İngiltere’de, Covid-19 tedavisiyle ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere kanlarındaki plazmayı bağışlamaları için koronavirüse yakalanmış erkeklere davet yapılıyor.
Araştırmalar, erkeklerin Covid-19’u daha ağır geçirme ihtimallerinin yüksek olduğunu, bu nedenle kanlarında kadınlardakinden daha fazla antikor bulunduğunu gösteriyor.
Antikorların fazlalığı ise erkeklerin kanından elde edilen plazmanın hayat kurtarıcı olabileceğine işaret ediyor.
Illeti atlatmış kimselerin kanında oluşan antikorların (savunma hücreleri) hastaların iyileşme uğraşına destek olması umuluyor.
İngiltere’deki Ulusal Sıhhat Sistemi (NHS), denemlerin başarılı olması halinde plazmanın, hastanelerdeki Covid-19 hastalarının tedavisinde kullanabileceğini söylüyor.
Covid illetini geçirip iyileşmiş şahısların kan ve plazma bağışında bulunması için Nisan ayında yapılan davete cevaben Mayıs ortasında 600’e yakın kişi plazma bağışında bulunmuştu.
Erkeklerin yaptığı plazma bağışının yüzde 43’ünde, denemelerde kullanılabilecek seviyede antikora rastlanırken, bayanların plazmasında bu nispetin yüzde 29’da kaldığı görüldü.
Ayrıyeten daha yaşlı hastalarda, Asya kökenli hastalarda ve hastanede Covid-19 tedavisi görmüş insanlarda antikor seviyesinin daha yüksek olduğu belirtiliyor.
NHS’in Kan ve Organ Nakli kısmı başkanı Prof. David Roberts daha fazla plazma bağışına gereksinim olduğunu belirterek “Ama mahsusen erkeklerden bağış istiyoruz” dedi.
Plazma nedir?
Kanın yarısını oluşturan sarımsı likide plazma deniyor. Alyuvarlar, akyuvarlar ve trombositler (pıhtılaşma hücreleri) vücudun farklı ortamlarına plazma ile taşınıyor.
Bir kişi virüs ile enfekte olduğunda plazması, vücudun enfeksiyona karşı savaşında kullanılan antikorları içeriyor.
Antikor bakımından varlıklı bu plazma, Covid-19 illetini atlatan bireylerde, ekseriyetle illetten 28 gün sonra oluşuyor.
Neden değerli?
İmmün plazması Covid-19 hastalarına nakledilerek hastalıka savaşmalarına yardımcı olunabilir.
İngiltere’de bu bahiste yapılan iki klinik deneyle plazmanın ne kadar işe yaradığına bakılıyor.
Türkiye ve ABD üzere başka memleketlerde Covid-19 hastalarına plazma tedavisi uygulanıyor.
Kimler plazma bağışında bulunabilir?
Koronavirüs semptomları göstermiş ve illetten büsbütün iyileşmiş kimseler plazma bağışında bulunabilir.
Antikorların gelişmesi için illetin üzerinden aşikâr bir müddet geçmesi (genellikle 28 gün) gerekir.
Türkiye’de Covid-19 hastası olduğu klinik testlerle kanıtlanmış ve tedavi sürecinin üzerinden 14 gün geçmiş insanlar bağışta bulunmak için müracaatta bulunabiliyor.
Kan bağışına mı benziyor?
Kan bağışından farklı. Plazma bağışlama süreci 45 dakika kadar sürüyor ve kan alınırken plazma ayrıştırma sürecine tabi tutuluyor.
Vücut, bağışlanan plazmayı 48 saat içinde yine üretiyor.
Cumhuriyet