NBA efsanesi Kobe Bryant’ın 13 yaşındaki kızı Gianna ile birlikte helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin üzerinden tam bir yıl geçti.Los Angeles Lakers formasıyla 5 sefer NBA şampiyonu olan, 18 defa All-star seçilen, 2 sefer NBA sayı hükümdarı olan, ABD ulusal kadrosuyla 2 sefer olimpiyat şampiyonluğu yaşayan Bryant’ın mevti dünya çapında birçok sporseveri yasa boğmuştu.
“Soğukkanlı katil, korkusuz, acımasız, dahi…”
41 yaşında bir helikopter kazasında hayatını kaybeden basketbol efsanesi Kobe Bryant’a yapılan sayısız benzetmeden birkaçı bunlardı.
Maçların son saniyelerinde topu elinde isteyen, galibiyet için her şeyini veren, kendisini geliştirmek için saatlerce çalışan bir basketbol tutkunuydu.
Çağdaş basketbolun çehresini değiştirmiş tahminen de en kıymetli oyunculardan birisiydi ‘Black Mamba’ lakaplı Kobe Bryant. Michael Jordan’ın basketbolu bırakmasından sonra tüm dünyada basketbolun yüzü olmuş, milyonlarca basketbolsever gencin ‘Kobe üzere olacağım’ demesini sağlamıştı.
O çocukların ortasında bugün birebir Kobe üzere Los Angeles Lakers forması giyen LeBron James de vardı.
‘DOĞUŞTAN BASKETBOLCU’
Yalnızca 17 yaşındayken, Magic Johnson, Kareem Abdul Jabbar, James Worthy, Wilt Chamberlain üzere efsane isimlerin formasını giydiği Lakers’a katılmıştı.
20 yıllık mesleğinin ardındansa forması o efsanelerle birlikte Staples Center’ın tavanına asılmış ve emekli edilmişti.
Kobe, spor tutkunu bir ailenin çocuğuydu. Babası Joe ‘Jellybean’ Bryant, 1970’li yılların sonları ve 80’li yılların başlarında NBA’de oynuyordu. Güzel de bir vazife adamıydı.
Kobe, babası Philadephia 76ers formasını giydiği devirde dünyaya gelmişti.
Baba Joe ve anne Pamela, bir Japon yemeği olan Kobe bifteğini çok sevdikleri için oğullarına bu ismi vermişlerdi.
1983’ün sonunda Kobe 5 yaşındayken babası NBA’i bırakıp İtalya’da Rieti kadrosu için oynama kararı almıştı.
Bryant ailesinin İtalya macerası tahminen de sandıklarından daha uzun sürdü ve Joe Bryant 1990’ların başlarına kadar İtalya’da oynayacaktı.
Bu sayede Kobe de neredeyse anadili kadar iyi İtalyanca öğrenmiş, daha az atletizme, daha çok pas açıları ve top hareketine dayalı Avrupa basketbol kültürünü tanımıştı.
Baba Joe Bryant’ın koçu da eski bir Philadelphia 76ers oyuncusu olan Joe Isaac idi.
Tahminen de Kobe’nin basketbol yeteneğini birinci fark eden de Isaac olacaktı.
Kobe 11 yaşındayken, babasının koçuyla idmanlara başlamıştı bile.
Isaac, bir röportajında Kobe’nin oyununun Avrupa basketbolundan nasıl etkilendiğini “Avrupa’da dış şutun olması gerek. Orta aralıktan şut kullanmayı öğrenmelisiniz. Birden fazla durumu savunmaya alışmalısınız. Avrupa’da büyümek Kobe’nin avantajına oldu. Oyunun temellerini öğrendi, tek istikametli bir oyuncu olarak kalmadı” kelamlarıyla anlatıyordu.
ABD’Yİ BÜYÜLEYEN LİSE FENOMENİ
1991’de doğduğu kent Philadelpiha’ya dönen Kobe, bir kültür şoku yaşıyordu. Neredeyse tüm çocukluk ve gençlik yıllarını İtalya’da geçirmiş olan Kobe, Lower Merion Lisesi’ne yazıldığında en iyi bildiği şeyi yaparak bu yeni etrafta kendisine bir yer edinebileceğini düşündü: Basketbol.
Kobe Bryant’ın lise koçu Gregg Downer, onu birinci gördüğünde ne düşündüğünü “Beş dakika oyununu izledikten sonra NBA’e gideceğine inandım. Bu kadar genç yaşta bu kadar iyi bir oyuncu daha evvel görmemiştim. Birlikte iyi bir bağ kurduk ve çok sıkı çalıştık” diyerek anlatıyordu.
Lower Merton Lisesi Kobe’nin önderliğinde ve Downer’ın koçluğunda son 50 yılda gördükleri birinci eyalet şampiyonluğuna ulaştılar.
