BBC
BBC’nin tahlil ettiği datalara nazaran Birleşik Krallık, gelişmiş yedi memleketin oluşturduğu G7 memleketleri arasında koronavirüsten en ağır etkilenen memleket oldu.
BBC, Oxford Üniversitesi’nden ekonomistler ve Health Foundation (Sağlık Vakfı) uzmanlarıyla çalışarak ABD, Japonya, Kanada, Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya’den oluşan G7 memleketlerinde koronavirüs salgınıyla ilgili doneleri inceledi.
Araştırmaya nazaran Birleşik Krallık’ta salgının başından bu yana 100 bin kişi başına düşen can kaybı sayısı 65 oldu.
Bu tabloda İtalya’da 100 bin kişi başında 58, Fransa’da 44 ve ABD’de 38 vefat gerçekleşti.
Geçmiş yıllarda bir devlette kaydedilen tüm ölümlerin ortalaması göz önünde bulundurularak hesaplanan excess death tablosunda da birinci sırada Birleşik Kırallık’ın nokta aldığı görülüyor.
Bu datalara bakıldığında İngiltere’de 100 bin kişi başına 97, İtalya’da 75 vefat düşüyor.
Kanada, Almanya ve Japonya’da excess death’te epey düşük seviyeler göze çarpıyor.
Ama Kanada ile ilgili bir not düşmek gerekiyor; bu devlette üç ortamın excess death dataları şimdi rapor edilmiş değil. Olgular tamamlandıktan sonra Kanada’daki görünüm de netleşebilir.
BBCBeklenenden fazla gerçekleşen mevt sayılarının yani excess death verisinin sıradan vefat sayılarına nispeti ise memleket nüfuslarındaki yaş kümeleri arasındaki farkları anlamak için değerli bir gösterge.
Birleşik Krallık’ta bu nispet yüzde 52 olurken, İtalya’da yüzde 35, Fransa’da yüzde 24 olarak gözlemlendi.
Tüm göstergeler G7 memleketleri kıyaslamasında Birleşik Krallık için tıpkı ağır tabloya işaret ediyor. ABD’de 2. dalga beklentileriyle bu sıralamanın değişmesi beklenebilir.
Her devlet, Covid-19 vefatlarını hesaplamak için farklı metotlar kullanıyor. Zira kimi memleketler illetin teşhisi konusunda daha ileri teknolojilere sahip.
Yekun can kaybı sayıları hesaplanırken farklı sistemlerin kullanılması da yapılan karşılaştırmaların ne kadar sağlıklı olduğu konusunda soru işaretleri yaratıyor.
Datalar daha sağlıklı ve muteber olsa bile bu doneleri farklı yollarla tahlil ederek farklı sonuçlara ulaşmak da mümkün.
Gelgelelim araştırmayı yapan bilirkişiler, tüm tahlillerde Birleşik Kralllık’ın en berbat etkilenen memleket olmasının dikkat cazip olduğunu vurguluyorlar.
BBCOxford Üniversitesi’nin Avrupa memleketlerini mercek altına aldığı farklı bir incelemede ise Birleşik Krallık’ı oluşturan İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda öteki Avrupa memleketleriyle kıyaslandı.
Bu tabloda İngiltere, en beğenilmeyen etkilenen memleketler sıralamasında İspanya’nın üstünde 1. sırada taraf aldı.
Araştırma, İngiltere ve Galler’de çalışan yaş kümesi (16-64 yaş) arasında mevt fazlalığının önemli boyutlarda olduğunu gösteriyor. O denli ki kimi haftalarda bu orantı yüzde 60’a ulaştı.
Ayrıyeten İngiltere’de olağanın üstünde ölümlerin rapor edildiği müddetin emsal memleketlere nazaran daha uzun olduğu görülüyor.
İngiltere hükümeti ise memleketler arası bu tıp kıyaslamaları yapmak için şimdi erken olduğu görüşünde.
Sıhhat ve Toplumsal Hizmetler Kurumu’ndan bir sözcü “Her vefat munfasıl bir trajedi. Bizim en büyük önceliğimiz, son ilmî tavsiyelere makul olarak hayat kurtarmak. Öbür memleketlerdeki donelere ve bulgulara göz atmak kıymetli lakin her devlet donelerini toplarken farklı bir usul kullanıyor. Bu yüzden karşılaştırma yapmak yanıltıcı olabilir” tefsirini yaptı.
Cumhuriyet
