Sri Lanka’da koronavirüsten hayatını kaybedenler, toprak ve içme sularına virüs bulaşabileceği gerekçesiyle yakılıyor.
Nüfusun yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan ve devlete illeti yaymakla suçlanan Müslümanlar, ölülerinin gömülmesi mümkünken, diyaneti inançlarına alışılmamış olarak yakıldığını ve bunun “yeni bir ayrımcılık türü” olduğunu söylüyor.
Yüksek Duruşma, Müslümanların yakma kararının gözden geçirilmesi için yaptığı başvuruyu 13 Temmuz’da değerlendirmeye başlayacak.
‘Bizi köpek üzere karantina merkezine götürdüler’
Üç çocuk anası, 44 yaşındaki Fathima Rinoza, başşehir Colombo’da 4 Mayıs’ta Covid 19 kuşkusuyla hastaneye kaldırıldı.
Kocası Mohamed Shafeek, teneffüs güçlüğü çeken Rinoza’nın hastaneye kaldırılmasından sonra, mahallî makamların amacı haline geldiklerini söyledi.
Shafeek, “Kapımıza polis memurları ve erler geldi. Bizi dışarı çıkardılar ve her noktası ilaçladılar. Çok korktuk lakin bize hiçbir şey söylemediler. Üç aylık bebeğe bile test yaptılar ve bizi köpek üzere karantina merkezine götürdüler” dedi.
Geceyi burada geçiren aile sonraki gün iki hafta dışarı çıkmamaları söylenerek konuta gönderildi.
Sonra, Rinoza’nın hastanede öldüğü haberini aldılar.
‘Zorla kağıt imzalattılar’
Rinoza’nın yetişkin oğlundan hastaneye gelerek anasını teşhis etmesi istendi. Oğluna anasının vefatının Covid-19’la kontaklı olması nedeniyle cenazeyi alamayacakları söylendi. Aile, İslam’da cenazelerin toprağa verilmesi gerekmesine karşın, cenazenin yakılması için çetinle kâğıt imzalattırıldığını anlattı.
Shafeek, “Oğluma, test için anasının kimi organlarının alınacağını söylediler. Koronası varsa organları neden alıyorlar?” dedi.
Rinoza’nın ailesi ve memleketteki öbür Müslümanlar, cenazeler gömülebilecekken yakıldığını ve diyaneti haklarının ihlal edildiğini, nüfusun çoğunluğunu oluşturan Sinhala topluluğunun ayrımcılığına maruz kaldıklarını söylüyor.
Yüksek Duruşma, yakma kararına itiraz için Müslümanların verdiği bir dilekçeyi kabul etti. Davanın birinci oturumu gelecek hafta yapılacak.
Memleketteki Müslümanlar, Nisan 2019’da radikal İslamcı militanların, Colombo ve şark ortamlarındaki otel ve kiliseleri gaye alan taarruzlarından sonra damgalandıklarını ve topluluk içinde istenilmeyen görüldüklerini söylüyor. Hücumlarda 250’den fazla kişi hayatını kaybetmişti.
Sri Lanka’da 31 Mart’ta birinci kere bir Müslümanın koronavirüsten öldüğünün açıklanmasından sonra, kimi basın-yayın kuruluşları açıkça Müslümanları virüs yaymakla suçladı.
Devlette marazdan şimdiye kadar yalnızca 11 kişinin öldüğü açıklandı. Müslümanlar dahil ölenlerin tümü yakıldı.
‘WHO’nun tavsiyelerine uyuyoruz’
Hükümetin baş epidemiyolojisti Dr. Sugath Samaraweera, BBC’ye koronavirüsten ölenlerin yakılmasının hükümet siyaseti olduğunu, zira cenazelerin gömülmesi halinde toprağa ve içme sularının virüs geçebileceğini öne sürdü.
Dr. Samaraweera, kompetan tavsiyesiyle hareket eden hükümetin ölen insanların diyanetlerini ne olursa olsun yakılması kararı aldığını belirterek “Dünya Sıhhat Örgütü tüm dünya için tavsiyeler yayımlıyor. Bu tavsiyelere uymak ya da memleketimize uyarlamakla yükümlüyüz” dedi.
Eski Bakan ve Sri Lanka Müslüman Kongresi Partisi başkanlarından Ali Zahir Moulana ise “Cenazelerin toprağa verilmesinin kamu sıhhatine tehdit oluşturabileceğine dair ilmî bir kanıt varsa kuralı her koşulda kabul etmeye hazırız” dedi.
Ama Moulana, kararın bilime dayanmadığını öne sürdü ve “hükümetin karanlık bir gündemi” olduğunu savundu.
Dünya Sıhhat Örgütü ölülerin gömülebileceğini söylüyor
Dünya Sıhhat Örgütü’nün Mart’ta yayımladığı genelgede koronavirüsten ölenlerin yakılabileceği ya da gömülebileceği belirtiliyor ve nokta altı sularına bir riskten kelam edilmiyor.
Rinoza’nın öldüğü gün, Abdul Hameed Mohamed Rafaideen isimli 64 yaşındaki öteki bir Müslüman, Colombo’da kız kardeşinin meskeninde hayatını kaybetti.
Küçük oğlu Naushad Rafaideen, BBC’ye birebir gün Sinhala topluluğuna mensup bir komşularının da öldüğünü söyledi.
Seyahat sınırlamaları nedeniyle mahallî polis yetkilileri, aileden komşularının cenazesini de alarak hastaneye getirmelerini istedi.
Morgda Rafaideen’e Covid-19 riski nedeniyle babasının cenazesine dokunamayacağı söylendi. Rafaideen, mevt nedeninin koronavirüs olup olmadığının kesin olmadığını söylüyor.
Okuma yazması olmayan Rafaideen’den, babasının cenazesinin yakılmasına müsaade verdiğini gösteren kimi kağıtlar imzalaması istendi. Rafaideen reddetmesi halinde neler olabileceğini bilmediği için kağıtları imzaladığını, komşularına ise cenaze merasimi yapma müsaadesi verildiğini söyledi.
Babasının cenazesi yakılırken krematoryuma Rafaideen ve ailenin yalnızca birkaç üyesine gelme müsaadesi verildi.
‘Biz Müslümanlar ölülerimizi yakmayız’
Shafeek, vefatının üzerinden yaklaşık altı hafta geçmesine karşın karısının koronavirüs testinin hakikaten müspet çıktığından hâlâ emin değil ve “Fakat emin olduğum bir şey var. Biz Müslümanlar, ölülerimizi yakmayız” diyor.
Cumhuriyet