Kobe oyun kurucudan pivota kadar tüm durumlarda oynuyordu ve şampiyonluk yılında dönemi 31 sayı, 10 ribaund ve 5 asist ortalamalarıyla tamamlamıştı.
Kobe artık tüm ABD’nin tanıdığı bir isim haline geliyordu.
Birçok üniversiteden basketbol bursu teklifleri alsa da o periyot giderek daha tanınan bir seçenek hale gelen erken profesyonel olma yolunu tercih etti ve NBA’in yolunu tuttu.
1996 DRAFTI: MUKADDERATIN BİR OYUNU MU?
Aslında her şey hem Kobe hem de NBA için çok daha farklı gelişebilirdi.
1996 NBA draftında birçok kadronun gözü 17 yaşındaki genç yetenekteydi.
Draft öncesi Kobe, Staples Center’a gitmiş ve Los Angeles Lakers oyuncularıyla bir idman yapmıştı.
Ekibin o periyottaki Genel Menajeri Jerry West, yeni lise mezunu Kobe’nin Larry Drew ve Michael Cooper üzere şampiyonluk yüzüğü sahibi Lakers oyuncularını ‘ezip geçtiğini’ söyleyecekti.
Bir dönem evvel yılın en iyi savunmacısı seçilmiş olan Michael Cooper, yıllar sonra Kobe ile yaptığı birinci idmanı hatırlarken şunları söylüyordu:
“Karşımda 17 yaşında cılız bir çocuk vardı… Larry Bird gibilerine çektiğim tüm savunma numaraları denedim. Her seferinde sıyrılıp şutunu yaratmayı başarıyordu. Bitmiştim… Uzun vakittir bu kadar terlememiştim. Herkes şaşkınlık içindeydi. İdman sonrası toplandığımızda ‘Sen liseli bir velet değilsin. Geleceğin NBA yıldızısın’ dedim.”
Lakers, grubun pivotu Vlade Divac’ı draft hakkı karşılığında takas etmenin yollarını arıyordu.
Takımda pivot açığı olan Charlotte Hornets, teklife sıcak baktı ve Sırp pivot Divac karşılığında 13. sıradaki draft hakkını Lakers’a verdi.
Lakers idaresi Charlotte’a hangi oyuncuyu seçmeleri gerektiğini söyledi ve Hornets idaresi Kobe Bryant’ı 13. sıradan draft edip çabucak Divac karşılığında Lakers’a yolladı.
Bu karar bugün hâlâ NBA tarihinin en bahtsız draft kararlarından birisi olarak görülüyor… En azından Charlotte açısından.
LAKERS’TA BİRİNCİ YILLAR: ALIŞMA DEVRİ
Kobe Lakers takımına katıldığında oynadığı durumda deneyimli ve yetenekli isimler vardı. Nick Van Exel ve Eddie Jones üzere yıldızlar birinci beşi domine ediyorlardı.
Kobe’ye biçilen vazife, kenardan oyuna girip sonlu dakika alarak kadronun şutör guardı Eddie Jones’u dinlendirmekti.
Lakin Kobe birinci döneminde dahi birçok rekoru kırmayı başardı. O vakte kadar NBA forması giyen en genç isimdi. 1997’de All Star haftasında tarihin en genç smaç müsabakası şampiyonu olmuştu.
1998-1999 dönemi başlarken Lakers idaresi artık Kobe’nin vakti geldiğini düşündü. Van Exel ve Eddie Jones takas edildi, böylelikle birinci beşte Kobe için yer açıldı.
Sonu gelmek bilmeyen ‘Jordan’ın varisi mi?’ tartışmaları da bu dönemde başladı.
Kobe 1998-1999 dönemini 20 sayı, 5,3 ribaund, 3,8 asist ve 1,4 tyop çalmayla bitirecekti.
Kobe’li Lakers, olağan dönemi Batı Konferansı dördüncüsü olarak bitirmiş, Play-Off’un ikinci cinsinde ise Tim Duncan ve David Robinson’lu San Antonio Spurs karşısında 4-0 süpürülmüştü.
Lakers’a Kobe’yi destekleyecek bir güç gerekiyordu.
KOBE VE SHAQ SALTANATI
Aslında o güç, 2,16 metre ve 147 kilo olarak Lakers’ta mevcuttu: Shaquille O’neal ya da kısaca Shaq.
Mesleğinin tepesindeyken NBA tarihinin en dominant pivotlarından birisi olan Shaq, dev bir kontratla 1996 yılında Orlando Magic’ten Los Angeles Lakers’a transfer olmuştu.
Lakin bir türlü istenen muvaffakiyet gelmiyordu.
