Erzurum başta olmak üzere ortam vilayetlerine kurduğu 32 istasyonla mahal hareketlerini izleyen Atatürk Üniversitesi Sarsıntı Araştırma Merkezi, Karlıova’da meydana gelen 5.7 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde dikkatini buraya çevirdi. Ortamdaki irili ufaklı sarsıntıların tarihini araştıran Merkez Yöneticisi Dr. Tedrisat Üyesi Çağlar Özer, Dr. Tedrisat Üyesi Fazilet Bayrak ve tedrisat hizmetlisi Şükran Perk, Karlıova’nın zelzele üretme potansiyeli yüksek bir mahal olduğu ikazını yaparak, Yedisu ilçesine dikkati çekti.
Sarsıntının meydana geldiği Karlıova’nın mahal bilimciler için çok kıymetli bir alan olduğunu belirten Zelzele Araştırma Merkezi Yöneticisi Dr. Tedrisat Üyesi Çağlar Özer, şunları söyledi:
“Depremin meydana geldiği nahiyenin alt tarafında bulunan ‘arap plakası’ mütemadi kuzey cephesine hareket halinde. Rusya’nın olduğu yerde Avrasya plakası var. O da daima güney cepheli harekete maruz bırakıyor. Tabiri caizse oradaki Anadolu bloku sıkışmış durumda. Şark Anadolu’nun topoğrafik olarak yüksek olmasının sebebi jeolojik periyotlarda geçirdiği bu sıkışmadır. Fay plakalarının daima hareketli olduğu Karlıova, Kuzey Anadolu fay zonu ile Şark Anadolu fay zonunun birleştiği bir ortam. Nahiyede başkaca birçok minimal fay segmenti var. Türkiye’nin iki büyük tektonik ögesini birleştiği nokta. Kuzey Anadolu fay zonu 1500 kilometre Karlıova’dan başlayıp İstanbul’u geçerek devam ediyor. Şark Anadolu fay zonu tekrar Karlıova’dan başlıyor, 500 kilometre uzunluğunda Hatay’a kadar devam ediyor.”
Karlıova’nın sarsıntı üretme potansiyeli çok yüksek bir mekan olduğunu vurgulayan Özer, “Tarihsel periyoda baktığımızda Karlıova ortamında 15-20 yılda 5.6 ile 5.7 büyüklüğünde yani 5,5 ile 6 arasında çok sayıda zelzele üretmiş. Yerde ayan yıllarda sarsıntıların tekrarlanma potansiyeli var. Karlıova’da tektonik koşullar sebebiyle sarsıntı olması çok normal” dedi.
NAHIYEDE 4’TEN BÜYÜK 395 SARSINTI MEYDANA GELMİŞ
Sarsıntı Araştırma Merkezi Yönetici Yardımcısı Dr. Nadir Bayrak, 14 Haziran’da meydana gelen 5.7 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde yaptıkları incelemede 1900’lü yıllardan bugüne kadar nahiyede 4’ten daha büyük 395 sarsıntının meydana geldiğini belirlediklerini bildirdi. Ortamdaki zelzelelerin umumide sığ olduğu için yüzeyde daha sık hissedildiğini kaydeden Bayrak, 4’ten büyük zelzelelerin ise 6’dan küçük olduklarını rapor ettiklerini söyledi.
Zelzeleleri incelerken 2005 yılında yaşanan sarsıntıların dikkatlerini çektiğini vurgulayan Bayrak, “Şu anki kesime yakın bir bölgede 6 adet 5’ten büyük zelzele olduğunu gözlemledik. 14 Haziran’daki şoktan 14-15 saat sonra 5.6 büyüklüğündeki sarsıntısı gözlemledik. Bunun üzerine 2005 yılını göz önüne aldığımızda birebir durumun yaşandığını fark ettik. Bir yıl içerisinde 6 sefer 5 ile 5.7 arasında zelzelesi gözlemledik. Kesimdeki plakalarımızda devamlı hareket halinde. 14 Haziran sonrası da bu durum yaşanabilir. Ancak bunu söylemek için erken daha detaylı tahliller yapmak gerekir” diye konuştu.
YEDİSU FAY ZONU UYARISI
Karlıova’da zelzelenin yaşandığı ortamın acilen kuzeybatısında Yedisu segmenti olarak bilinen faya dikkat çeken Dr. Talim Üyesi Seçkin Bayrak, “Bu fay şu anki ana sokuş olduğu faydan biraz daha büyük. Burası sismik boşluk diye tabir edilen meydana denk geliyor. O nahiyede bir zelzele olursa büyüklüğü 6 ile 6,5 arasında olabilir. Yerde bu türlü bir tehlike var. O yerdeki köylerdeki ve yapıları süratlice elden geçirmek gereklidir” dedi.
Zelzele Araştırma Merkezi tedrisat hizmetlisi Şükran Perk ise zelzele çantasının ehemmiyetine dikkat çekti. Konutlarda her bireye ilişkin bir zelzele çantası olması gerektiğini belirten Perk, içinde su, fener, pil, kağıt, kalem, bozulmayan konserve yiyecekler ile düdük bulundurulmasını istedi.
FOTOĞRAFLI
Cumhuriyet
