Koronavirüs aşı çalışmaları birer birer uygulanabilecek evreye yaklaşır ve son bir hafta içinde iki aşı denemesi üçüncü faz denemelerinin yüzde 90-95 başarılı göründüğünü açıklarken, dünya çapında milyonlarca insanın süratle aşılanmasının, sıhhat hizmetleri aksatılmadan nasıl sağlanacağı sorusu ön plana çıkmaya başladı.
İngiltere’de yayımlanan Guardian gazetesinin özel haberine nazaran, ülkede Ulusal Sıhhat Hizmetleri (NHS) ülke tarihinin en büyük aşı kampanyasını gerçekleştirmek maksadıyla aile tabipleri ve eczacıların yanısıra, emekli tabipler, sıhhat ziyaretçileri, lokal ocaklarda vazifeli hemşireler ve fizyoterapistlerden oluşacak bir grup hazırlıyor.
Bu dev kampanya çerçevesinde birinci etapta koronavirüs karşısında en çok tehlikede olan 22 milyon yetişkinin, daha sonra nüfusun kalan kısmının aşılanması hedefleniyor.
Guardian’ın gördüğü dokümanlara nazaran bu dev amaca ulaşılabilmesi için devreye sokulacak “deneyimsiz kadrolar”, çalışmaya başlamadan evvel iki saatlik bir eğitimden geçirilecekler.
Hazırlık evraklarında en umut vaadeden aşılardan Pfizer/BioNTech aşısına “Cesur”, Oxford/AstraZeneca aşısına da “Beceri” kod isimleri verilmiş.
Aşı kampanyasında bir kısmı zati salgının birinci dalgasında sıhhat hizmetlerine geri dönen emekli tabipler yeniden hayati bir rol oynayacak.
Belediyeler Birliği, mahallî idarelerin, aşı kampanyasına, sıhhat ziyaretçileri ve mahallî hemşirelerin nasıl katkı sunabileceği konusunda Ulusal Sıhhat Hizmetleri ile görüştüğünü doğruladı.
Eğitim muhtaçlığı
Guardian gazetesinin ulaştığı, aile doktorlarına gönderilen evrak ve görsellerde Ulusal Sıhhat Hizmetleri, tecrübeli işçinin aşı yapmayı zati bilmesi gerektiğine işaret ediyor, tecrübesiz çalışanın ise aşı kampanyasına katılmadan evvel internet üzerinden verilecek bir eğitimden geçeceklerini kaydediyor.
İnternet eğitimi İngiltere Kamu Sıhhati dairesi tarafından her bir aşı tipi ve dozu için başka ayrı hazırlanıp, internet sıhhat eğitimi platformlarına konulacak ve bir adedinin tamamlanması yaklaşık iki saat sürecek.
Aşı kampanyasının aile tabipleri ve onlarla çalışan hemşireler üzerinde yaratacağı büyük baskıyı hafifletmek gayesiyle işçi alımına şimdiden başlandığı bildiriliyor.
Olağan olarak yalnız yaşayan yaşlıların toplumsal faaliyet kümelerine katılmasına yardımcı olmak üzere işler yapan sıhhat ziyaretçileri de eğitim aldıktan sonra aşı kampanyasında vazife alabilecek.
Aşılar yolda
Son bir hafta içinde iki beklenen Covid aşısından katılaşmamış olmakla birlikte yüzde 90-95 oranlarında muvaffakiyet haberleri gelmesi aşıların onay almaları şartıyla yeni yılın başlarında yeni yılın başlarında kullanıma girebileceği umutlarını artırdı.
İngiltere hükümetinin sıhhat alanında baş danışman yardımcısı Profesör Jonathan Van-Tam bunun ülkede onlarca yıldır yapılan en değerli değilse bile en değerli aşılardan biri olacağını söylüyor. Sıhhat Bakanı Matt Hancock ise bunun dev bir lojistik operasyonu gerektireceğine dikkat çekmişti.
Artık İngiltere Ulusal Sıhhat Hizmetleri 1 Aralık’tan itibaren aşı yapmaya hazır olmayı hedefliyor. Ama sürece bakıldığında, aşının fakat 2021 başlarında devreye girmesi daha büyük mümkünlük olarak görülüyor.
Sıhhat Hizmetleri’nin hazırladığı bilgi notlarında şu noktalara da dikkat çekiliyor:
- Aşının “yan etkileri” ortasında ağrı ve aşı yapılan bölgede hassasiyet yanısıra baş ağrısı, yorgunluk, ateş, kas ağrısı ve kırıklık üzere hafif sistemik belirtiler de görülebilir.
- Hastaların aşı olduktan sonra konuta otomobil kullanarak döneceklerse, 15 dakika beklemeleri kafidir.
- Gerek Pfizer gerek Oxford aşılarının temininde, karmaşık depolama ve dağıtım protokolleri gerektirmeleri nedeniyle “alışılmışın ötesinde lojistik sınırlamalar” yaşanacaktır.
İngiltere Ulusal Sıhhat Hizmetleri bir kaç gün içinde aşılama kampanyasına tahsis edilen birinci merkezlerin listesini açıklamayı planlıyor. Bunlar ortasında aile hekimlikleri, kiliseler, itfaiye istasyonları, kütüphaneler, belediyeye ilişkin ofisler, spor merkezleri ve belediye sarayları bulunabilecek.
Evvel kimlere yapılacak?
Sıhhat Hizmetleri teşkilatı ayrıyeten aşının nüfusun farklı bölümlerine ne halde dağıtılacağına dair de bir planlama çalışması yapıyor.
Yaşlı ve sıhhat meseleleri olan yaklaşık 22 milyon nüfusun yanısıra, yüksek riskli kümeler olan bakımevleri çalışanları, sıhhat işçisi, cezaevleri ve zihin hastalıkları tesislerinde tutulanlar ve çalışanın aşılanmasının nasıl önceleneceğinin planlanması hedefleniyor.
Cumhuriyet