Kobe ve Shaq ikilisini bir ortada aktif bir biçimde oynatmak kolay değildi. Lakers idaresi bu işin altından kalkabilecek bir koç arayışına girdiği sırada çok düşünmelerine gerek kalmadı.
Michael Jordan ile Chicago Bulls’da yedi şampiyonluk kazanmış olan Phil Jackson, Lakers’ın teklifini kabul etti ve NBA’de Lakers’ın domine ettiği yıllar başladı.
Jackson’un ‘üçgen hücum’ olarak anılan oyun sistemi hem Kobe hem de Shaq için atakta kendilerini gösterebilmeleri manasına geliyordu.
Artık Lakers, keskin bir silah üzereydi. 2000, 2001 ve 2002’de arka arda şampiyonluklar geldi.
Fakat görünürde muvaffakiyet gözükse de geri planda aykırı giden bir şeyler vardı.
DEV EGOLARIN SAVAŞI
Üç dönem arka arda gelen şampiyonluklar sırasında Shaq’in popülaritesi tepe yapmıştı. Kobe da bir harika yıldız olarak kabul görüyordu fakat Shaq için ‘bu gezegenden değil’ yorumları yapılıyordu.
Şampiyonluğun geldiği her üç yılda da final serilerinin en pahalı oyuncusu Shaq idi.
ABD basınında Shaq – Kobe ikilisi için ‘Batman ve Robin’ benzetmeleri yapılıyordu. Kobe, Robin olmaktan şad değildi.
Kobe’yi sıkıntıdan çıkaran bir öbür husus ise Shaq’in çalışma etiğiydi. Kobe antreman günlerinde salona birinci giren ve son çıkan oluyordu. Herkesten uzun mühlet çalışıyor, besinine, uyku sistemine dikkat ediyordu.
Shaq ise Kobe’nin gözünde ‘şişman tembelin tekiydi’. Shaq, dönem başlamadan evvel düzenlenen yaz kamplarına çok kilolu gelip dönemin ortasında ya da sonunda gerçek temposunu bulabiliyordu.
Kobe için ise tatil diye bir şey yoktu.
Her şeye karşın tüm mükafatlar ve övgüler Shaq’e gidiyordu.
Bu periyotta ikili ortasındaki sürtüşmeler artmış, Lakers soyunma odasından taşmaya başlamıştı.
Koç Phil Jackson da yaşananlardan Kobe’nin çok hırsını sorumlu tutuyordu. Jackson yıllar sonra verdiği bir röportajda Kobe için “Yönetilemez bir oyuncu haline gelmişti. Alanda daima daha fazla özgürlük istiyordu. Bense onu oyun planının bir kesimi olmaya ikna etmeye çalışıp duruyordum” diyordu.
SHAQ’İN AYRILIŞI VE ‘LİDER KOBE’NİN DOĞUŞU
Shaq – Kobe ortasındaki tansiyon 2001-2002 döneminde ABD spor basınının gündelik haberlerinden birisi haline gelmişti. İkilinin ortasındaki bağın onarılamaz hale geldiği açıkça ortadaydı.
2002-2003 dönemi öncesi Shaq büyük Miami Heat’e gitme kararı aldı ve giderken de ‘yeni bir yıldız yaratacağını’ ima etti. Bahsettiği kişi Miami Heat’in genç yıldızı Dwayne Wade idi.
Kobe ise kuşkucuların ‘Shaq olmasaydı şampiyonluk yüzü göremezdi’ savlarını yalanlama fırsatını ele geçirmişti.
Lakin Kobe istediğini elde edemedi. İstatistikleri mesleğinin en iyi noktalarına ulaşmıştı. Arık maç başına ortalama 30 sayı atıyordu. NBA’in en skorerleri ortasındaydı. Kadrosunun tartışmasız başkanıydı.
TECAVÜZ TEZLERİ VE AKABİNDE GELEN ÖZÜR
Kobe Bryant’ın problemleri yalnızca basketbol alanıyla da sonlu kalmıyordu. 2003 yılında Denver, Colorado’da bir bayan, polise giderek Kobe Bryant’ın tecavüzüne uğradığını söylemişti.
Bryant gözaltına alındı, sorgulandı. Hakkında açılan davada kimliği zımnî tutulan bir bayana otel odasında tecavüz etmekle suçlanıyordu. Lakin şikayetçi olan bayan söz vermeyi reddedince dava düştü.
Bryant, kelam konusu bayanla cinsel münasebete girdiğini kabul ediyordu ancak cinsel taciz savlarını kabul etmiyordu.
Akabinde tıpkı suçlamayla bir dava daha gündeme geldi. Ama dava açılmadan taraflar uzlaşmaya gitti. Kobe’nin kimliği hâlâ bilinmeyen bayana 2 milyon doların üzerinde ödeme yaptığı ABD basınında yazıldı.
