Öndeki otomobilin camından yükselen çocuk ağlaması sesi, uzatılan bir şeker yahut renkli fotoğrafla dindiriliyor; sürüntü örneği alınırken bu cins formüllere başvurmak işe yarıyor. Roma’daki bu “bebekler için araçta test” merkezinde bir sonraki otomobile sıra geliyor.
Burada 0-6 yaş ortası çocuklara test yapılıyor. 30 dakika içinde alınan sonuç negatifse çocuklar okula yahut kreşe dönebiliyor, sınıflarında müspet olay çıkmışsa bile.
Koronavirüs salgınından birinci ve en ağır etkilenen bu Avrupa ülkesinde artık bu inovatif formül uygulanıyor. İtalya bugün salgını öbür birçok ülkeden çok daha başarılı yönetiyor.
SALGIN NEDEN YÜKSELİŞTE DEĞİL?
Son iki haftadır İtalya’da 100 bin kişi başına düşen koronavirüs olay sayısı 37 ile Avrupa’daki en düşük oranlardan biri. Bu oran İngiltere’de 100’ün, Fransa’da 230’un üzerinde, İspanya’da ise 330 civarında.
Araçta test projesinin kurucularından biri olan çocuk tabibi Elisabetta Cortis, “Şubat ve Mart çok zorluydu. Sonra kısıtlamalar nedeniyle meşakkat yaşadık, çocuklar pek çok problemle karşılaştı: Arkadaşsız, okulsuz, sporsuz, hiçbir şeyleri olmadan yalnız kaldılar” diyor.
Öteki Avrupa ülkelerinde olay sayıları süratle artarken, İtalya’da durumun farklı olmasının neden kaynaklandığını belirlemek kolay değil.
Test sayısı öteki ülkelerdekinden fazla değil; İngiltere’de üç kat fazla test yapılıyor; lakin testler yaygın ve kolaylıkla ulaşılabilir durumda; havaalanları, tren istasyonları ve okullarda süratli test uygulaması var. Yani İngiltere ve başka birtakım ülkelerde test yaptırma zahmeti yaşanırken, İtalya’da bu sorunun olmadığı görülüyor.
Olay sayılarının azlığında birçok faktörün tesirinden kelam edilebilir: Aktif bir test ve takip sistemi, daha uzun süren kısıtlamalar (İtalya, ülke çapında kısıtlamalara giden birinci ülke ve en yavaş açılanlardan biri oldu) ve salgının birinci haftalarında kaygılı İtalyanların kurallara uyması bunlar ortasında sayılabilir.
‘KENDİMİ İNGİLTERE’DEN DAHA INANÇTA HİSSEDİYORUM’
Tonarello, Roma’nın Trastevere bölgesinde bir makarna restoranı. Masalar ortasında cam perdeler, müşterilerin irtibat bilgilerinin kaydı, tek kullanımlık menü üzere birçok tedbir alınmış. Birtakım restoran ve kafelerde ise dijital karekod uygulaması ile menüye ulaşılıyor.
Tüm garsonlar maskeli, içerde oturup yemek yenmediği sürece müşterilerin de maske takması gerekiyor. Salgının başından beri maske kullanımı konusunda bu ülke çok titiz davrandı. Kapalı yerlerde zarurî maske uygulaması, Roma üzere hadise sayılarında artış görülen bölgelerdeki kalabalık açık alanları da kapsayacak formda genişletildi. Kurallara uymayanlara 3000 euro’ya kadar ceza kesilebiliyor.
Kurallara uyulması sayesinde restoranlar açık kalabildi; Avrupa’nın birtakım yerlerindeki üzere daha erken kapanmaları da gerekmiyor. Kısıtlamalar nedeniyle birçok işletme maddi kayba uğramıştı, lakin makarna restoranı oldukça kalabalık görünüyor.
Patrizia Corrias iki kızıyla birlikte restoranda yemek yiyor. Kızları üniversite için yakında İngiltere’ye dönecekmiş.
“Burası İngiltere’den daha inançlı. Herkes maske takıyor ve kurallara uyuyor, örneğin sarılmıyorlar” diyor.
Kurallara uymalarıyla tanınan İngilizler ile asi İtalyanların neden yer değiştirdiğini soruyorum.
“Salgını birinci biz yaşadık. Uzun bir karantina süreci oldu ve bunu yakından hissettik. Çok insan öldü. Yalnız başına ölen beşerler herkesi çok etkiledi” diye açıklıyor.
İNGİLTERE’NİN ‘İSTİSNAİ‘ ÖZELLİĞİ
İngiltere’nin ulusal özelliği olarak bilinen bu özelliği Başbakan Boris Johnson parlamentoda sorulan bir soru üzerine yine sergiledi.
Emekçi Partili bir milletvekili, “İtalya ve Almanya’nın salgını yönetim etme konusunda İngiltere’den daha iyi olmasında test ve takip uygulamasında başarılı olmalarının rolü olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusunu Johnson “Hayır düşünmüyorum” diye yanıtladı ve “Biz özgürlüğüne düşkün bir ülkeyiz” dedi.
İtalya’nın bağımsızlığı ve Nazi işgaline karşı özgürlük gayretine dair hafızasının hala canlı olduğu İtalya’da bu kelamlar pek de güzel karşılanmadı.
“Boris Johnson’ın kelamları beni biraz güldürür” diye yanıtladı Sıhhat Bakanı Yardımcısı Pierpaolo Sileri ve şöyle devam etti:
“Kurallara uyduğunuzda özgürlük vardır. Bugün pek çok şeyi yapmakta hür isek bu, kurallara kesin bir halde uymuş olmamız sayesindedir.”
Sileri’nin sözlerindeki ihtar işareti biraz da sıcak yazın ve tatilin akabinde gelen soğuk hava ile virüsün bulaşma riskinin artması gerçeğinden kaynaklanıyor.
Salgın birinci ortaya çıktığında Avrupa’da herkesin önünde giden İtalya, bugün komşuları yeni tepelere ulaşırken salgın eğrisinin gerisinde görünüyor.
Olay sayıları şimdilik düşük görünüyor. Test ve takip, kurallara uyma üzere kolay adımlardan oluşan formül ikinci dalgayı engelleyebilir ve birinci dalgada yaşanan acıları biraz hafifletebilir.
Cumhuriyet