Yapılan araştırmalara nazaran İstanbul, beklenen 7,5 büyüklüğündeki bir sarsıntıya hazırlıksız yakalanırsa 48 bin bina yıkılacak ya da ağır hasar görecek. 194 bin bina orta ve üstü hasar alacak. Afet ve acil durum anında hayati değer taşıyan, bölgeye yardımların ve arama kurtarma gruplarının ulaşımı zorlaşacak. Bu türlü bir durumda yolların en az yüzde 30’unun kapanması öngörülüyor. Ayrıyeten yaşanacak ekonomik kaybın ise, en az 120 milyar lira olacağı varsayım ediliyor. İstanbul hanelerinde anlık nüfusun gece 15 milyon, gündüz 6 milyon kişi olması nedeniyle beklenen sarsıntının gece olması halindeyse, can kaybı sayısı değerli ölçüde artabilir.
“2000 YILI ÖNCESİNDE YAPILAN BİNALAR DAHA RİSKLİ”
İBB’ye bağlı İstanbul İstatistik Ofisi’nde vazifeli Ekonomist ve Data Görselleştirme Uzmanı Ertuğrul Ağlar, “Bizim İstanbul’da şuan elimizde olan datalara nazaran 2000-2019 yılları ortasında tam 376 bin bina yapılmış. Lakin zahmetimiz burada 2000 yılı öncesinde yapılan binalarda başlıyor. Bu binalar bizim için daha büyük risk taşıyorlar zira eskiler ve 99 sarsıntısını de yaşamış bulunmaktalar. 1980 ve 2000 yılları ortasında tam 538 bin 800 bina yapılmış İstanbul’da, bu binalar şuan hala ayaktalar. Bununla birlikte 1980 öncesinde de 255 bin binamız hala İstanbul’da mevcut bulunuyorlar. Bu yapılarımız, sarsıntı için ekstra bir risk taşımakla birlikte gelecek 7,5 büyüklüğündeki bir sarsıntıda, 48 bin binanın çok büyük hasar göreceğini yahut yıkılacağını varsayım etmekteyiz. Yalnızca 48 bin binanın yıkılacağını yahut ağır hasar göreceğini değil, birebir vakitte 194 bin binanın da orta ve üstü derecede hasar göreceğini kestirim ediyoruz” diye konuştu.
“YOLLARIN EN AZ YÜZDE 30’U KAPANABİLİR”
Yaşanabilecek 7,5 büyüklüğündeki bir zelzelede, İstanbul’da yolların en az yüzde 30’unun kapanacağını öngördüklerini lisana getiren Ağlar, şöyle konuştu:
Bu mevzuda yeniden 6306 sayılı bir afet ömürüz var. Bu ömürüz, sarsıntı riski yüksek bölgeleri güçlendirmek gayesiyle ortaya çıkmıştı lakin alışılmış ki son yıllarda bunun suistimal edilmesiyle birlikte, çok kıymetli emlakının imara açılma emeliyle kullanıldığını görüyoruz. Bununla birlikte İstanbul’un sarsıntılar konusundaki ehemmiyetini ve bu kentte ne kadar çok sarsıntı olduğunu ise şu formda özetleyebilirim. Son 100 yılda İstanbul etrafında 7 ve daha üzerindeki bir büyüklükte yaşanan toplamda 7 tane sarsıntımız var. Bu 7 sarsıntının hepsi İstanbul’u çok yüksek oranda etkilemiş bulunmaktalar. En sonuncusu da biliyorsunuz 99’da olmuştu. Beklenen sarsıntıda 194 bin binanın orta üstü hasar alması ve 48 bin binanın yıkılacak yahut ağır hasar alacak olması aslında bu işi burada bitirmiyor. Zira sarsıntı sonrasında en değerli şeylerden bir tanesi insanların o bölgeye ulaşabilmesi, yardım gereçlerinin ve kurtarma gruplarının orada bulunabilmesi. Bu noktada da yolların yüzde 30’unun kapanacağını kestirim etmekteyiz İstanbul ve etrafında. Ki bu iddiamızda çok daha üst bir orana ulaşabilir. Bunu da göz gerisi etmiyoruz. Yolların en az yüzde 30’unun kapanacak olması çeşitli vilayetlerden gelecek yardımların İstanbul’a ulaşamaması demek. Ve İstanbul’da yaşanacak ekstra kaos ve sarsıntı sırasında çöken ya da hasar alan bir binada hayatını kaybetmemesine karşın, ondan sonra yaşanacak ıstıraplar nedeniyle insanların hayatını kaybedebileceği manasına geliyor. Bu da bizim için bir tehlike ve bunun bir maliyeti de olacak bizlere. Biliyorsunuz ki İstanbul Türkiye’nin en büyük ve ekonomik manada en devasa kenti. Biz İstanbul ve etrafında yaşanacak bir zelzelenin, en az 120 milyar lira kayba sebep olacağını öngörüyoruz. Bu da Türkiye iktisadı için bilhassa yakın periyotta gerçekleşirse, kırılgan bir devirde gerçekleşecek bir sarsıntı için çok çok düşünceli sonuçlara doğuracaktır”
“DENETİMLER TAM YAPILMIYOR”
Binaların yapıldığı sırada daha iyi denetlenmesi gerektiğini söz eden İsmail Kaya, “Benim oturduğum bina nereden baksan 40 yıllık. Bence 2000’den sonra yapılan binalar da riskli zira kontroller tam yapılmıyor. Birtakım müteahhitler sağlam yapıyor natürel ki ancak kontroller sıklaşırsa, bizim için daha iyi olur.” diye konuştu.
Beylikdüzü’nde yaşayan ve yaşadığı binanın inançlı olmadığını düşündüğünü kaydeden Recep Gülgen ise, “En son İzmir depreminde 2 yıllık bina çökme derecesine geldikten sonra, bizimkilerin de risk altında olduğunu düşünüyorum. Ben Beylikdüzü’nde oturuyorum. 12 katlı. Olağan yüksekte oturduğumuz için eza. Bina inançlı mi değil mi diye test yaptırmadık, kimsenin umurunda değil açıkçası. Biz Türkler olarak başımıza gelince anlıyoruz malum” dedi.
Cumhuriyet