Birebir yıl Temmuz ayında Kobe, eşi Vanessa’ya 4 milyon dolar bedelinde bir yüzük armağan ederek kendisini affettirmeye çalışıyordu.
ŞAHSÎ MUVAFFAKİYET, GRUP BAŞARISINA DÖNÜŞMEYİNCE
Basketbol alanında ise Kobe için işler yolunda üzereydi… En azından ferdî istatistikleri açısından.
2006 yılında Toronto Raptors’a 81 sayı atarak çağdaş basketbolda bir daha erişilmesi neredeyse imkansız olan bir muvaffakiyete imza atmıştı.
2007-2008 döneminde Kobe insanüstü bir performans sergiliyordu. Maç başına 35 sayı atıyor, neredeyse her maç 48 dakikanın tümünü oynuyordu.
O dönem, NBA’in en pahalı oyuncusu seçilse ve grubunu NBA finallerine taşısa da, Lakers’ın ezeli rakibi Boston Celtics’e kaybetmişlerdi.
Şahsî muvaffakiyetler bir türlü kadro başarısına dönüşemiyordu.
OLGUNLUK DEVRİ VE SHAQ’SİZ ŞAMPİYONLUKLAR
2008 – 2009 dönemi başlarken oyununda kimi şeylerin değişmesi gerektiğini farkediyordu.
Phil Jackson’a hak vermeye başlamıştı.
Önder olmak, tüm sayıları atmak demek değildi. O dönem sayı ortalaması düştü 35’ten 31’e indi, daha fazla asist yapmaya başladı.
Kobe yaşlanıyor, başta LeBron James olmak üzere yeni nesil NBA’e damga vurmaya başlıyordu.
Black Mamba için şampiyonluk kapısı kapanmak üzereydi.
Bryant’ın değişen oyun ideolojisi, Phil Jackson’ın koçluğu ve ekibe eklenen yeni tamamlayıcı modüller, Kobe’ye iki yüzük daha kazandırdı.
Bu yıllarda Kobe Bryant, grubunu son çeyreklerde sırtlayan, sıkıntı şutları kullanan ve maç sayılarını atan tartışmasız bir başkan haline gelmişti.
Artık herkesin sorduğu soru ‘Jordan mı, Kobe mi?’ idi.
‘SEVGİLİ BASKETBOL’
Kobe, 20015-2016 dönemi başında tahminen de bir halkla alakalar kampanyasının bir kesimi olarak ‘Sezon sonunda basketbolu bırakıyorum’ dedi.
‘Sevgili Basketbol’ isminde bir mektup yazıp tüm dünyayla paylaştı. Kobe o mektubunda şunları söylüyordu:
“6 yaşındaki bir çocuğa Lakers hayalini verdin. Seni bunun için her vakit seveceğim. Lakin seni takıntılı biçimde daha fazla sevmem mümkün değil. Bu dönem elimde kalan ve verebileceğim her şeyi veriyorum.
Kalbim süratli çarpışları kaldırabilir. Zihnim tüm zorluklara dayanabilir. Lakin vücudum artık veda vaktinin geldiğini biliyor. Ve bu sorun değil. Seni bırakmaya hazırım. Bunu bilmeni istiyorum. Böylelikle birlikte yaşadığımız her anın tadını çıkarabiliriz. Uygunuyla kötüsüyle. Birbirimize her şeyimizi verdik.
Her ikimiz de bundan sonra ne yaparsam yapayım o birinci zamanki çocuk olacağımı biliyoruz. İç içe geçmiş çoraplarla köşedeki çöp kutusuna basket atmaya çalışan çocuk. Maçın bitmesine 5 saniye var. Top elimde. 5 … 4 … 3 … 2 … 1. Seni daima seveceğim. Kobe.”
Sakatlıklar, yıllarca yüksek tempoda oynanan maçlar Kobe’nin bedenini yıpratmış yaşı da ilerlemişti. Artık NBA’e 17 yaşında adım atmış olan liseli genç değildi.
O dönem gittiği her deplasmanda ayakta alkışlandı, büyük sevgi şovlarıyla ve ismine hazırlanmış olan hatıra sinemalarıyla karşılandı.
Kobe dönemin son maçının akabinde ise şöyle konuşmuştu:
“Bugün son bir sefer alana çıkıp gayret etmek, elimden geleni yapmak istedim. En hoş tarafıysa çocuklarımın beni en iyi vakitlerimde oynadığım üzere oynarken izleyebilmesi oldu
“Ne söyleyebilirim ki, 20 yılın ne kadar süratli geçtiğini anlamadım bile.
Mamba gider!”
Cumhuriyet