İsviçre’nin Cenevre kentinde devam eden 5+1 formatındaki gayriresmi Kıbrıs bahisli konferansında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Kıbrıs’ta kalıcı tahlil için 6 unsurdan oluşan öneriyi BM Genel Sekreteri Guterres’e sundu.
AA muhabirinin diplomatik kaynaklardan edindiği bilgiye nazaran, konferansın ikinci gününde Cumhurbaşkanı Tatar, Kıbrıs Türk tarafının tahlil teklifini Guterres’e sundu.
“Kıbrıs Türk tarafının sürdürebilir bir muahede için önerisi” başlığıyla sunulan teklifte, şu sözler yer aldı:
“Kıbrıs Türk teklifinin özü, Kıbrıs Türk halkının özünde var olan hükümran eşitlik ve eşit memleketler arası statünün tanınmasıdır ve bu yolla Ada’daki iki mevcut Devlet ortasında bir iş birliği bağlantısı kurulabilir. Bu, gerçekçi ve sürdürülebilir bir tahlile hakikat sonuç odaklı ve belirli bir vakit aralığını kapsayan müzakerelerin yolunu açacaktır.”
Teklifte, “devletin tüm niteliklerine sahip olan Kıbrıs Türk tarafı, Kıbrıs Rum tarafının sahip olduğu ve şu anda kullanmakta olduğu tıpkı haklara ve statüye sahiptir.” vurgusu yapıldı.
Cenevre’deki toplantıların, yalnızca Kıbrıs Türk halkına karşı yapılmaya devam eden büyük bir adaletsizliği gidermek için değil, tıpkı vakitte sürdürülebilir tahlil yolunda başarısızlığın temel nedenlerini ortadan kaldırmak için gerekli adımları atmak için tarihi bir fırsat olduğunun altı çizildi.
Kıbrıs Türklerinin teklifinde, adadaki iki Devlet ortasında hükümran eşitliklerine ve eşit milletlerarası statülerine dayalı bir iş birliği odaklı münasebet kurmayı amaçlandığı tabir edildi.
Guterres’e sunulan 6 unsurluk teklifte, iş birliğine dayalı ilginin şu unsur ve düzenlemelere dayanması gerektiğine vurgu yapıldı:
1- Genel Sekreter, Güvenlik Kurulu’nun iki tarafın eşit memleketler arası statüsünün ve hükümran eşitliğinin teminat altına alındığı bir kararı kabul etmesi için inisiyatif alacaktır. Bu türlü bir karar, mevcut iki Devlet ortasında iş birliğine dayalı bir bağlantı kurulması için yeni bir temel oluşturacaktır.
2- Üstte belirtilen düzenlemeyle iki tarafın eşit milletlerarası statüsü ve hâkim eşitliği sağlandıktan sonra, BM Genel Sekreteri himayesinde karşılıklı olarak kabul edilebilir bir iş birliği mutabakatı oluşturmak için sonuç odaklı ve belirli bir vakit aralığına dayalı müzakerelere başlayacaklardır.
3- Müzakereler, iki bağımsız Devlet ortasındaki gelecekteki bağlantılara, mülkiyet, güvenlik ve hudut düzenlemesinin yanı sıra AB ile bağlantılara odaklanacak.
4- Müzakereler, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin yanı sıra uygun olduğu hallerde, gözlemci olarak AB tarafından desteklenecektir.
5- Rastgele bir muahede bağlamında, iki Devlet karşılıklı olarak birbirini tanıyacak, üç Garantör Devlet bunu destekleyecektir.
6- Bu müzakereler sonucunda varılacak rastgele bir mutabakat, iki Devlette farklı olarak eşzamanlı referandumlarda onaya sunulacaktır.
Öte yandan Heyetler BM Cenevre Ofisi’nde devam eden konferansta günün ikinci oturumu için TSİ 20.00’da yine buluşacak.
BM Genel Sekreteri Guterres, akşam da heyet liderleri onuruna gayriresmi akşam yemeği verecek.
Cumhuriyet
