Kalbe giden damarların sertleşmesi, ani kalp krizi ile birlikte hayati riske yol açabiliyor. Yaş, cinsiyet ve genetik faktörler damar sertliğinin değiştirilemeyen nedenlerini oluştururken; şahsa özel ömür usulü değişiklikleri ile kalp hastalıklarından korunmak mümkün olabiliyor.
Coşkun, değiştirilemeyen risk faktörlerini şöyle sıraladı:
Yaş: 65 yaş üstündeki hastalarda kalp damar sıklığı besbelli biçimde artar.
Cinsiyet: Koroner arter hastalığı riski erkeklerde bayanlara nazaran çok erken yaşlarda başlarken, bayanlarda menopoz sonrası sıklığı artarak erkeklerle tıpkı seviyeye gelir
Genetik faktörler: Birinci derecede akrabalardaki koroner arter hastalığı kıssası hastada risk faktörü oluşturur.
Değiştirilebilen (önlenebilen) risk faktörleri ise şöyle:
Diyabet (şeker hastalığı): Diyabet, kalp damar hastalığı muadili kabul edilen bir risk faktörü olarak kabul edilmekle birlikte beslenme, antrenman ve ülkü ilaç kullanım ahengi gösteren şeker hastaları uzun yıllar kalp damar sorunu yaşamadan sağlıklı bir hayat sürebilir.
Hipertansiyon: Kan basıncının 140/90 mmHg’nın üzerinde olması ve ilaç kullanmak zorunda kalan hastalar bu risk faktörüne sahiptir. Sağlıklı hayat stili ve nizamlı ilaç kullanımı kalp damar ve beyin damar komplikasyonlar ile ilgili riskleri azaltır.
Kolesterol yüksekliği: LDL makus huylu kolesteroldeki yükseklik endotel altında yağ birikimi yaparak atar damarda kolesterol plağı geliştirip damar sertliğine neden olur. HDL iyi huylu kolesterol ise damar endoteli altındaki yağ içeriğini bilakis taşıyan esirgeyici özellikli bir kolesteroldür. HDL kolesterolü yükselten en değerli faktörler ise programlı kardiyo idmanları, sigaranın bırakılması ve ölçülü ölçüde ceviz fındık üzere besinlerin tüketilmesidir.
Sigara: Sigara içenlerde kalp hastalığı riski içmeyenlere nazaran 2 kat daha fazladır. Kalp krizi geçirme riski ise sigara içenlerde içmeyenlere nazaran 3-4 kat daha fazladır.
Obezite: Metabolik sendroma neden olarak her türlü damar sertliği ile ilgili hastalık risklerini artırır. Fazla kilolarından kurtulan hastanın damar sertliği riski de en aza iner.
Fizikî hareket azlığı: Fizikî açıdan hareketsiz bir ömür biçimi ile iskelet kasları zayıflar, insülin direnci artar, damar esnekliği azalır, kan basıncı yükselir, kişinin kendine itimadı azalır ve depresyona eğilimi artar.
Gerilim ve tansiyon: Daima kısıtlı bir vakitte iş yetiştirmek zorunda olmak, üstleri tarafından azarlanma gerilimi, baskı, ağır ofis temposunda çalışmak ve devamlı tartışma ortamında bulunmak üzere durumlar da gerilim hormonları olan adrenalin ve kortizol üzere hormonlarının kanda daima yüksek olmasına neden olur. Ani gerilim atakları ise kalp krizlerini ve aritmileri tetikleyebilir.
Cumhuriyet
