Tüm Dünya’yı tesiri altına alan koronavirüs Türkiye’de de tesirlerini sürdürmeye devam ediyor. Yeni olayların, hayatını yitirenlerin ve ağır hasta sayılarının arttığı bu devirde yurttaşlar kendi tedbirlerini kendileri alıyor. Bilhassa okulların açılması, iş ve toplumsal hayatın kısmi olarak olağana dönmesi ile yurttaşların hayatında maske, eldiven, dezenfektan üzere sarfiyatlar ortaya çıkmaya başladı.
KORONAVİRÜS ÖNLEMLERI MASRAFI ORTALAMA BİN 75 TL
Yurttaşların ağır olarak kullandığı cerrahi maskeler uzmanların tavsiyesine nazaran 2-4 saat mühlet ile değiştirilmesi gerekiyor. Bu da bir yurttaşın günde en az 3 maske değiştirmesi gerektiğini gösteriyor. 4 kişilik bir aile için günlük maske gereksinimi en az 12 adeti buluyor. Önerilen değiştirme mühletine nazaran 4 kişilik bir ailenin aylık maske gereksinimi 360 adete tekabül ediyor. Piyasada 50 adetlik kutular halinde satılan maskelerin fiyatı 25 TL ile 100 TL ortasında değişiyor. En düşük fiyatı baz alındığında 4 kişilik bir ailenin aylık maske masrafı 175 TL’ye denk geliyor.
Yurttaşların bilhassa toplu taşıma üzere alanlara girdiğinde sıklıkla kullandığı eldivenler ise tek kullanımlık olarak öneriliyor. Bir yurttaşın günlük ortalama kullandığı eldiven sayısı 10 adeti buluyor. Bu sayıya nazaran de 4 kişilik bir ailenin aylık eldiven gereksinimi 1200 adete denk geliyor. 35 TL satış fiyatından başlayan 100 adetlik eldiven kutuları baz alındığnıda 4 kişilik bir aile için eldivenlerin aylık maliyeti ortalama 420 TL ediyor.
Tekrar pandemi periyodunda koronavirüs tedbiri olarak sık kullanılan 100 ml. dezenfektanların fiyatı piyasada 12 TL’den başlayıp 50 TL’ye kadar çıkabiliyor. Bir yurttaşın 100 ml litrelik dezenfektanı ortalama 3 gün kullandığı hesaba katılırsa 4 kişilik bir ailenin aylık 40 tane 100 ml. dezenfektana gereksinimi oluyor. En düşük satış fiyatı baz alındığında da 4 kişilik aileye sarfiyatı 480 TL oluyor.
Tüm bu şahsî koronavirüs önlemleri masraflarının toplamı 4 kişilik bir aile için ortalama bin 75 TL tutuyor. Minimum fiyat yani 2 bin 324 TL ile geçinen bir ailenin neredeyse maaşının yarısı şahsî koronavirüs önlemleri için harcanıyor.
YA YOKSULLUK, YA HASTALIK
26 yaşında bir restoranda çalışan Berkay Kayalı, iş yerine giderken ve dönerken toplu taşıma kullandığını daima maske ve eldiven değiştirdiğini belirterek bütçelerine yeni yüklenen bu masrafların bellerini iyice büktüğünü söyledi. Kayalı, “İş hayatı devam ediyor bizde mecbur olarak kendimizi muhafazaya çalışıyoruz. Kutusu 30 TL’den başlayan maskelerden konutuma aylık 6-7 kutu alıyorum. Eldiven ve dezenfektanı kaç tane aldığımı hatırlamıyorum bile. Kendimizi korumak için bunlara mecburuz ancak ekonomik olarak bizleri çok zorluyor” dedi.
27 yaşında taksicilik yapan Barış Bakır ise, “Benim işim beşerle temas halinde olan bir iş. Her gün otomobile çok sayıda insan biniyor. Bende kendimin ve ailemin sıhhatini korumak için kendimce tedbirler alıyorum. Daima maskemi değiştiriyorum, daima dezenfektan sürüyorum. Tabi ki bu eserlerinde bir maliyeti var” diye konuştu.
Halk Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Ali Osman Karababa
“TÜM HAMI EKİPMANLARI DEVLET YURTTAŞA FIYATSIZ SAĞLAMALI”
Başta maske olmak üzere ferdî koruyucuların devlet tarafından tüm bireylere kesinlikle fiyatsız sağlanması gerektiğini söyleyen Halk Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Ali Osman Karababa şunları söyledi:
“Gündelik hayatta cerrahi maskelerin kullanım müddeti yaklaşık 4 saat olarak kabul edilebilir. Islanma halinde değiştirilmesi önerilir. Islanma hali tartışma dışı bırakılırsa çalışan bir kişinin 8 saatlik çalışma müddetinde iki maskeye ihtiyacı vardır. Buna bir de işe gidip dönüş müddetleri de eklenirse kullanılacak maske sayısı üç adet olur. Maliyet değerlendirmesi de buna nazaran yapılmalıdır. Dezenfektan kullanımına dair çok net ölçü değerlendirmesi yok. Bir damlanın yaklaşık bir mililitre yaptığı, bir defada yaklaşık 5-10 damla kullanılabileceği düşünülürse ki bu da 5-10 mililitre yapar, ambalaj büyüklüğüne nazaran maliyet hesaplanabilir. Kendimden örnek veremiyorum zira bugüne kadar dezenfektan almadım, elimi daima yıkadım. Lakin elde günde ortalama şu sıklıkta dezenfektan kullanılmalı standardı yok. Ama tüm bu kullanımlar ve maliyetleri düşünüldüğünde başta maske olmak üzere ferdî koruyucuların devlet tarafından tüm bireylere kesinlikle fiyatsız sağlanması gerektiğini düşünüyorum. Ayrıyeten en azından minimum fiyatla geçinme mecburiliği olanlara temel besin yardımı, kira takviyesi sağlanmalı. İşsizlere ise en azından iş bulana kadar taban fiyat seviyesinde yardım yapılmalıdır üstteki dayanaklara ek olarak sıhhat hizmetlerinden eşit ve fiyatsız yararlanma ise bana nazaran temel vatandaşlık hakkıdır.”
Cumhuriyet
