir. Yine kısıtların başlamasını da zarurî kılar…” halinde olduğunu lisana getirdi.
Misal ihtarların evvelki gün İstanbul’da yapılan Bilim Heyeti toplantısında da bilim insanları tarafından lisana getirildiğini aktaran Sarıkaya, “Yapılması gereken tedbirlere ait görüşler net halde ortaya konulmuş. Bir an evvel kademeli çalışma sistemine geçilmesi, toplu taşımada gerekli tedbirlerin alınması üzere teklifler sıralanmış.” diye yazdı.
Sarıkaya’nın yazısının devamı şöyle:
OLAY SAYISINA NAZARAN KAPANMA ALMANYA’DAKİ EŞİKLİ MODEL…
“Hatta Almanya’da uygulamaya geçilen, yapılan test sayısında müspet çıkma oranına nazaran eşikli kapatma sistemi üzerinde durulmuş.
Almanya’da uygulamaya geçilen sisteme nazaran bir bölgede son bir hafta içinde yapılan 100 bin testte 35 kişi olumlu çıkıyorsa, maske takmak her yerde mecburî hale getiriliyor, ara sonu tekrar düzenleniyor.
Mevcut uygulamada maske fakat toplu taşıma ve kalabalık içine girildiğinde zarurî.
Hadiselerin ağırlaştığı bölgelerde düzenlenecek kutlamalar için iştirakçi sayısı da 35’ten 25’e düşürüldü.
Özel kutlamaların iştirakçi sayısı ise 15’e indirildi.
Fakat bir hafta içinde 100 bin şahısta 50’nin üzerinde çıkması durumunda hem özel, hem de kamusal alanda yapılacak kutlamalara katılacak kişi sayısı 10 ile sonlandırıldı.
Büyük aktifliklerin de ise bu eşik 100 kişi olarak belirlendi.
Bu ortada hadise sayısı 50’yi geçen yerlerde 23:00’ten sonra alkol satışı da yasaklanacak; Berlin ve Frankfurt’ta bu uygulama yürürlükte.
Sayı 60 üstüne çıktığında ise tedbirler kapanmaya kadar gidiyor.
AÇIKLANAN SAYIYA BAKILIRSA GEREKSİZ
Fakat Türkiye’de test sayılarından kaçının hadiseye dönüştüğüne ait elde data olmayınca bunun uygulaması da mümkün değil.
Gerçekten Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın dün verdiği sayıdan yola çıkarsak, 128 bin 312 test yapılmış, 2 bin 305 hasta sayısına ulaşılmış.
Bunun %40’ı İstanbul’da olduğuna nazaran aslında 800 kişi demektir ki 20 milyon nüfuslu kent için hiçbir kıymeti yok; hatta rastgele bir önlem almayı dahi gerektirmeyen bir durum.
Meğer gerçek sayı, yani olay sayısı çok daha yüksek önlem alınmasını gerekli kılıyor.
Bu da hadise sayısının bilinmesinin neden kıymetli olduğunu göstermeye yetiyor.
Durumun hiç de o denli bir sonuç vermediği olayları gösteren HES haritasındaki ilçelerin kıpkırmızı olmasından anlaşılıyor.
MESAİ SAATİNE DÜZENLEME
Hasebiyle Almanya’nın uyguladığı sisteme geçilmeye çalışıldığı anda İstanbul için önemli bir kapanmanın zorluğu ortada duruyor.
Yapılabilir mi?
Muhakkak hayır…
Bu da bilindiği için Bilim Kurulu’nda kademeli kapatma yahut Bakan Koca’nın da söz ettiği üzere en geç 24:00’te kapatılması mecburî olan restoran, cümbüş yerleri üzere yerlerin kapanma saatinin öne çekilmesi üzerinde durulmuş.
Bir de toplu taşımadaki seyreltmeyi sağlamak için mesai saatlerinin yine düzenlenmesi konusu gündeme gelmiş.
Aslında İstanbul Valiliği bu mevzuda adım attı, makul bölgelerde mesai saatlerinin düzenlenmesine yönelik bildirimde bulundu.
Lakin bilhassa küçük ve orta işletmeler bu kurala uyma konusunda direnç göstermiş.
Bunun tekrar ele alınması ve toplu taşımadaki seyreltmeyi hayata geçirebilmek için daha faal yaptırım uygulanması kararlaştırılmış.
Emsal durum üstte da kelam ettiğim üzere restoranlar, kafeler, pastaneler ve meyhaneler için de geçerli.
“İSTANBUL DÜZGÜN DEĞİL…”
Önlemler kelam konusu olunca Bilim Kurulu’nun alt kümesi olarak çalışan halk sıhhati uzmanlarının yükte olduğu Heyet öne çıkıyor.
Kurul’un faal ve faal ismi Halk Sıhhati uzmanı Prof. Dr. Levent Akın’a İstanbul’u sordum.
“İstanbul’un her yeri iyi değil, önemli bir artış var” diye kelama girdi.
Bilim Heyeti toplantısına katılma imkanı bulamadığını belirtti, yükselişte faktör olan iki öge bulunduğunun altını çizdi.
Bunları, “Toplu taşımın çok kalabalık olması ve restoran, pazar yeri üzere yerlerde aralığın ortadan kalkması” diye sıraladı.
Bu alanlarda kalabalık seyreltilmediği anda durumun gitgide içinden çıkılmaz bir hal alacağına da vurgu yaptı.
HASTANELERİ BİRDEN DOLDURUR
İstanbul’da birtakım bölümlerin mesai saati ile ilgili düzenlemeye ayak direğini de belirterek, hastanelerde yatan sayısındaki artışa dikkat çekip ekledi:
“Eğer hastaneye başvuran hasta sayısında hudut kıymetlerde bir yükselme varsa bu 10 gün içinde yüksek oranlı bir hastanın hastaneye geleceği manası da taşır. O nedenle bugün olan yükselmeyi dikkate almalıyız. Hastanelerde ağırlaşma da beraberinde sokağa çıkma yasağını getirir. O formda fakat önlenebilir.”
Şu an için hastanelerdeki yatak kapasitesinin hudut kıymetlerin çok altında olduğunu da belirtti, lakin ani zıplamanın dert yaratabileceğine de işaret etti.
Restoranların kimi kısımlarının maske takmaktan muaf tutulduğunu da anımsattı.
“Sigara içilen alanlar üzere kısımlar; buralara ait de tedbir alınabilir” dedi.
VİRÜSÜN HASTA ETME ORANI
İstanbul’daki en büyük kahrın insanların yüklendiği virüs ölçüsünde olduğunu, bunda büyük artış görüldüğünü söyledi.
Aktardığına nazaran olağan bir insan vücudunun virüsten etkilenmesi için on üstü sekiz oranında virüs alması gerekiyor.
Bu doz 10 üstü 7’de kalırsa bünye bununla başa çıkabiliyor; lakin her bir adımda daima üst üste binerse o vakit uğraş edemediği bir orana ulaşıyor.
Havuz sorunu üzere, bedeniniz 7 dozu eritebiliyor, siz de 9 doz aldıysanız bununla baş edemiyor o 2 doz fazla bedeni yıkmaya yetiyor.
Prof. Dr. Akın da Bilim Kurulu’nda da ele alındığı üzere kademeli mesai uygulamasının faydalı olacağının birkaç kere altını çizdi.
Yapılabilir mi?
Bunun için Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin mevzuyu masaya yatırıp ona nazaran karar vermesi gerekiyor.
O nedenle şayet kabine toplanırsa pazartesiden evvel de bir karar beklenmiyor…”
Cumhuriyet
